SPD wint Duitse verkiezingen, historisch slechte score voor CDU/CSU
De centrumlinkse SPD heeft de Duitse Bondsdagverkiezingen met 25,7 procent van de stemmen gewonnen. De centrumrechtse CDU/CSU volgt op de tweede plaats met 24,1 procent van de stemmen, het slechtste landelijke resultaat in de geschiedenis van de partij. Dat blijkt uit de voorlopige uitslag na het tellen van de stemmen in alle kiesdistricten.
De Groenen eindigen met 14,8 procent als derde partij; het beste resultaat ooit in de geschiedenis van de partij. Daarna volgen de liberale FDP (11,5 procent) en de rechts-populistische AfD (10,3 procent). Die Linke zakt met 4,9 procent onder de kiesdrempel, maar door het districtenstelsel hebben zeker drie afgevaardigden zich verzekerd van een zetel in de Bondsdag.
SPD-lijsttrekker Olaf Scholz wil het voortouw nemen in de formatie om een coalitie te vormen, waarbij hij Angela Merkel als bondskanselier wil opvolgen. Zijn voorkeur gaat uit naar een coalitie met de Groenen en de FDP. CDU-leider Laschet benadrukte gisteravond dat hij eveneens kanselier zou kunnen worden; ook hij hoopt op samenwerking met de Groenen en de FDP.
Correspondent Judith van de Hulsbeek zei in het NOS Radio 1 Journaal dat het mogelijk is dat de Groenen en de FDP liever in zee gaan met Laschet, "als die een beter aanbod doet". De derde en vierde partij zijn volgens haar nu de twee 'kingmakers'. "Scholz en Laschet gaan daaromheen dansen om te kijken wie zich laat verleiden om een regering te vormen. Maar de SPD is nu aan zet."
Uit de exitpoll van ZDF kwam de SPD gisteravond al als grootste uit de bus, maar de voorsprong op de CDU/CSU viel binnen de foutmarges van het peilbureau. Het bleef lange tijd een nek-aan-nekrace tussen de twee klassieke volkspartijen, maar naarmate het stemmen tellen vorderde, werd in de nacht duidelijk dat de christendemocraten de voorsprong op de sociaaldemocraten niet meer konden inlopen.
In totaal deden 47 partijen mee aan de Bondsdagverkiezingen, maar naast de huidige partijen in de Bondsdag haalt geen enkele partij de kiesdrempel. 8,7 procent van de stemmen ging naar dergelijke partijen. Later vandaag volgt de definitieve zetelverdeling, die wordt bepaald door een complex districtenstelsel.
De opkomst lag op 76,6 procent van de stemgerechtigden, ongeveer gelijk aan 2017 (76,2 procent).
AfD grootste in Thüringen en Saksen
De regionale verschillen in stemgedrag blijken groot. Zo blijken er nog altijd aanzienlijke verschillen in stemgedrag te bestaan tussen West- en Oost-Duitsland. De sociaaldemocraten zijn in beide windrichtingen de grootste, maar daarachter lopen de verschillen uiteen. In het westen eindigt de CDU/CSU nipt achter de SPD, terwijl in het oosten de AfD als tweede partij uit de bus komt.
In de deelstaten Thüringen en Saksen is de AfD zelfs de grootste geworden. Bij de verkiezingen in 2017 eindigde de partij nog achter de CDU.
De CSU, de Beierse zusterpartij van de CDU, heeft de slechtste verkiezingsuitslag sinds 1949 behaald. Na het tellen van alle 46 kiesdistricten is het duidelijk dat de christendemocraten 31,7 procent van de stemmen hebben behaald, ruim 7 procentpunt minder dan in 2017. De CSU blijft wel ruimschoots de grootste partij in Beieren, gevolgd door de SPD (18 procent) en De Groenen (14,1 procent).
