Carmen Dorlo
redacteur Online
Carmen Dorlo
redacteur Online
"Afgelopen week is onze wereld wederom op z'n kop gezet, Lakedance Festival wordt verplaatst naar volgend jaar." En dus is er vandaag geen Lakedance Festival, is te lezen op de website van het evenement. De tekst staat haaks op wat er te lezen is op de site van de Johan Cruijff Arena. Daar staat: "Nog even wachten en dan mogen we weer genieten van onze guys!"
In de Arena is vanavond het duel tussen Ajax en PSV om de Johan Cruijff Schaal. Bij die wedstrijd worden bijna 27.000 fans verwacht. Maar het eerder genoemde festival, dat 20.000 bezoekers verwachtte, is door de nieuwe regels van het kabinet geannuleerd.
De tegenstelling leidt tot onbegrip, boosheid, maar vooral vragen. Want hoe kan het dat stadions zoveel mensen mogen ontvangen terwijl de festivalzomer bijna helemaal is geannuleerd?
Het korte antwoord is: vaste zitplaatsen. Een evenement mag momenteel met coronatoegangsbewijs óf 750 bezoekers ontvangen (voor veel festivals onmogelijk - zagen we eerder al) óf twee derde van de normale capaciteit ontvangen, maar dan wel met vaste zitplaatsen. Ook dat laatste is voor veel festivals niet realistisch. Met een coronatoegangsbewijs is anderhalve meter afstand houden niet nodig - zonder bewijs is dat wel verplicht.
Volgens een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid is dat omdat een vaste zitplaats bij een evenement voor veel minder contactmomenten zorgt, dus minder mensen die iemand zouden kunnen besmetten.
De regels op een rij:
Volgens bovenstaande regels mogen in de Johan Cruijff Arena straks bijna 27.000 mensen zijn - overigens ruim minder dan twee derde van de capaciteit (55.000). Andere evenementen zouden momenteel ook duizenden mensen mogen ontvangen, maar dan wel met vaste zitplaats. Tenminste, als de gemeente daarmee akkoord gaat.
Want ook in Amsterdam, op 4 kilometer van de Johan Cruijff Arena, gaat volgende week festival De Parade niet door. De organisatie wilde in het Martin Luther Kingpark maximaal 1750 bezoekers ontvangen, die een eigen vaste zitplaats zouden hebben. Maar de gemeente wilde geen vergunning geven: er was een te hoog risico op verkeer tussen mensen, schrijft Het Parool.
Vaste zitplaats niet dé oplossing
Het klopt dat een vaste zitplaats minder contactmomenten oplevert dan geen vaste zitplaats, zegt epidemioloog Amrish Baidjoe. Maar dat de vaste zitplaats de oplossing voor álles is, is niet het geval. "Alles valt of staat bij de situatie rondom het evenement: is de binnenkomst gereguleerd? Is de capaciteit - die twee derde mag zijn - verdeeld over de hele locatie, of gaan veel mensen bij elkaar zitten? Staan veel mensen dicht op elkaar in de rij om iets te drinken te halen? Daar zijn nu geen regels voor."
Het virus houdt geen rekening met capaciteit, het gaat niet opeens weg als twee derde van een plek gevuld is.
De regels richten zich inderdaad meer op de capaciteit in het stadion dan op de afstand tussen bezoekers. Er geldt - omdat een coronatoegangsbewijs verplicht is - geen anderhalvemeterregel binnen. "Het idee is dat er, doordat er minder mensen komen dan waar het stadion op berekend is, meer spreiding is over de ingangen", zegt een woordvoerder van het ministerie van VWS. "Dus minder mensen bij knooppunten bij elkaar. Zoals de ingang, de wc's en het openbaar vervoer naar de locatie toe."
'Virus let niet op capaciteit'
Maar is dat wel zo? Als iedereen bijvoorbeeld dicht op elkaar gaat zitten, slaat dat nergens op, zegt Baidjoe. "Het virus houdt geen rekening met capaciteit, het gaat niet opeens weg als twee derde van een plek gevuld is. Het houdt onder meer rekening met afstand tot elkaar, en daar wordt nu opeens niets meer mee gedaan. Ook met zo'n coronatoegangsbewijs: de deltavariant is er nog steeds, hè? En die verspreidt sneller, zoals we gezien hebben afgelopen weken. Ook als mensen gevaccineerd of 24 uur geleden negatief getest zijn. Je kan anderen nog steeds besmetten."
Volgens de epidemioloog is het beter om te wachten met het organiseren van grote evenementen totdat er een hogere vaccinatiegraad is. "Er nog zijn te veel mensen niet gevaccineerd."
Ook in de samenleving is er onbegrip rond de regels, zegt gedragsdeskundige Ginny Mooy. Het draagvlak voor de maatregelen lijkt volgens haar daarom af te nemen. Deze ontwikkeling is al een tijdje geleden begonnen, zegt ze. "Bij de vorige besmettingsgolven wisten mensen nog maar weinig over het coronavirus, nu is dat anders. Bijna iedereen weet wel hoe het virus zich gedraagt en hoe het verloop eruit zal zien."
Daarom is het voor mensen nu duidelijker te zien dat de beslissingen van het kabinet niet alleen gebaseerd zijn op de situatie rondom de besmettelijkheid van het virus, zegt Mooy. "Maar dat er soms sprake kan zijn van bepaalde willekeur in het beleid. En omdat voor veel mensen deze beslissing nu willekeurig lijkt, leidt dit tot boosheid."
Eigen risico-afweging
Daardoor maken steeds meer mensen eigen afwegingen, zegt Mooy. "In de samenleving nemen meer mensen het heft in eigen handen en maken beslissingen op basis van hun eigen risico-afweging: vind ik dit te gevaarlijk? Dan leg ik mezelf strengere regels op. Vind ik dit nergens op slaan, bijvoorbeeld omdat ik gevaccineerd ben? Dan houd ik me ook niet aan deze regels."
Om het draagvlak weer te vergroten, is het belangrijk dat de regering een duidelijker beeld gaat schetsen over het najaar, zegt Mooy. "Er wordt nu gedacht dat het leven normaal wordt als iedereen gevaccineerd is, maar ik vraag me af of dit gaat gebeuren. Als het kabinet hier open over is, kunnen mensen zich ergens op voorbereiden."
Ook muzikant Jett Rebel vraagt zich af hoe het kan dat duizenden voetbalfans wel de stadions in mogen terwijl festivals zijn afgelast.
