Afghanen in Nederland: 'Onze vrienden en familie worden geterroriseerd'

• Robert Chesal

  redacteur Buitenland

Er komen steeds meer berichten binnen vanuit Afghanistan, over gewelddadig en intimiderend gedrag van de Taliban na hun machtsovername.

Na de val van Kabul zei de radicaal-islamitische beweging een ander gezicht te willen laten zien dan in de eerdere periode waarin ze aan de macht waren, voor de Amerikaanse inval. Zo zouden ze geen standrechtelijke executies uitvoeren of burgers terroriseren, en vrouwen en meisjes zouden nog naar school mogen gaan en werken.

Dat beeld strookt niet met de ervaringen van verschillende Afghaanse bronnen van de NOS. Om te beginnen met een man uit Kabul, voor zijn veiligheid gebruiken we alleen zijn achternaam Ajobi, een naam die daar veel voorkomt. Eerder deze week kreeg hij thuis nachtelijk bezoek van gewapende Talibanstrijders, die hem mishandelden en zijn twee volwassen zoons meenamen.

Het verhaal bereikte de NOS via zijn zus, Sharifa. Zij woont in Amsterdam-Noord en maakt zich ernstige zorgen. "Ik heb al twee nachten niet kunnen slapen", zegt ze. "Wat moet ik doen?"

Het drama begon afgelopen dinsdagnacht om 02.00 uur, zegt de vader van de familie Ajobi via de telefoon. "Drie mannen drongen het huis binnen. Ze hadden geweren bij zich. Buiten omsingelden ze het huis zodat we niet konden vluchten."

Op dat moment was Ajobi thuis met zijn vrouw en hun twee zoons, allebei jonge twintigers. De Talibanstrijders vroegen hoeveel dochters ze hadden. Toen hij antwoordde dat ze geen dochters hadden, werd hij geslagen. Hij gaf uiteindelijk toe dat ze ook drie dochters hebben, die niet thuis waren. De strijders zeiden dat hij ze moest uithuwelijken aan de Taliban en dat zijn zoons zich ook moesten aansluiten bij de groepering. Iedereen in het gezin moest huilen, vertelt Ajobi.

"Ze zeiden tegen ons: als je je dochters niet afstaat, dan nemen we nu je zoons mee." Behalve de zoons namen de strijders alle bezittingen van het gezin in beslag. Een aantal gewapende mannen bleef achter om het huis te bewaken. Vader en moeder Ajobi kunnen nergens heen en weten niet waar hun twee zoons zijn.

De dochters van Ajobi hadden zich verstopt voordat de Taliban het huis binnenvielen. De oudste is 21 jaar en studeerde tot voor kort aan de universiteit. De andere twee hebben de middelbare school net afgemaakt.

Alle drie de dochters zijn volgens hun vader samen ondergedoken op een veilige plek. Vanuit Amsterdam houdt Sharifa contact met hen, maar zelfs zij weet - uit voorzorg - niet waar ze zitten. "Als zij in handen van de Taliban vallen, worden ze vermoord", zegt Sharifa. "Ze zeggen dat ze liever zelfmoord plegen dan verder te moeten leven onder het nieuwe Talibanregime." Vandaag hoorde ze dat de jongste dochter al een suïcidepoging heeft ondernomen. Die is mislukt.

Gisterochtend heeft haar broer met de imam van de lokale moskee gesproken in de hoop dat hij kan bemiddelen met de Taliban. Ajobi gokt erop dat de geestelijke zijn zoons terug kan halen.

Als Sharifa het verhaal met de NOS bespreekt, worden haar emoties haar de duidelijk de baas. "Ik vertel dit verhaal omdat ik hulp nodig heb. Ik wil de meisjes veilig uit Afghanistan krijgen. Ze moeten daar weg."

Uit andere delen van het land komen soortgelijke verhalen, via vrienden en familieleden in Nederland, bij de NOS terecht. Zoals het verhaal van een alleenstaande weduwe uit Mazar-i-Sharif die thuis door de Taliban is toegetakeld.

Onze bron is haar achternicht, een vrouw die jaren geleden naar Nederland is gevlucht en in Zutphen woont. Voor de veiligheid van haar aanverwanten in Afghanistan wil zij anoniem blijven.

Haar familielid in Afghanistan voedt vier kinderen op in haar eentje. "Haar man is overleden", vertelt ze. "De afgelopen jaren werkte zij voor het Rode Kruis als kleermaakster. Nu leert ze kinderen om kleren te maken en met het geld dat ze daarmee verdient kan ze haar eigen kinderen te eten geven. Maar deze week zijn de Taliban daarachter gekomen en kwamen ze haar slaan. Je ziet het op de foto's. Ze waarschuwden haar: als jij weer buitenshuis wordt gezien, komen we je handen breken. Die vrouw weet nu niet meer hoe ze kan zorgen voor eten voor haar kinderen. De oudste is pas tien."

Ook in de westelijk gelegen stad Herat blijken de Taliban terug te grijpen op oude terreurmethodes. Dat vertelt Farzhad Hashemi, een gevluchte Afghaan uit Vlissingen. Hij sprak een vriend daar die doelwit is geworden van een wraakactie.

"Zijn vader was tijdens de vorige regering een burgemeester van een van deelgemeentes van Herat", zegt Hashemi. "Toen heeft de vader een lid van de Taliban laten oppakken en in de gevangenis laten opsluiten. Die Talibanstrijder zat negen jaar vast, maar is tijdens de val van Herat met alle andere gevangenen vrijgelaten."

De vriend van Hashemi heeft nu gehoord dat de vrijgekomen strijder op zoek is naar hem, om wraak te kunnen nemen. "Hij wil zijn dochter meenemen", vertelt Farzhad. "Die dochter is hoogopgeleid, spreekt meerdere talen. Nu smeekt mijn vriend mij om hulp. Wat kan ik doen? Er zitten miljoenen Afghanen met dit soort problemen. Het is verdrietig en angstig."