Matthijs van Hees
Het zijn onzekere tijden op de huizenmarkt. De hypotheekrente is in een half jaar tijd verdrievoudigd en dit leidt tot nervositeit bij kopers en verkopers, blijkt ook uit de nieuwste marktindicator van Vereniging Eigen Huis. Met een waarde van 87 in de maand juni is het consumentenvertrouwen in de woningmarkt op het laagste punt sinds 2014 beland.
"Mensen worden terughoudender om nu een hypotheek af te sluiten", zegt Hans André de la Porte van Vereniging Eigen Huis. "Dat is logisch gezien de economische omstandigheden."
Twee keer nadenken
De stijgende hypotheekrente heeft een groot effect op de kosten van een nieuw huis. "Als je een halfjaar geleden een huis had gekocht met netto maandlasten van 1000 euro per maand, dan zou je nu door de gestegen rente voor hetzelfde huis zo'n 1200-1250 euro netto per maand kwijt zijn", zegt Nic Vrieselaar, woningmarkteconoom bij de Rabobank. "En als je dan ook nog bedenkt dat de energieprijzen enorm oplopen, kan ik me wel voorstellen dat huizenkopers twee keer nadenken voordat ze een huis kopen."
Een extra obstakel voor huizenkopers: het bedrag dat ze maximaal kunnen lenen neemt af door de stijgende hypotheekrente. Vrieselaar: "Als je met je partner ongeveer twee keer modaal verdient, kon je daar aan begin van het jaar zo'n 420.000 euro voor lenen. Nu is dat nog maar zo'n 375.000 euro. Dat verschil van 45.000 euro kan je nu dus niet meer bieden op een huis."
Nieuwsuur / Lars Boogaard
Nieuwsuur / Lars Boogaard
De Utrechtse Makelaar Mohamed Ibrahimi merkt de toenemende onzekerheid bij kopers. "Een koper moet nu opereren in een tijd waarin rentes stijgen, de inflatie hoog is en een oorlog gaande is. Deze onzekerheid bij kopers veroorzaakt zenuwen bij verkopers. Verkopers kiezen er eerder voor om hun woning te koop te zetten en de biedingen worden lager."
De cijfers bevestigen dat beeld. Uit gegevens van huizenwebsite Funda blijkt dat het woningaanbod flink is toegenomen: in mei werden er 40 procent meer woningen aangemeld op de site dan in mei vorig. Het aantal bezichtigingen nam in dezelfde maand juist af met 32 procent.
"Voorheen zette je een woning op Funda en dan stond je telefoon roodgloeiend en had je tien kijkers. Dat is nu zeker gehalveerd", zegt makelaar Anita Leestemaker uit Hellendoorn. "Daar komt vaak nog wel een koper uit voort, maar het overbieden is wel echt voorbij. De spanning is er een beetje af. Dat is denk ik ook wel gezond."
Het (voorzichtig) afkoelen van de woningmarkt is ook terug te zien in cijfers die hypotheekadviseur De Hypotheker vandaag publiceert. Het gemiddelde hypotheekbedrag daalde in het tweede kwartaal van 2022 voor het eerst sinds drie jaar: van 326.000 naar 322.000 euro ten opzichte van vorig jaar.
Onderbuikgevoel
Mark Hoogendoorn uit Houten zette zijn huis vervroegd in de verkoop als gevolg van de onzekere veranderingen op de woningmarkt. "Ik neem het zekere voor het onzekere. Een beetje eieren voor je geld kiezen", zegt hij.
Hoogendoorn en zijn gezin kunnen volgend jaar juli pas in hun nieuwe huis dat ze op dit moment laten bouwen, maar ze denken dat ze hun huidige woning nu makkelijker kunnen verkopen dan over een paar maanden. "We zien het als een kans om ons huis dit jaar nog te kunnen verkopen voor een goede prijs."
Juist op de woningmarkt heeft het onderbuikgevoel van kopers en verkopers een grote invloed. "De woningmarkt is gevoeliger voor sentiment dan andere markten, omdat vraagschommelingen in de prijs gaan zitten en niet in het aanbod", stelt emeritus hoogleraar woningmarkt Johan Conijn. "Zo speelt sentiment als autonome factor op de woningmarkt."
Woningmarkteconoom Vrieselaar: "Als jij in het nieuws hoort dat de woningmarkt afkoelt, als je in je buurt heel veel te koop-bordjes ziet staan, dan ga je misschien zelf ook eerder je huis te koop zetten. En als iedereen dat doet krijg je ook een zelfversterkend effect naar beneden toe."
De grote vraag is wat de onzekerheid gaat doen met de prijzen van koopwoningen. Volgens het statistiekbureau CBS stegen de prijzen in mei nog steeds fors, maar wel minder hard dan in april. Volgende week komt makelaarsvereniging NVM met cijfers over de ontwikkeling van de woningmarkt in het tweede kwartaal.
