Na Ottawa, ook Parijs en Brussel? Vier vragen over truckersprotesten
Wat begon als een protest in Canada van ontevreden vrachtwagenchauffeurs lijkt nu over te waaien naar Europa. Hun Europese collega's en andere sympathisanten lijken van plan te zijn om gezamenlijk in Brussel te demonstreren. Wat speelt er?
1. Hoe is het begonnen?
De truckersprotesten hebben hun oorsprong in Canada. Het zogenoemde 'Freedom Convoy' begon op 9 januari in het westen van het land. Vrachtwagenchauffeurs kwamen in opstand tegen de vaccinatieplicht voor truckers die op de Verenigde Staten rijden. Ze blokkeerden belangrijke grensovergangen met de VS en kwamen eind januari samen in Ottawa.
Inmiddels blokkeren demonstranten in de hoofdstad al bijna twee weken lang de wegen. Zondag riep de burgemeester daarom de noodtoestand uit. De politie probeert de overgebleven demonstranten te verdrijven en heeft duizenden liters brandstof in beslag genomen.
De actie in Canada was gericht tegen de vaccinatieplicht voor truckers, maar mondde al snel uit in een algemener protest tegen de regering van premier Trudeau en zijn aanpak van de coronacrisis. Dat protest is tot dusver overwegend vreedzaam verlopen, maar de autoriteiten maken zich wel zorgen over radicalisering onder de overgebleven demonstranten.
Volgens de politie wordt er bijvoorbeeld veel rechts-extremistische taal gebruikt en is er sprake van racistische en antisemitische leuzen. Het heeft tot dusver geleid tot tientallen politieonderzoeken, waarbij wordt gekeken of er strafbare uitingen zijn gedaan.
2. Waar wordt nog meer geprotesteerd?
Inmiddels lijken de 'vrijheidskonvooien' over te waaien naar Europa. Via sociale media als Facebook en via groepen op Telegram verenigen sympathisanten zich. Er wordt een centrale actie gepland in België, maar ook in Frankrijk.
De laatste dagen wordt opgeroepen tot een truckersprotest tegen de coronamaatregelen in Parijs, komend weekend. Sinds gisteren trekken al demonstranten uit alle hoeken van Frankrijk naar de hoofdstad en vermoedelijk volgen morgen konvooien uit meer steden. Maandag zou vervolgens door 'afdelingen' uit alle landen in Brussel gedemonstreerd moeten worden, onder de noemer European Freedom Convoy. Maar de autoriteiten zien die protesten niet zitten.
De politie in Parijs heeft aangekondigd geen manifestaties toe te staan met vrachtauto's en andere voertuigen van 11 tot 14 februari. Wie belangrijke wegen blokkeert, riskeert een celstraf tot 2 jaar of een boete van tienduizenden euro's. In navolging van de Fransen hebben de Belgische en Brusselse overheden ook konvooien verboden. De autoriteiten zijn daarnaast van plan om grenscontroles uit te voeren.
3. Waarover gaan de protesten in Europa?
Dit verschilt per land, maar de actievoerders hebben gemeen dat zij het niet eens zijn met het coronabeleid van hun overheid. In Frankrijk richt de woede zich vooral op de pass vaccinal, een soort coronatoegangsbewijs. De protesten trekken er zowel rechtse coronasceptici als demonstranten die meededen aan de gele hesjes-protesten, ziet de Vlaamse omroep VRT.
In België zijn belangrijkste katalysatoren de groepen die eerder coronaprotesten organiseerden, schrijven Belgische media. Nederlandse demonstranten lijken zich vooral te verzetten tegen maatregelen zoals de QR-code, het coronatesten en de mondkapjesplicht.
De vraag is overigens of - zoals in Canada - professionele vrachtwagenchauffeurs zich zullen aansluiten. Vanuit het zuiden van Frankrijk vertrokken tot nu toe overwegend auto's, busjes en motoren.
4. Wat is het doel?
In Europa lijkt het om een meerdaagse actie te gaan. Het doel van de actievoerders is om rond 14 februari - aankomende maandag - in Brussel aan te komen en daar een tijdje te blijven.
Inmiddels is er ook een Nederlandse tak van de konvooien actief. In groepen worden mensen opgeroepen de komende dagen mee te rijden naar België. Niet alleen vrachtwagenchauffeurs worden aangespoord om zich aan te sluiten: "alles op wielen" mag meedoen, aldus de demonstranten.
Hun plan is om per provincie een centraal verzamelpunt aan te wijzen, van waaruit naar een geheime locatie kan worden gereden. Op 14 februari wordt de reis naar Brussel ingezet. Hoeveel mensen van plan zijn zich aan te sluiten, is nog onduidelijk.
