Is een potje pastasaus groente? Dat lijkt een vreemde vraag, maar toch vroeg premier Rutte zich dat afgelopen dinsdag hardop af in de Eerste Kamer.
Om de voorgenomen btw-verlaging op groente en fruit naar nul procent door te voeren, moet er namelijk vastgesteld worden welke producten in die categorie vallen. En dat is zo makkelijk nog niet.
Bewerkte producten
Want over een krop sla of een banaan zal iedereen het snel eens zijn. Maar ook allerlei sappen, salades, sauzen en andere bewerkte producten zijn technisch gezien groente of fruit, zegt Guido Camps, voedingsonderzoeker aan de Universiteit van Wageningen. Dat betekent wat hem betreft niet dat voor al die producten het 0-tarief moet gaan gelden. "Het is verstandig dat we zeggen: het duurt even voordat we goed hebben bedacht hoe we dat precies moeten doen."
De door Rutte aangehaalde pastasaus is een goed voorbeeld: die zit vaak boordevol groenten als ui en tomaat. "Maar er zit vaak ook suiker of olie in, dus dan valt het waarschijnlijk sowieso al buiten deze regeling. En daarnaast: als je het heel erg ver gaat inkoken, zoals bij tomatenpuree, is het opeens 16 procent suiker geworden."
Is maaltijdsalade groente? En is fruitsap fruit? Studenten Voeding en gezondheid van de Universiteit van Wageningen verschillen daarover van mening:
Moeten dan alleen verse producten onder deze regeling gaan vallen? "Dat zou kunnen, maar bepaalde producten kunnen we helemaal niet vers consumeren", zegt Camps. "Zoals bonen: die zijn gedroogd, moeten daarna wellen en zijn daarom veel makkelijker uit een potje te consumeren. We willen wel dat mensen peulvruchten eten, dus die zouden wat mij betreft meegenomen moeten worden."
Bovendien is niet al het fruit even gezond. Zo bevat 100 gram gedroogde cranberry's bijna 65 gram suiker, meer dan vier keer zoveel als in dezelfde hoeveelheid banaan. Ook dat moet je niet willen stimuleren, vindt Camps.
Staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën en Maarten van Ooijen van Volksgezondheid buigen zich de komende tijd over welke producten voor de wet groente en fruit zijn en dus onder het nieuwe tarief moeten vallen.
EU-regels
Het verlagen van de BTW op groente en fruit naar 0 procent is een plan uit het het regeerakkoord van het huidige kabinet. Vorig jaar gaf het ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport nog aan dat zo'n tarief in strijd was met Europese regels, omdat in de EU een minimumpercentage van 5 procent btw op gezonde producten geldt.
En dat tarief zou problemen opleveren bij de belastingdienst, omdat de ICT-systemen daar niet op berekend zijn. Maar in maart stemt het Europees Parlement over een plan waarin EU-landen wel 0 procent BTW mogen heffen op gezonde producten, zoals groente en fruit.
Als het Parlement daar akkoord mee gaat, kan het plan uit het regeerakkoord dus toch uitgevoerd worden. En dan is het voor de Belastingdienst ook geen probleem: die kan het btw-tarief op groente en fruit binnen "enkele dagen" omzetten naar 0 procent.
