Viroloog Van Ranst: Nederland kiest nu voor te voorzichtig, in plaats van net te laat

Opnieuw brachten veel Nederlanders vandaag een bezoek aan België, waar winkels, horeca en culturele instellingen open zijn. Maar waarom zit Nederland eigenlijk in een lockdown, terwijl in België veel minder maatregelen gelden? We spraken de Belgische viroloog Marc Van Ranst over de opmerkelijke verschillen.

Van Ranst snapt wel dat Nederlanders naar België komen. En hij weet wel zeker dat veel middenstanders in bijvoorbeeld Antwerpen en Gent blij zijn met de extra klanten. "Maar als viroloog word ik daar een beetje zenuwachtig van. Het maakt van een heel drukke periode een ongelooflijk drukke periode. Winkelstraten en cafés worden nog drukker dan ze al zijn."

De NS en het Belgische spoorwegbedrijf NMBS riepen vandaag op om alleen de trein naar België te pakken als dat noodzakelijk is. Vanwege het hoge aantal passagiers werden tussen Antwerpen en Roosendaal langere treinen ingezet. Ook op de wegen richting België was het druk.

Veel dagjesmensen kennen de bezwaren, maar willen toch op pad:

Toch is het niet zo dat Nederlanders het virus hard aan het verspreiden zijn in België of dat het virus daar een stuk minder aanwezig is, zegt Van Ranst. "Beide landen zijn ongeveer even ver in de verspreiding van het virus. Of je nu binnen België reist of van Nederland naar België, heel veel maakt het niet uit."

Het probleem is dus vooral de drukte. Waar veel mensen bij elkaar zijn, heeft het virus meer kans. Zeker nu omikron besmettelijker blijkt dan de deltavariant.

In Nederland ligt het aantal besmettingen op dit moment hoger dan in België. Wel liggen er in België meer mensen met corona op de intensive care.

Maar: de IC-capaciteit is in België veel groter. De Belgen hebben 2000 bedden op ruim 11 miljoen inwoners. In Nederland zijn er 1150 bedden op ruim 17 miljoen mensen. Ook is België verder met de boostercampagne.

"Als wij in België zenuwachtig worden, is het al pure paniek in Nederland", zegt Van Ranst. "Als er in Nederland meer IC-bedden waren, was er nu waarschijnlijk geen lockdown."

Of het demissionaire kabinet harder aan de IC-capaciteit had moeten werken? "Het is makkelijk om te zeggen: er hadden nu meer bedden moeten zijn. Een bed neerzetten is niet moeilijk. Maar je moet wel de verpleegkundigen en artsen vinden. Anders houdt het op."

De viroloog heeft daarom begrip voor de maatregelen in Nederland, al noemt hij ze "te voorzichtig". "Rekenmodellen gaven een bijzonder hoge IC-belasting aan. Daar zal men van geschrokken zijn. Ik denk dat het kabinet ook een trendbreuk wilde maken. Want ze kregen al vaak het commentaar: jullie zijn te laat."

"En je kunt ook niet wachten met het nemen van maatregelen tot het water je aan de lippen staat. Er was een klein risico dat de intensive care overspoeld zou worden." De situatie in Nederland laat volgens Van Ranst opnieuw zien dat het nemen van besluiten over maatregelen "erg moeilijk" is.

Laatste puzzelstukje

Volgens Van Ranst kan de lockdown mogelijk binnenkort worden afgebouwd. "Bij het instellen van de lockdown wist men nog niet zeker dat omikron minder ziekmakend is dan de vorige variant. En we zijn nog steeds niet zeker van het ziektebeeld van omikron bij risicogroepen en ouderen. Dat is het laatste puzzelstukje."

De viroloog ziet een lockdown in België dan ook niet meer gebeuren. "We moeten nog wat meer informatie inwinnen. Maar een lockdown lijkt met de dag minder waarschijnlijk."