Kritiek op gebrek aan concrete beloftes in G20-slotverklaring, Rutte positief

De rijkste landen ter wereld beloven het financieren van kolencentrales in arme landen nog dit jaar stop te zetten. Tegelijkertijd noemen de wereldleiders geen concrete datum waarop ze zelf helemaal stoppen met deze vervuilende vorm van energie opwekken. En ook andere toezeggingen inzake klimaatverandering zijn vaag geformuleerd in de slotverklaring van de G20-top in Rome, die vandaag werd afgesloten.

"Zo snel mogelijk", gaan de wereldleiders volgens de verklaring stoppen met kolencentrales. In een eerdere conceptversie stond volgens persbureau Reuters nog dat dit voor het einde van het komende decennium zou gebeuren. Ook voor het uitfaseren van de subsidie op fossiele energie staat geen einddatum, alleen dat wordt gemikt op "de middellange termijn".

'Doodvonnis'

De opbrengst van twee dagen topoverleg leidt tot zowel kritiek als positieve reacties. VN-secretaris-generaal Guterres is teleurgesteld. "Alle landen moeten beseffen dat het oude, koolstof-verbrandende ontwikkelingsmodel een doodvonnis is voor hun economieën en de planeet", zegt hij op Twitter. Toch heeft hij nog hoop dat de vandaag officieel begonnen klimaattop in Glasgow meer oplevert.

"Druppels in een snel opwarmende oceaan", omschrijft de Britse premier Johnson de toezeggingen van de G20. Ook volgens milieuorganisaties en -activisten zetten de gedane beloftes geen zoden aan de dijk.

Diverse wereldleiders zeggen juist wel dat er sprake is van vooruitgang. De Franse president Macron en de Italiaanse premier Draghi spreken van een succes. "De toezeggingen van de G20-leiders zijn substantieel", aldus Draghi. "Het is makkelijk om moeilijke dingen voor te stellen, maar heel moeilijk om ze daadwerkelijk uit te voeren", zei hij na afloop van de top tegen journalisten.

Rutte: het staat er scherper in

Een positief signaal voor COP26, de top in Glasgow, zo noemde de Duitse bondskanselier Merkel het resultaat van 'Rome'. Ook demissionair premier Rutte behoort tot de optimisten. "Voor het eerst in jaren op de G20 kwamen we écht tot conclusies: eigenlijk is het een herbevestiging van de top van Parijs in 2015, maar dan nog wat scherper neergezet. Landen werken richting die 1,5 graad. Het staat er scherper in."

Ook is Rutte positief dat G20-landen op termijn afscheid nemen van fossiele energie. "Wat er ook in staat, is dat we zo snel mogelijk af moeten van het opnieuw investeren in steenkool. Dat is echt een serieuze verbetering."

Onvoldoende

Overigens is uit recente onderzoeken gebleken dat de klimaatplannen van veel landen ruim onvoldoende zijn om de doelen die zijn gesteld in Parijs te bereiken. Ook op basis van de nieuwste plannen van zo'n 120 landen koerst de aarde deze eeuw af op een temperatuurstijging van 2,7 graden, concludeerde het milieuagentschap van de VN deze week. Zo'n scenario heeft volgens het agentschap rampzalige gevolgen.

De hoofdfocus van de G20-top lag bij klimaatverandering, maar ook op andere terreinen zijn er besluiten genomen. Zo gingen de wereldleiders officieel akkoord met een belasting van minimaal 15 procent voor multinationals.

Rutte: winstbelasting multinationals belangrijk

"We zijn er groot voorstander van dat dit gebeurt in internationaal verband", zei Rutte daarover. "Je ziet het ook aan president Joe Biden, die het uitvoerig als succes van de G20 naar buiten brengt. Dat laat wel zien hoe belangrijk het is."

Ook op het belastingbesluit is al kritiek geuit. Volgens organisaties als Oxfam Novib en Tax Justice Network komt het plan niet in de buurt van de oorspronkelijke ambities. Daarnaast kunnen grote bedrijven alsnog op andere manieren voorkomen dat ze veel meer belasting moeten betalen, stellen belangenorganisaties.