'Migrantencrisis Wit-Rusland mag echte probleem niet verhullen'
De Wit-Russische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja kijkt met afschuw naar de beelden van migranten die in barre omstandigheden verblijven bij de grens van Wit-Rusland met Polen. Toch roept ze op om andere problemen in het land niet uit het oog te verliezen. "Ziet u de duizenden die in de Wit-Russische gevangenis zitten? Die lijden honger, zitten in de kou en worden vernederd en geslagen."
Tichanovskaja hoopt dan ook dat als de migrantencrisis straks minder wordt, dat de EU en de VS de problemen in Wit-Rusland niet uit het oog verliezen. "Als democratische landen zich nu terugtrekken. Als die weer de chantage toelaten die we al tien/vijftien jaar zien. Dan betekent dat dat dictatuur het wint van democratie."
Ze roept in Nieuwsuur westerse landen op om zich vooral niet alleen te concentreren op de migrantencrisis en meer sancties in te stellen. "Ik weet dat iedereen het nu heeft over de crisis bij de grens met Polen. Maar we moeten in het oog houden waar het echte probleem zit: wat is de kern ervan? Het regime."
De Wit-Russische oppositieleider woont noodgedwongen in Litouwen nadat ze vorig jaar haar land ontvluchtte na de verkiezingen. De oppositie is van mening dat Tichanovskaja de verkiezingen heeft gewonnen, Aleksandr Loekasjenko riep zichzelf uit tot winnaar. Protesten volgden, maar die werden keihard neergeslagen. Veel oppositieleden ontvluchtten het land, anderen werden opgepakt. Volgens mensenrechtenorganisaties zitten er nog zeker 1000 politieke gevangenen vast.
'Wit-Rusland wacht en hoopt'
Eén van die gevangenen is de partner van Svetlana Tichanovskaja. Ze heeft het daar nog dagelijks moeilijk mee: "Het went nooit dat de kinderen vragen: wanneer komt papa terug?" Ondanks de grote offers gaat ze door met haar politieke werk. Tegen wil en dank. Want ook wil ze zichzelf soms onder de dekens verstoppen, ze wil terug: "Want Wit-Rusland wacht en hoopt."
Om terug te kunnen keren moet er een eind komen aan het regime van Loekasjenko. Daar heeft ze de hulp van anderen voor nodig. Zowel de EU als de VS heeft zich achter de Wit-Russische oppositie geschaard en sancties ingesteld tegen de regering van Loekasjenko. De EU moet die harde lijn volhouden, vindt Tichanovskaja: "De EU bestaat uit 27 democratieën. Kunnen Europa en de VS de grootste democratieën niet één dictatuur verslaan? Is één dictatuur sterker dan alle normen en waarden? Ik denk dat het tijd is om krachtige taal te spreken. Want een democratie moet wel een vuist kunnen maken." Eerdere sancties van de EU werden ook deels weer ingetrokken in de hoop dat Loekasjenko zijn beleid zou aanpassen.
'Hij is een dictator'
Toch lijkt Loekasjenko niet van plan zijn werkwijze aan te passen. Hij gaf een interview aan BBC en CNN. Daarin erkende hij mishandelingen in gevangenissen, maar benadrukte dat de oproerpolitie ook werd geslagen. Maar die beelden zouden westerse media niet laten zien. Hij beet fel van zich af. Tichanovskaja vindt het onacceptabel dat hij in die interviews 'president' wordt genoemd. Bovendien vindt ze dat Loekasjenko geen podium moet krijgen. "Alles wat hij wil is erkenning. Hij is geen president, hij is dictator."
Behalve van de grote democratieën hoopt ze ook op humanitaire hulp. Die heeft ze gemist ten tijde van de protesten tegen verkiezingsfraude. "Waar waren toen die humanitaire organisaties? Die nu zeggen: Polen laat migranten niet binnen en behandelt ze slecht. Waar waren jullie toen de Wit-Russen werden vernederd en geslagen? Waarom deden jullie er toen het zwijgen toe? Dat heeft iets cynisch."
Nieuwsuur maakte eerder een reportage over de spanning aan de Wit-Russische grens, waar dus alle ogen van de internationale gemeenschap op gericht zijn:
