'Jongeren lopen reëel risico op long covid, ook na milde infectie'

Moe, kortademig, hoofd- of borstpijn, slecht kunnen concentreren of vergeetachtig. Het zijn veelvoorkomende klachten bij mensen die maanden geleden besmet zijn geraakt met het coronavirus. "Ik denk dat jongeren het risico op long covid-klachten zeer onderschatten", zegt viroloog Menno de Jong (Amsterdam UMC).

'Gebrek aan informatie'

Volgens hem en andere experts heeft het kabinet lange tijd te weinig aandacht gegeven aan de gevaren van langdurige covid. "Ik denk dat er een gebrek aan informatie was over de risico's die jongeren lopen, ook na een milde infectie. Want het is natuurlijk fijn als je weinig klachten hebt na een besmetting. Maar niet als je zes maanden later zo moe bent dat je geen stap meer kan zetten", zegt De Jong.

Hij verwijst daarmee naar de zware kritiek die demissionair VWS-minister De Jonge heeft gekregen op het, inmiddels teruggedraaide, beleid dat gevaccineerde mensen dezelfde avond al naar de disco konden gaan. Na diverse uitbraken in uitgaansgelegenheden heeft het kabinet gisteravond besloten de nachtclubs en feestcafés weer te sluiten.

Kwart heeft nog last na drie maanden

Nu het aantal besmettingen onder jongeren explosief stijgt, is het onvermijdelijk dat meer tieners en twintigers last krijgen van long covid. Want hoewel jongeren een zeer kleine kans hebben op ernstige ziekte bij besmetting, is de kans op lang aanhoudende gezondheidsklachten veel groter dan dat.

Zo geeft ruim een kwart van de 16- tot 25-jarigen aan drie maanden na besmetting nog last te hebben van klachten. Dat meldde het RIVM onlangs op basis van een vragenlijstonderzoek onder zo'n 49.000 (ex-)coronapatiënten in Nederland.

De 22-jarige Chiara Ririmasse heeft bijvoorbeeld ruim een jaar na haar besmetting nog altijd last van gezondheidsproblemen. Ze vertelt dat haar conditie en spierkracht weg zijn en dat ze last heeft van hersenmist:

Het verschilt per persoon hoe ernstig de impact is van langdurige covid. De een heeft last van één symptoom, zoals niet of nauwelijks kunnen ruiken, terwijl de ander een combinatie van gezondheidsproblemen ervaart.

Niet meer kunnen werken

In het longcovidonderzoek van het RIVM geeft een op de drie aan dat die klachten zo ernstig zijn dat ze niet meer kunnen werken. Van de ruim 1700 deelnemers geeft opvallend genoeg 95 procent aan kort na besmetting alleen last te hebben gehad van milde klachten. Slechts 5 procent van hen was opgenomen geweest in het ziekenhuis, bleek uit de deze week gepubliceerde onderzoeksresultaten.

"Dat jongeren ook na een milde infectie een reëel risico lopen, blijkt uit vele onderzoeken", zegt De Jong. Hij noemt een recent in Nature Medicine gepubliceerde studie uit Noorwegen. Daaruit kwam naar voren dat ruim de helft van de 16- tot 30-jarigen een half jaar na besmetting nog kampte met klachten.

Deze leeftijdsgroep omvatte 61 van de 312 deelnemers aan het onderzoek. Zij zaten tijdens de eerste besmettingsgolf in thuisisolatie en werden aanvankelijk mild or moderate ziek, oftewel mild of matig. Zes maanden later had 28 procent van hen last van verlies van smaak of geur. Ongeveer een op de vijf kampte nog met vermoeidheid, een op de tien met geheugenproblemen en 13 procent was kortademig en/of had last van concentratiestoornis.

Onderzoek in Nederland

Viroloog De Jong doet ook zelf onderzoek naar langdurige coronaklachten. "We volgen een groep patiënten nu al langer dan een jaar. Na een milde infectie blijkt dat een op de zes een jaar later nog steeds klachten heeft. Bij een ernstige infectie ligt dit percentage hoger: van deze groep heeft ruim de helft nog last. De leeftijd van de patiënten speelde daarbij eigenlijk geen rol."

Hij benadrukt daarbij dat er nog veel onduidelijk is en dat er meer onderzoek nodig is. Zeker nu de besmettelijkere deltavariant oprukt. Die werd voor het eerst vastgesteld in India in december vorig jaar en daarom is er op het gebied van long covid nog maar weinig harde data beschikbaar.

Zorgen in Verenigd Koninkrijk

De belangrijkste medisch adviseur van de Britse regering vreest voor "een significante" stijging in het aantal jongeren met langdurige coronaklachten. Dat is volgens deze Chris Witty onvermijdelijk, gezien de opkomst van de deltavariant en de lage vaccinatiegraad onder jongeren.

Een op de drie coronapatiënten met symptomen zal last krijgen van long covid, concludeerden Britse onderzoekers onlangs op basis van onderzoek onder een half miljoen inwoners. Daarbij is als definitie gehanteerd: iedereen die twaalf weken na besmetting nog steeds last heeft van symptomen.