Slot, van voetballer tot succescoach: 'Arne was jong en beetje eigenwijs'

• Rens Went

Arne Slot gaat lachend op de schouders van de spelers en krijgt een ereronde door het stadion. Dat is het droomscenario voor de Feyenoord-fan vanavond na de Conference League-finale tegen AS Roma.

Maar dit tafereel speelde zich al eens af, negen jaar geleden. Bij het afscheid van de voetballer, de stilist, Slot bij PEC Zwolle. Soms vergeet je van trainers wat voor voetballers het ooit waren.

In 1995 krijgt Arend Martijn Slot als zeventienjarige een vaste plek in de selectie van FC Zwolle, zoals PEC destijds nog door het leven ging. Daarvoor maakte 'Arne' als vijftienjarige al zijn debuut tegen de amateurclub waar hij ooit begon, vierdeklasser VV Bergentheim. Als stunt kreeg de tiener de aanvoerdersband.

Slots eerste periode in Zwolle, onder Jan Everse, verloopt hobbelig. Veel blessures en veel bankzitten, volgens Everse kwam Slot fysiek nog veel tekort.

"Daar had hij wel moeite mee, want hij vond zichzelf wel goed hoor. Hij twijfelde niet over zijn eigen kwaliteiten", herinnert Everse zich. "Arne was jong en een beetje eigenwijs, dus ik zei: investeer in jezelf, anders blijf je altijd een twijfelgeval." Die boodschap kwam aan.

Slot groeit in zeven jaar Zwolle uit tot een makkelijk scorende nummer 10, die het meer van zijn techniek moet hebben dan van zijn loopvermogen. In Slots highlights duiken dan subtiele stiftjes, fluwelen aannames en afgemeten steekpassjes op. Het oogt vaak o zo gemakkelijk.

'Flegmatiek'

"Veel mensen hadden het idee dat Arne lui en flegmatiek was, dat hij er niet veel voor deed", zegt Everse. "Maar dat klopte niet. Je moest van Arne gewoon geen slidings verwachten."

Aan de hand van de verfijnde rechtspoot promoveert FC Zwolle in 2002 naar de eredivisie. Slot zelf stapt die zomer over naar NAC Breda, waarmee hij onder Henk ten Cate op plek vier eindigt, achter de traditionele top-3.

Slot gaat Europa in, maar hoger dan één Europees duel reikt zijn spelersloopbaan niet. NAC zakt weg, vecht in 2006 zelfs tegen degradatie en Slot stapt over naar Sparta. Zijn eerste kennismaking met Rotterdam.

Had dan nooit een subtopper interesse in de scorende middenvelder? Daar lijkt het niet op. Everse heeft wel een verklaring. "Zijn motoriek heeft een hoop tegengehouden." Nee, Slot was niet snel, maar had een goede pass. Geen loopwonder, wel spelinzicht. "Met zijn kwaliteiten heeft hij het maximale eruit gehaald."

Bekijk hier beelden van Arne Slot als voetballer:

Op zijn 31ste - zijn rechterknie piept en kraakt - is het tijd voor een terugkeer naar huis. Afbouwen bij Zwolle in de eerste divisie. Daar krijgt de trainersdroom vorm, merkte teamgenoot Bram van Polen destijds.

"Arne was continu bezig met jongens in de ploeg op de training, toen al duidelijk een trainer in wording." De veteraan kon de boel op de training ineens op scherp zetten, vanaf de eerste rondo fel druk zetten. "Hij was er erg op gebrand nog een keer succes te behalen met Zwolle."

En dat komt er: het kampioenschap van de eerste divisie in 2012 en promotie naar de eredivisie. Slot speelt nog één jaar op het hoogste niveau en bergt dan zijn kicksen op. Het leven in de dug-out begint.

