Buitenlanders in Oekraïens leger: 'Niemand gaat dit Oekraïne kwalijk nemen'
"Soevereine staten hebben hun eigen militairen in dienst. Dus als je puur formeel gaat kijken, dan is Oekraïne hier eigenlijk in overtreding. Maar laten we eerlijk zijn, niemand gaat dit op dit moment Oekraïne kwalijk nemen. En ik verwacht ook eerlijk gezegd wel dat duizenden mannen zich aan gaan melden dit te gaan doen."
Militair historicus Christ Klep is duidelijk over de oproep van de Oekraïense president Zelensky van vanochtend.
"De president van Oekraïne nodigt alle wereldburgers en vrienden van Oekraïne uit om te komen strijden voor vrede en democratie", liet die optekenen. "Iedereen die Oekraïne en Europa wil beschermen tegen de Russische oorlogsmisdadigers is welkom."
En ook de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken roept buitenlanders op om zich te melden bij de Oekraïense ambassades en consulaten in hun land.
"Samen hebben we Hitler verslagen, en we zullen Poetin ook verslaan", twittert minister Koeleba van Buitenlandse Zaken.
De Oekraïense ambassade in Den Haag laat weten dat meerdere Nederlanders al contact hebben opgenomen met de vraag of ze de Oekraïense strijdkrachten "kunnen helpen in hun strijd voor Oekraïne, voor Europa en voor democratische waarden. We kregen die aanmeldingen al voor de oproep van president Zelensky vandaag."
President Zelensky van Oekraïne riep zaterdag ook al internationale vrijwilligers op naar zijn land te komen om te komen vechten.
Maar Nederlanders mogen zich officieel niet aansluiten bij een vreemde krijgsdienst. "De praktijk leert dat de Nederlandse overheid, dat zagen we bijvoorbeeld bij de mensen die gingen vechten in het Midden-Oosten, tegen Islamitische Staat, dit oogluikend toestaat en dat deze mensen terug kunnen keren naar Nederland om hun leven te hervatten", aldus Klep.
Maar hij plaatst daarbij wel een belangrijke kanttekening. "Je moet wel oppassen wanneer het gaat om oud-militairen, met hun militaire opleiding en misschien wel hun militaire uitrusting, die zich gaan mengen in de strijd daar. Dat zal wel iets zijn waarvan de Nederlandse regering zegt: 'dat gaan we niet toelaten'."
Zes jaar geleden werd Jitse Akse, een Friese oud-militair, opgepakt door de politie omdat hij aan de zijde van de Koerdische strijdgroep YPG vocht tegen IS. Akse verklaarde zelf in interviews dat hij strijders van Islamitische Staat had gedood. Enkele dagen na zijn aanhouding werd Akse vrijgelaten, maar hij moest wel zijn paspoort inleveren. Uiteindelijk besloot het OM om hem niet te vervolgen.
De arrestatie van Akse wekte destijds veel verontwaardiging. Een petitie om hem steun te betuigen werd door 66.000 mensen ondertekend. "Deze man moet beloond worden, niet gestraft", schreef een van de ondertekenaars.
En ook nu verwacht Klep dat Nederlanders die voor Oekraïne gaan vechten op veel sympathie kunnen rekenen en dat de overheid aan het dienen in vreemde krijgsdienst geen consequenties verbindt. "In deze situatie, met alle sympathie die er is voor het Oekraïense regime, denk ik dat dit door de vingers wordt gezien."
Geen ideale schoonzonen
"Het is een fenomeen van alle tijden", zegt de militair historicus. "Je zag het al in de Griekse en de Romeinse tijd. In Nederland kennen we bijvoorbeeld de Zouaven, jonge mannen die eind negentiende eeuw de paus hielpen in zijn strijd tegen de Italiaanse staat. Zeker wanneer het om burgeroorlogen gaat, zie je dit soort groepen opduiken. Denk aan de Spaanse burgeroorlog of aan de strijd in Syrië. Of ze nou vrijwilliger zijn of worden gestuurd door een staat, of ze gewoon geld willen verdienen, ideologisch bevlogen zijn of een spannende tijd willen hebben. Er zijn heel veel redenen om dit te doen."
"De ervaring leert dat dit niet om ideale schoonzonen gaat. En daarom houden veiligheidsdiensten deze mensen bij terugkeer ook in de gaten."
En er ligt nog een gevaar op de loer, denkt hij. "Wat je absoluut niet wilt, is dat straks westerse huurlingen op de Russische tv getoond worden. Als dat Nederlanders zijn, of Belgen, zou dat een enorme blamage zijn en een overwinning voor de oorlogspropaganda."
