Racen ondanks raketaanval, vijf vragen over de spagaat van de F1

Op zo'n tien kilometer van het Formule 1-circuit in Djedda kwamen gisteren raketten van de Jemenitische Houthi-rebellen neer op een depot van oliegigant Aramco. De coureurs overlegden tot diep in de nacht, met de uitkomst dat de Formule 1-race in Saudi-Arabië 'gewoon' doorgaat. Vijf vragen aan Formule 1-verslaggever Louis Dekker, die ter plaatse is, over de aanval en de spagaat waarin de F1 zit.

Wat gebeurde er tijdens de eerste training. Wat zag je?

"We werken op een idyllisch kunstmatig eilandje, genaamd Media Island, met uitzicht op de Rode Zee. In onze tent hangen tientallen schermen en is het internet pijlsnel. Er zoeven ook auto's langs, maar het wordt er door de zonnestralen bloedheet. Voor de echte Formule 1-beleving moet je dus sowieso naar buiten.

"Ik had al gehoord dat Max Verstappen in de eerste training over de boordradio sprak over een brandlucht. Hij dacht dat het uit zijn auto kwam, maar het team verzekerde hem dat er geen probleem aan boord was. Niks aan de hand, geen nieuws. Dus ik kon best even buiten gaan wandelen.

"De lucht was strak blauw, maar achter de hoge gebouwen zag ik een brede, donkere vlek. Plaatselijk onweer, vermoedde ik eerst. Daarna dacht ik aan een brandje, een steekvlam in een restaurant of zo. Het duurde even voordat de omvang van de wolkenpartij tot me doordrong. Ik hoorde een Arabier op het dak van een gebouw heel luid praten in een telefoon. Hij had het over Hamilton, Leclerc en de wereldkampioen. Verrr-Stapp-Penn noemen ze hem hier.

"Ik dacht nog: wat kan die man opgewonden doen over een vrije training die vrij weinig om het lijf heeft. Maar hij bleek dus perfect zicht te hebben op de donkere wolken en de vuurballen, waar hij live over vertelde terwijl de coureurs stoïcijns hun rondjes bleven rijden."

Hoe kwam het nieuws tot jullie en wat gebeurde er in de uren daarna?

"De eerste beelden van de explosie druppelden binnen via sociale media en het lukte de Formule 1 niet bij de televisieregistratie de rookwolken buiten beeld te houden. Ik zag een shot van de knalroze Alpine van Fernando Alonso met die donkere wolkenpartij erboven.

"In de perskamer was het verbazingwekkend hoeveel journalisten gewoon doortikten over de snelle rondjes van Ferrari en Red Bull. Ik hoorde verhitte discussies over bandentypes, stuiterende auto's en racestrategieën. Om 14.37 uur kwam het eerste WhatsAppbericht van de F1-leiding op mijn scherm. Een persvoorlichter schreef dat zijn smartphone steeds oplichtte en dat hij begreep dat er veel vragen waren over "het incident in Djedda dat we allemaal konden zien".

"Hij liet weten dat de Formule 1 wachtte op meer informatie van de autoriteiten en daar voegde hij off the record aan toe dat het te vroeg was om te speculeren. We moesten vooral niet te snel opschrijven dat het misschien een terreuraanslag was."

Doelwit van de aanval was Aramco. Wat is de band tussen dat staatsbedrijf en de Formule 1?

"Die band is zeer hecht en vooral heel lucratief. Aramco is een van de belangrijkste sponsoren van de Formule 1 en is bij alle races prominent zichtbaar. Het gaat om een megadeal voor vele tientallen miljoenen. Aramco, een van de grootste vervuilers van de wereld, wil en moet duurzamer gaan produceren. Het bedrijf gebruikt de koningsklasse van de autosport om de naamsbekendheid te vergroten en zo het imago op te poetsen.

"Daarnaast sponsort Aramco Aston Martin, de renstal van de steenrijke teameigenaar Lawrence Stroll. Hij wordt in de paddock nu gekscherend 'Lawrence of Arabia' genoemd."

De tweede training ging gisteren gewoon door, ondanks de aanval. Is nog overwogen die training te schrappen?

"Nee, De F1-leiding heeft alles op alles gezet om teambazen en coureurs weer het asfalt op te krijgen. Het was een curieus beeld: vlak voor de start van de training zagen we rennende coureurs in hun race-overalls.

"Verstappen en zijn collega's waren alleen niet op weg naar hun auto's, maar naar het hoofdkwartier van het Formule 1-management (FOM) en autosportfederatie FIA. We kregen een WhatsAppbericht over een crisisoverleg met F1-topman Stefano Domenicali.

"Na een paar minuten kwamen de teambazen en coureurs weer gehaast naar buiten. Het moest doorgaan, ving ik op. Niemand had zin in of tijd voor een persverklaring. Enkel Alpine-teambaas Szafnauer sprak tijdens het snelwandelen een volzin uit. Hij zei dat het 'geplande programma' gewoon zou doorgaan. F1-baas Domenicali probeerde er op dat moment tussenuit te piepen, maar werd tijdens zijn sprint naar de overkant van de paddock opgevangen door een rij cameraploegen. 'Ik voel me veilig hier. Het is veilig en dat is onze prioriteit. Alles gaat gewoon door', zei hij."

Twijfelden coureurs of ze wel moesten instappen?

"Dat hebben we niet kunnen vragen, omdat ze meteen naar hun teams renden. Na de training werden ze weer opgetrommeld voor een meeting. Eerst met de teambazen en de F1-leiding en daarna enkel met elkaar. Dat duurde uren, met twintig coureurs in een klein zaaltje en voor de deur een wachtende tv-armada. Het bleef heel lang stil, maar voor het F1-management en de teambazen was het toen al een tijdje duidelijk: het licht ging op groen.

Ook in de avond waren de gevolgen van de raketaanval nog goed te zien in Djedda:

"Er volgden tegenstrijdige berichten. Sommige teamleiders zeiden dat alle coureurs sowieso zouden starten. Anderen lieten doorschemeren dat er wel degelijk twijfel was. We konden niets bij ze checken, omdat alle geplande mediasessies waren geschrapt.

"Curieus waren vervolgens de persberichten van de teams, die met geen woord repten over de aanval en de onrust. Ongetwijfeld zal de F1 er niet rouwig om zijn dat viervoudig wereldkampioen Sebastian Vettel vanwege een coronabesmetting de race in Saudi-Arabië mist. Vettel geldt als criticaster als het gaat om het milieuvervuilende imago van de Formule 1 en laat zich ook geregeld uit over de miljoenendeals met omstreden regimes. De ironie is dat juist hij de coureur zou kunnen zijn geweest die een boycot op poten had kunnen zetten."