Mijnraad: bereid Groningen voor op verhoging gaswinning

Het kabinet moet de provincie Groningen voorbereiden op een heropening van het Groningse gasveld. Bovendien moeten Nederlandse gasbergingen met spoed niet voor 80 procent, maar volledig gevuld worden.

Dat stelt de Mijnraad in een nieuw advies aan het kabinet, dat afgelopen week is gedeeld met de Tweede Kamer. De raad is een onafhankelijke groep deskundigen die het kabinet adviseert over energievoorziening.

Voorzitter Staf Depla van de Mijnraad zegt tegen de NOS dat het kabinet opening van zaken moet geven. "Als het zich voor moet doen, wat we geen van allen willen, speel dan nu open kaart. Breng helder in beeld: om welke hoeveelheden gaat het, zodat we in de winter genoeg hebben. We weten nu niet precies wat het voor de veiligheid zou betekenen. Zoek dat nu uit, want nu hebben we er nog de tijd voor. En in het najaar niet meer."

'Bedankt voor het advies'

In een reactie aan de NOS zegt staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw, D66) dat hij de Mijnraad bedankt voor het advies. "Maar we waren daar eigenlijk al lang mee bezig. Wij hebben nog een andere belangrijke adviseur: het Staatstoezicht op de Mijnen. En die hebben ons geadviseerd dat alle gaswinning boven nul potentieel gevaarlijk is. Daarom werk ik aan zo snel mogelijke sluiting van de gasvelden in Groningen en de afwikkeling van de schadevergoedingen."

Toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen meldde afgelopen vrijdag dat het aantal aardbevingen in Groningen al enkele jaren op rij hoger is dan verwacht, als gevolg van gaswinning. Gaswinning verhogen zou daarom onverantwoord zijn.

De provincie Groningen, een groot aantal gemeenten en de besturen van de Veiligheidsregio en de waterschappen in Groningen willen dat een mogelijke verhoging van de gaswinning helemaal van tafel gaat, schreven ze vorige week in een brief aan Vijlbrief.

Lng mogelijk geen volwaardig alternatief

Het Groninger gasveld gaat volgens planning in 2023 of 2024 definitief dicht, om een einde te maken aan de aardbevingen die de provincie teisteren. Tot die tijd staat het gasveld op een 'waakvlam', omdat directe sluiting ook aardbevingsrisico's met zich mee zou brengen.

Volgens de Mijnraad is dit niet vol te houden: "De leveringszekerheid van gas staat stevig onder druk en is in een aantal toekomstscenario's niet gegarandeerd. Nadenken over en het voorbereiden van overheidsingrijpen is daarom gerechtvaardigd."

Dat komt ook doordat de nu genoemde alternatieven voor Russisch gas, zoals de invoer van vloeibaar gas (lng) uit andere landen, mogelijk niet genoeg zijn voor komende winter.

'Breng in beeld wat de risico's zijn'

Dat het kabinet nog niet wil overwegen om weer meer gas te winnen in Groningen "snapt de Mijnraad heel goed", zegt Depla van de Mijnraad in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is natuurlijk beloofd om er mee op te houden. Maar je moet ook voorkomen dat je dit najaar moet terugkomen op die belofte."

Volgens de hem moeten de verschillende scenario's nu in beeld worden gebracht. "En kijk ook welke rol het Groningerveld daarin kan spelen. Als het dan onverhoopt zou moeten, is het dan het beste om deze zomer al de gasopslagen te vullen? Of pas in het najaar?"

Volgens Depla is het vooral belangrijk dat het kabinet tijdig plannen maakt voor het opvangen van het wegvallen van Russisch gas, komende winter. "Als er al scenario's zijn, zijn ze nu niet publiek. En wij denken dat het heel belangrijk is om daar met de Groningers over te spreken, maar ook met de Nederlandse samenleving. Want we moeten met z'n allen wel weten welke risico's we lopen, dan kunnen we ons er op voorbereiden."

Als het Russisch gas wegvalt en alternatieven zijn onvoldoende voorhanden, dan kan het volgens Depla in de meest extreme situatie zo zijn dat Nederlanders hun verwarming niet meer kunnen aanzetten, maar ook dat elektriciteitscentrales of zware industrie niet meer kunnen draaien. "Klimaatminister Jetten heeft gezegd dat we eventueel kolencentrales weer meer in bedrijf kunnen nemen, maar dat is natuurlijk weer schadelijk voor het klimaat. Zo moet je alle mogelijkheden die je hebt, naast elkaar zetten. En dan de minst schadelijke kiezen."