Europa kijkt met ingehouden adem naar formatie Duitsland
Veranderingen in de grootste en machtigste lidstaat van de EU betekenen hoe dan ook veranderingen in Brussel. Hoe stelt Duitsland zich na de vorming van een nieuwe regering op ten aanzien van het klimaat, de rechtsstaat in de EU, migratie, begrotingspolitiek en (verdere) Europese samenwerking? Duitsland is sinds de verkiezingen het gesprek van de dag in Brussel.
Op zich verandert er niets: de samenstelling van de Europese Commissie blijft hetzelfde, net als die in het Europees Parlement. Hooguit schuiven er in de Europese Raden andere ministers aan en meldt een nieuwe Bondskanselier zich te zijner tijd bij de andere regeringsleiders. En Duitsland blijft Duitsland. Maar onder de oppervlakte begint het nu al te schuiven. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, geldt als protegé van Angela Merkel. Bij wie zoekt zij steun nu er in Berlijn een andere wind waait?
De christendemocraten blijven de grootste fractie (EVP) in het Europees Parlement en de Duitse CDU/CSU heeft er nog net zo veel zetels, maar moreel hebben ze aan macht en invloed ingeboet. Op diezelfde manier stijgt het soortgelijk gewicht van de Duitse SPD in de sociaaldemocratische fractie waar tot nu toe de Spaanse socialisten de boventoon voerden.
Besluiteloosheid
De grote angst bij velen in Brussel is dat de formatie van een nieuwe Duitse regering maanden gaat duren. Dat is niet goed voor Duitsland, niet goed voor de besluitvorming in de EU, maar er loert nog een ander gevaar: volgend jaar zijn er verkiezingen in die andere grote en belangrijke EU-lidstaat: Frankrijk. Een langdurige formatie in Duitsland zou naadloos over kunnen gaan in de verkiezingscampagne in Frankrijk. Met een onduidelijke koers in de twee grootste landen zouden veel grote dossiers stil komen te liggen, en dat kan de EU zich niet permitteren.
Deze zorg wordt uitgesproken door zowel Malik Azmani, Europarlementarier van de VVD, als Bas Eickhout van GroenLinks. De Liberalen en de Groenen in het Europees Parlement kijken met extra interesse naar de formatie in Duitsland omdat hun zusterpartijen daar nu aan zet zijn.
Groenen en Liberalen
"Ik heb er goede hoop op dat ze er uit komen", zegt VVD'er Malik Azmani. "De nieuwe generatie heeft vooral op de groenen en de liberalen gestemd, dus het is alleen maar goed als die twee er zo snel mogelijk uitkomen". Bas Eickhout van GroenLinks ziet dat er op economisch terrein echt wel verschillen zijn, maar "ze hebben beide campagne gevoerd op 'verandering', dus er is genoeg wat ons bindt". Beiden zijn het erover eens dat, gelet op de verkiezingsuitslag, een samenwerking met de SPD vervolgens voor de hand ligt.
Von der Leyen
Nu Commissievoorzitter Von der Leyen haar directie ideologische lijn met Berlijn kwijt is, moet ze zichzelf herpositioneren. Om die reden lijkt ze al meer aansluiting te zoeken met de Franse president Macron. En als haar EVP-fractie in het Europees Parlement van koers verandert, heeft ze ook daar rekening mee te houden. Azmani (VVD) hoopt vooral op een onafhankelijker Von der Leyen die "haar woorden nog meer omzet in daden, omdat ze niet meer kan rekenen op automatische steun uit Berlijn". Ook Eickhout (GroenLinks) ziet kansen: "Als ze iets minder over haar schouder hoeft te kijken naar Berlijn, moet ze meer met eigen ideeën komen en daarvoor meerderheden zoeken in het Europees Parlement".
Publiekelijk liet Ursula von der Leyen zich over de verkiezingen in haar thuisland overigens nog niet uit. Ook op Twitter besteedde ze nog geen woord aan de uitslag.
