Sudanese radio wordt in Nederland gemaakt: 'Zijn bezorgd over onze familie'

• Fiorella Opromolla

  redacteur Buitenland

"Radio Dabanga, Radio Dabanga, Radio Dabangaaaa." Zo klinkt de vrolijke jingle van het gelijknamige radioprogramma. Dagelijks worden Sudanese luisteraars bijgepraat over het laatste nieuws in hun land. Dat gebeurt op deze zender niet vanuit Khartoem, maar vanuit Amsterdam. Vrije pers bestaat binnen de landsgrenzen van Sudan niet, daarom is er uitgeweken naar het buitenland.

De afgelopen twee dagen waren de uitzendingen minder vrolijk en stonden ze in het teken van de recente staatsgreep, vertelt journalist Ibrahim Jadelkarim op de redactie van de Radio Dabanga. In het knusse kantoor, waar meerdere grote canvasfoto's hangen van Sudan, is een kleine opnamestudio. Daar wordt twee keer per dag een uitzending opgenomen. Miljoenen mensen luisteren naar Radio Dabanga: in Sudan zelf, maar ook Sudanezen in het buitenland. De zender is via kortegolfradio, een satellietkanaal en online te beluisteren.

Begin deze week pleegde het Sudanese leger een staatsgreep. Premier Hamdok werd gearresteerd, samen met een aantal hoge functionarissen. Het hoofd van de militaire raad, generaal Burhan, kondigde de noodtoestand af en ontbond de regering. Het nieuws over de staatsgreep kwam als een schok, vertelt Jadelkarim. "Mijn eerste reactie bestond uit woede, teleurstelling en frustratie. Er waren al langer spanningen in Sudan en ook waren er signalen van een staatsgreep. Maar als het dan echt gebeurt, komt dat toch als een verrassing."

Premier Hamdok is een dag na de militaire staatsgreep weer thuis. Wel wordt zijn huis bewaakt door militairen en het is onduidelijk of hij de woning in het noorden van hoofdstad Khartoem vrijwillig mag verlaten. Andere hooggeplaatsten uit zijn regering zitten nog vast.

Net als de andere redactieleden die aan het werk zijn, heeft Jadelkarim familie en vrienden wonen in Sudan. "Ik ben bezorgd, maar dit is de realiteit. Het is niet anders." Met hen contact leggen gaat nu bijna niet. Sinds de coup ligt het telefoon- en internetverkeer in Sudan plat. De telefoon van Radio Dabanga rinkelt dus minder vaak dan normaal.

"Iedereen is nu ook bezig met z'n eigen veiligheid en die van familieleden. Heel af en toe zetten internetbedrijven het internet open, voor een uurtje bijvoorbeeld. Dan ontvangen we berichten, dus daar wachten we op."

Voor de mensen in Sudan is het moeilijk om aan betrouwbaar nieuws te komen, vertelt hij. Vrije pers bestaat daar niet. Dat is een van de redenen waarom het radiostation al meer dan tien jaar vanuit Nederland opereert. Verslag doen ze onafhankelijk. Via onder meer burgerjournalisten en correspondenten in Sudan komt er informatie binnen. Communicatie via Whatsapp is daarbij essentieel.

Ondertussen wordt er op de redactie druk gewerkt aan de uitzending. Twee redactieleden zitten achter de computer en bereiden de show voor, de hoofdredacteur kijkt mee. Jadelkarim laat de radiostudio zien en vertelt dat de uitzending zal gaan over een persconferentie die generaal Burhan heeft gegeven. Ook laten ze horen hoe Sudanezen over de situatie denken en bundelen ze internationale reacties.

Afgelopen maandag gingen in Sudan mensen de straat op om te demonstreren tegen de staatsgreep. Daarbij zijn zeker zeven mensen omgekomen. "Ik hoor nu dat de mensen zijn overgegaan op een andere tactiek: thuisblijven. Ze willen bloedvergieten voorkomen", zegt Jadelkarim.

Hij is boos over de situatie in zijn geboorteland en vreest opnieuw voor een dictatuur. "Maar ik heb er alle vertrouwen in dat het volk gaat winnen van het leger. Dat kan lang duren, maar iedereen is vastberaden zich te verzetten tegen de militairen in Sudan. Ik verwacht niet dat de burgers zullen opgeven."