Noord-Ierse premier stapt op uit onvrede over grenscontroles
De premier van Noord-Ierland heeft zijn ontslag ingediend na onenigheid in het Noord-Ierse bestuur over de naleving van een afspraak uit het Brexit-akkoord. Premier Givan is lid van de DUP. Ook vicepremier O'Neill van coalitiepartner Sinn Fein is inmiddels opgestapt.
"Onze bestuursinstellingen worden wederom op de proef gesteld", zei premier Givan bij het bekendmaken van zijn besluit. De reden daarvoor is volgens hem dat de afspraken die bij de Brexit tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (VK) zijn gemaakt de vrede in Noord-Ierland in gevaar brengen.
Britse media houden rekening met een verkiezingsstunt van Givans partij, de pro-Britse DUP. In mei zijn er verkiezingen. De DUP is nu nog de grootste partij, maar heeft in de peilingen een achterstand van 8 procentpunten op Sinn Fein.
Ierse Zee
In de Brexit-afspraken staat dat goederen, zoals voedselproducten en geneesmiddelen, die over de Ierse zee van het Britse vasteland naar het eveneens Britse Noord-Ierland worden gebracht, gecontroleerd moeten worden. Dit om vast te stellen of ze aan de kwaliteitseisen van de EU voldoen.
Zonder die controles zouden deze producten gemakkelijk illegaal van Noord-Ierland naar de Republiek Ierland kunnen worden gesmokkeld, en vandaaruit verder over de EU kunnen worden verspreid.
Doorn in het oog
De afspraak is de Brits-gezinde Noord-Ierse protestanten een doorn in het oog, omdat ze vinden dat Noord-Ierland bij Groot-Brittannië hoort. Ze zijn bang dat een economische grens tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië op termijn tot samenvoeging van Noord-Ierland met de Republiek Ierland zal leiden.
Givans DUP is ook fel tegen een economische scheiding met Groot-Brittannië, het katholieke Sinn Fein is juist voorstander van de Brexit-afspraak. Zonder die afspraak zouden er weer grenscontroles aan de grens met Ierland moeten komen. Daar is Sinn Fein op tegen, omdat ze juist naar samenvoeging met Ierland streeft.
Op scherp
De DUP-minister van Landbouw zette de kwestie gisteren op scherp door bekend te maken dat hij de controles in de havens van goederen uit Groot-Brittannië per direct wilde opheffen. De controles gaan ondertussen wel door.
De Britse regering wil er ook vanaf en onderhandelt daarover met de EU. Ze heeft geen afstand genomen van het voornemen van de Noord-Ierse landbouwminister.
De Europese Commissie, de Republiek Ierland en Sinn Fein keurden deze stap scherp af. Voor Sinn Fein is het ook reden om de samenwerking met de DUP in het Noord-Ierse bestuur op te zeggen.
