Christophe van der Maat, nuchtere crisisbestrijder naar Defensie

Gezien zijn ervaring met infrastructuur in de provincie Brabant had menigeen misschien verwacht dat hij naar het ministerie van Verkeer en Waterstaat zou gaan, maar de Brabantse Christophe van der Maat (VVD) is de nieuwe staatssecretaris van Defensie geworden.

"Laat de daden maar gewoon spreken. Niet te veel mooie woorden aan de voorkant.", zei hij kort voor zijn aantreden:

Van der Maat (41) werd in Boxmeer geboren, studeerde samen met Klaas Dijkhoff en was al vroeg actief VVD-lid. Hij verwierf als bezige bij in de gemeente Dordrecht op zijn 33e de titel "Jonge ambtenaar van het jaar".

Besturen met Forum

Van der Maat was als VVD-gedeputeerde in Brabant nauw betrokken bij de onderhandelingen voor het eerste provinciebestuur waar Forum voor Democratie bij was betrokken. Dat was nadat het CDA eind 2019 vanwege de stikstofcrisis uit het provinciebestuur was gestapt.

Waar de samenwerking met Forum het CDA tot op het bot verdeelde, bleef het bij de VVD intern ogenschijnlijk rustiger. Toch was achter de schermen ook lang niet elke VVD'er te spreken over samenwerking met de partij van Baudet. Toen de partijen een coalitieakkoord bereikten, werden er dan ook "principes" opgesteld die ongerusten gerust moesten stellen.

Zo zou de landelijke politiek geen invloed mogen hebben op het Brabantse besturen. Toen hem na een tijdje werd gevraagd of hem dat een beetje lukte, antwoordde Van der Maat dat het wel ging. "En mijn voorman heet gelukkig Mark Rutte."

Crisisbestrijder

Waar Van der Maat in de onderhandelingen met Forum in 2020 volgens ingewijden al een sterke regierol had, speelde hij die opnieuw toen in het voorjaar van 2021 die samenwerking toch klapte, volgens VVD en CDA vanwege het "ontbreken van een moreel kompas".

De ervaringen in de leidende rol die hij als crisisbestrijder toen op zich nam, kan hij volgens sommigen goed gebruiken in de uitdaging waar hij nu als nieuwe staatssecretaris van Defensie voor staat.

Want het nieuwe kabinet trekt weliswaar drie miljard euro uit om eerdere bezuinigingen en achterstanden bij Defensie aan te pakken, volgens bonden, deskundigen en ook de krijgsmacht zelf is dat bij lange na niet genoeg.

Praktisch en nuchter

Van der Maat lijkt in sommige opzichten wel een beetje op Mark Rutte. Hij is ook van het praktische. Zo vond hij het in het Brabantse bestuur met VVD, PvdA, D66, GroenLinks en CDA "best goed gaan", maar toen het CDA eruit stapte zette hij ook zijn schouders onder de nieuwe samenwerking met Lokaal Brabant en Forum - en verdedigde die ook lange tijd. "We zijn ietsje naar rechts opgeschoven ja", zei hij daarover in een interview met de NOS.

Zijn nuchterheid kwam ook naar voren toen een verslaggever in Brabant hem naar een gebroken VVD-verkiezingsbelofte over meer geld voor een Eindhovense rondweg vroeg. "We kwamen erachter dat er geen meerderheid voor was. En als iedereen dan in zijn eigen gelijk blijft hangen, ja, dan komen we niet vooruit."