Cao-lonen gestegen met 2,1 procent, minder dan prijzen
De cao-lonen zijn in 2021 gemiddeld gestegen met 2,1 procent, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De toename is lager dan die in 2020: toen bedroeg de stijging 2,9 procent.
De toename is ook kleiner dan die van de consumentenprijzen. Op basis van voorlopige cijfers heeft het CBS vastgesteld dat die vorig jaar 2,4 procent hoger lagen dan het jaar ervoor.
In de tabel hieronder is te zien dat consumentenprijzen en cao-lonen niet altijd gelijk lopen. In 2021 stegen de prijzen dus harder dan de lonen, maar in 2020 was dat nog andersom.
De cao-lonen van werknemers in de horeca stegen in 2021 het minst: 0,3 procent. Dat komt voornamelijk doordat de horeca-cao niet opnieuw is afgesloten, maar verlengd is onder gelijke voorwaarden. De kleine verhoging komt door een aanpassing van het wettelijk minimumloon.
De loonstijging was het hoogst in de categorie overige dienstverlening: 3,4 procent. In die categorie vallen onder meer belangenorganisaties, wasserijen en de uitvaartbranche.
'In koopkracht achteruit'
De looneis die FNV in september naar buiten bracht, blijft onveranderd. De vakbond pleit voor een 'algemene prijscompensatie'. Dat houdt in dat lonen automatisch gecompenseerd worden voor inflatie zodat niemand in koopkracht erop achteruitgaat. Daar hoeft dan niet elk jaar opnieuw over onderhandeld te worden.
Met een door de FNV geschatte inflatie van 2 procent en bovendien 100 euro extra per maand zou dat neerkomen op een loonstijging van 7,9 procent voor iemand met het minimumloon. Voor werknemers met een modaal inkomen zou het gaan om een loonsverhoging van 5,5 procent.
In november werd overigens de hoogste inflatie in bijna veertig jaar gemeten: 5,2 procent.
Loon-prijsspiraal
Volgens de vakbond hoeft een algemene prijscompensatie niet te leiden tot een loon-prijsspiraal. In zo'n scenario kunnen werkgevers hogere looneisen doorberekenen in de prijzen. Die hogere prijzen kunnen er op hun beurt toe leiden dat werknemers opnieuw hogere lonen willen, waardoor een spiraal ontstaat die de inflatie opdrijft.
"Maar werkgevers hoeven er niet voor te kiezen om dat door te berekenen", zegt FNV-bestuurder Bolster. "Het gaat goed met veel bedrijven in Nederland, het zou goed zijn als bedrijven die winstmaximalisatie wat loslaten en dat werknemers in die winst kunnen meedelen. Dan kunnen werknemers wat meer verdienen en hoeft het niet tot een loon-prijsspiraal te leiden."
