De dramatische ondergang van prins 'Air Miles Andy'

• Arjen van der Horst

Het ritje was even kort als ongemakkelijk voor de Britse prins Andrew. Met zijn koninklijke Land Rover legde de prins de vijf kilometer af die zijn residentie scheidt van Windsor Castle, woonplaats van zijn moeder. De Queen had hem ontboden voor een pittige audiëntie.

Andrew werd in zijn wagen vergezeld door zijn advocaat Gary Bloxsome, die door de Britse media is omgedoopt tot Good News Gary, omdat de raadsman alleen maar de bestcasescenario's voorspiegelt in de schandalen waarin de prins is verwikkeld. Binnen de muren van Windsor Castle hoorde Andrew nieuws waaraan zelfs Good News Gary geen positieve draai meer kon geven.

Prins Andrew was altijd de oogappel van zijn moeder geweest, maar dit keer was zelfs bij de koningin het geduld op. Andrew verliest al zijn militaire titels. Hij mag zich niet langer Zijne Koninklijke Hoogheid noemen. Aan zijn rol als beschermheer van verschillende liefdadigheidsinstellingen komt een einde. De openbare functie van prins Andrew is nu definitief uitgespeeld.

Vooral het verlies van zijn militaire titels moet hem pijn doen. Prins Andrew vocht in de Falklandoorlog en keerde in 1982 als een held terug naar het Verenigd Koninkrijk. In een carrière die 22 jaar zou duren, reeg hij militaire titels aaneen. Uiteindelijk zou hij opklimmen tot vice-admiraal van de Royal Navy. Later benoemde de koningin hem tot kolonel van de Grenadier Guards, een van de meest prestigieuze eretitels in de strijdkrachten.

Eerder in de week hadden 150 Britse veteranen een woedende open brief aan de Queen gestuurd. Ze konden niet begrijpen waarom prins Andrew nog steeds lid was van de strijdkrachten.

In hun ogen heeft hij de reputatie daarvan bezoedeld door zijn betrokkenheid bij de civiele zaak die in de VS tegen hem is aangespannen door Virginia Giuffre. De 38-jarige Amerikaanse heeft de prins ervan beschuldigd dat hij haar in 2001 meerdere malen verkracht heeft. Giuffre was toen zeventien jaar oud.

Volgens de veteranen was de positie van Andrew daarmee onhoudbaar geworden. "Was dit een andere officier geweest in de strijdkrachten, dan was het ondenkbaar dat hij zijn functie kon behouden." Het was een signaal dat de Queen niet langer meer kon negeren.

Hoe kwam het zover? Lange tijd beschouwden de Britten prins Andrew als de darling van de royals. Na zijn glanzende militaire loopbaan benoemde de regering hem tot speciale handelsgezant om de zakenbelangen van het Verenigd Koninkrijk te promoten. In die rol vloog hij de hele wereld over en schudde hij de handen met wereldleiders, beroemdheden en captains of industry. Het leverde hem de bijnaam 'Air Miles Andy' op.

Zo kwam hij in aanraking met de steenrijke investeerder Jeffrey Epstein en diens Britse vriendin Ghislaine Maxwell. Als volwaardig lid van de internationale "glitzocracy" mengde het tweetal zich moeiteloos in de kringen van de superrijken en beroemdheden. De prins raakte innig bevriend hen. Andrew bezocht feestjes van Epstein en Maxwell en verbleef geregeld bij het paar. Op zijn beurt nodigde de prins Epstein en Maxwell uit voor logeerpartijtjes in de kastelen van de Queen.

Serieel seksueel misbruik

Epstein zou berucht worden om zijn seriële seksueel misbruik en verkrachting van minderjarige meisjes. In 2005 liep hij voor het eerst tegen de lamp. Ouders van een 14-jarige scholiere hadden bij de politie in Florida aangifte gedaan voor het seksueel misbruik van hun dochter door Epstein. Drie jaar later werd hij veroordeeld voor "het uitlokken van kinderprostitutie". Hij kwam er aanvankelijk af met milde gevangenisstraf die hij grotendeels in huisarrest mocht uitzitten. Prins Andrew zou ook na die veroordeling bevriend blijven met Epstein en Maxwell.

Na nieuwe onthullingen werd de financier in 2019 opnieuw gearresteerd. Epstein wachtte de uitkomst van de rechtszaak niet af en pleegde zelfmoord in zijn cel. De Amerikaanse justitie richtte vervolgens de pijlen op Maxwell. Zij werd onder meer aangeklaagd voor het ronselen van minderjarige meisjes voor Epstein. Maxwell werd een paar weken geleden schuldig bevonden door een Amerikaanse rechtbankjury.

Het was in de Londense woning van Maxwell waar prins Andrew in aanraking kwam met Virginia Giuffre. Een foto uit 2001 toont een 41-jarige prins Andrew die zijn arm heeft geslagen om de 17-jarige Giuffre. Volgens de Amerikaanse was het die woning waar de prins haar voor het eerst misbruikte. In tv-interviews zei ze dat ze als seksslaaf van Epstein de opdracht kreeg het bed te delen met prins Andrew. Later dat jaar zou Andrew haar nog twee keer verkrachten, aldus Giuffre.

Begin van het einde

De beschuldigingen van Giuffre zouden het begin van het einde inluiden voor de prins. Andrew probeerde op alle mogelijke manieren de civiele zaak van Giuffre tegen te houden, maar tevergeefs. Een Amerikaanse rechter oordeelde eerder deze week dat de rechtszaak kon doorgaan.

Het was de druppel voor de Queen. Een dag na de uitspraak van de rechter besloot ze haar zoon zijn titels te ontnemen. De koningin wil de rechtszaak, met mogelijk nog meer pijnlijke onthullingen, duidelijk niet afwachten. Reputatie is heilig voor The Firm, zoals de Britten hun koningshuis noemen. De Queen, murw gebeukt door het pr-drama dat prins Andrew heet, wil de reputatieschade nu zo veel mogelijk beperken.