Wat er als speler misschien altijd wel in zat, borrelt bij de trainer Slot steeds vaker op. "Als trainer is hij veel drukker dan als speler, ook vaak tegen scheidsrechters", zegt Everse. "Hij leeft enorm mee."

En die fitheid van zijn teams. Van Polen: "De voorwaarde dat hij zijn jongens fit wil hebben... dat had hij vroeger zelf niet hoor. Ik weet niet of hij wel eens een krachthonk van binnen heeft gezien." Knipoogjes van een oud-teamgenoot.

'Arne Slot-bal'

Toch laat de trainer Slot de speler Slot nooit helemaal los. "Je ziet soms nog wel dingetjes terug in het spel bij Feyenoord. De 'Arne Slot-bal' bestaat bij ons bij PEC nog steeds", zegt Van Polen.

De 'Arne Slot-bal' is een in één keer bijna uit de draai gegeven pass achter de laatste linie, waarmee een snelle buitenspeler de diepte in wordt gestuurd, legt de PEC Zwolle-aanvoerder uit. Slot perfectioneerde hem als speler. "Kökcu wil die ballen ook nog wel eens geven."

Het spel dat Slot eerder AZ en tegenwoordig Feyenoord aanleerde, herkent Everse uit hun Zwolle-tijd. "Wij zetten ook hoog druk, speelden precies hetzelfde als Feyenoord nu. Het verbaast me niet dat hij zo speelt."

Het grootste verschil tussen Slot als speler en als trainer, lijkt de vastberadenheid. "Arne heeft een visie en daarmee gaat hij aan de slag, elke dag weer. Een echte trainer, zoals Guardiola en Van Gaal. We moeten dankbaar zijn dat Slot aanvallend wil spelen en niet inzakt."

Naast complimenten over hoe hij zijn teams laat spelen, regent het complimenten over Slot als persoon. Slot is een warme, vriendelijke man, klinkt het. "Een goed mens", volgens Van Polen. Iemand die zichtbaar lol heeft en zelden gespannen lijkt. Hier en daar een grapje op de persconferenties en in interviews.

Soms verbaast hij zich met een lach over de gekkigheid die op en rond het veld plaatsvindt. Over het acteerwerk van Ajacied Antony in de Klassieker bijvoorbeeld, of die keer dat de tierende Diego Simeone hem duwde na een oefenduel tussen Feyenoord en Atlético Madrid. Slot blijft kalm.

Maar het beeld van Slot als lieverdje gaat toch niet helemaal op. Hij lijkt niet bang een harde beslissing te nemen. Of het nou voor het team is - Feyenoord-aanvoerder Jens Toornstra raakte de laatste maanden zijn basisplaats kwijt. Of voor zichzelf - een plotse overstap naar Feyenoord van AZ.

"Ik had het nog niet eens heel gek gevonden als hij toch naar Ajax was gegaan", zegt Everse. "Ik denk dat Arne heel simpel denkt in eigenbelang. Dat is heel goed, want het kan ook zo afgelopen zijn in de voetbalwereld." Maar iets verbergen? Dat doet Slot niet.

Duidelijkheid

"Wat je ziet, is wie ik ben", zei hij als kersverse AZ-trainer. "Je kan ook rustig en analyserend zijn en tegelijkertijd heel duidelijk." Toornstra herkent dat wel. "Hij kan je raken en motiveren". Slot laat als trainer precies aan zijn spelers zien wat hij van ze verwacht.

Van Polen herinnert het zich ook nog uit Slots tijd als speler. "Hij is heel duidelijk en je moet niet met onzin en onrecht naar hem toe komen, daar kan hij heel slecht tegen. Dat trekt hij slecht."

"Arne is diplomatiek", constateert Everse. "Hij vertelt wat hij tegen de groep moet vertellen en draait nergens omheen." Misschien is dat wel het belangrijkste wat trainer Slot oppikte in zijn tijd als speler: duidelijkheid geven. Laat dat nou precies zijn wat voetballers heerlijk vinden.