Biden haalt banden aan met 'paria' Saudi-Arabië, noemt bezoek optie
Bij de totstandkoming van de verlengde wapenstilstand in Jemen heeft Saudi-Arabië "moedig leiderschap getoond", in het bijzonder koning Salman en kroonprins Mohammed bin Salman. Afzender van deze boodschap: de Amerikaanse president Biden.
Diezelfde Biden bezwoer in 2018 als presidentskandidaat nog dat het koninkrijk "de prijs zou betalen, en de paria wordt die het in feite is." Hij zei dat nadat journalist Jamal Khashoggi op gruwelijke wijze in Turkije was vermoord, met goedkeuring van de kroonprins, zo stelde de CIA vast. Nu staat er een bezoek van Biden aan Saudi-Arabië én waarschijnlijk aan Mohammed bin Salman gepland, melden Amerikaanse media.
Biden zei vanmiddag in een persconferentie dat hij geen "directe plannen" heeft om naar Saudi-Arabië te gaan, maar dat het wel een mogelijkheid is. Zo'n reis zou dan in het teken staan van "vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten".
De details van de trip zijn nog niet bekend, maar naar verwachting neemt Biden deel aan een ontmoeting van de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten (GCC). Naast Saudi-Arabië zijn de Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit, Oman, Qatar en Bahrein lid van die organisatie, allemaal belangrijke olieproducerende landen. Olie is een van de belangrijkste thema's van Bidens trip, die hem verder langs Europa, Israël, Egypte, Jordanië en Irak voert.
Gisteren maakte de OPEC+ bekend de olieproductie sneller en verder op te voeren om de stijgende prijzen die de energiekosten wereldwijd stuwen een halt toe te roepen. OPEC+ bestaat uit alle dertien OPEC-leden en nog tien andere landen, waaronder Mexico en Rusland. Onder meer de oorlog in Oekraïne heeft de olieprijzen sterk doen stijgen.
Politiek boven mensenrechten
Mensenrechtenorganisaties bekritiseren Bidens toenadering tot Saudi-Arabië. "Op dit moment heeft Biden te maken met een opeenstapeling van crises, en bepaalde prioriteiten op het gebied van mensenrechten hebben daaronder te lijden", zegt PEN America tegen The New York Times.
Die organisatie zet zich wereldwijd in voor de vrijheid van meningsuiting. "Hoe moeilijker het is om mensenrechten boven politiek te plaatsen, hoe belangrijker het is dat een leider bereid is dat juist te doen."
De worsteling tussen mensenrechten en andere belangen besprak ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken woensdag al, op een evenement ter ere van het honderdjarig bestaan van het blad Foreign Affairs. Volgens Blinken is er onder Biden sprake geweest van een herziening van de relatie met Saudi-Arabië, en heeft het aanhouden van de contacten concrete resultaten opgeleverd, zoals de wapenstilstand in Jemen.
Ook op andere gebieden werpt die aanpak zijn vruchten af, zegt Blinken. "Saudi-Arabië is een zeer belangrijke partner in de strijd tegen extremisme in de regio en in de omgang met uitdagingen die Iran veroorzaakt." Hij hoopt ook dat Saudi-Arabië zich op een gegeven moment aansluit bij de Abraham-akkoorden, de normalisatie van de banden tussen vier Arabische staten en Israël.
Voorbereidingen al maanden gaande
Saudi-Arabië heeft op zijn beurt ook een wensenlijstje richting de VS. Het land is er kwaad over dat de VS de Houthi-rebellen in Jemen niet langer als terroristische groepering beschouwt. Daarnaast hebben zij hun twijfels over een hernieuwde nucleaire deal met Iran, waarover besprekingen gaande zijn. Iran is de belangrijkste rivaal van de Saudi's in de regio.
Volgens The New York Times zijn de voorbereidingen voor Bidens bezoek al maanden gaande, met trips van diplomaten over en weer. De oorlog in Oekraïne heeft de noodzaak van herstel van de banden echter versneld, schrijft de krant.
In november zijn er in de VS tussentijdse verkiezingen, waarbij een nieuw Huis van Afgevaardigden wordt verkozen en een derde van de Senaatszetels opnieuw wordt ingevuld. De energieprijzen worden waarschijnlijk een belangrijk verkiezingsthema.
