Ggz en psychiaters: gedwongen opname mag niet leiden tot stopzetten uitkering
Gedwongen opname van psychiatrische patiënten kan ertoe leiden dat hun uitkering wordt stilgezet. Kwetsbare patiënten keren na behandeling met schulden terug naar huis, waarschuwen ggz organisaties en psychiaters. Daarom willen ze dat gemeenten de uitkeringen niet langer stopzetten.
In de Participatiewet staat dat bij detentie of gedwongen opname mensen geen recht meer hebben op bijstand. Dat is al jaren zo, maar kwam onlangs onder de aandacht door een opiniestuk van psychiaters van een Amsterdamse instelling. Het is een van de gemeenten die gebruikmaken van het specifieke artikel van de wet.
Deze mogelijkheid in de wet is eigenlijk bedoeld voor gedetineerden.
"We hebben nog geen omvattend beeld van hoe vaak het voorkomt, maar we constateren dat sommige gemeenten ervoor kiezen om gebruik te maken van deze mogelijkheid in de wet, die eigenlijk bedoeld is voor gedetineerden", zegt Veronique Esman, directeur van de Nederlandse ggz, vereniging van ggz-organisaties. Vorig jaar werden bijna 10.000 mensen gedwongen opgenomen op last van de rechter. Hoeveel van hen in de bijstand zitten is niet duidelijk.
Deze groep mensen heeft wel recht op bijzondere bijstand, maar moet die dan tijdens de opname aanvragen. Bovendien kan elke gemeente anders omgaan met het toekennen van bijzondere bijstand. Dat leidt volgens de psychiaters en organisaties tot willekeur en is veel te belastend voor de patiënt.
Minder kosten
Het idee achter het wetsartikel is dat mensen in een kliniek minder kosten maken, alleen hun vaste lasten moeten nog worden betaald. Daarvoor kunnen ze bijzondere bijstand aanvragen, benadrukte staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis eerder deze week in de Tweede Kamer.
Deze regel geldt overigens niet voor mensen die vrijwillig in een psychiatrische kliniek worden opgenomen of een tijdlang in het ziekenhuis verblijven, omdat die opnames onder andere wetten vallen. Het land zou volgens Esman te klein zijn als de bijstand van een coronapatiënt op de IC zou worden gestopt. "Maar als iemand op een crisisdienst met ernstige psychische klachten wordt opgenomen is het blijkbaar acceptabel."
De Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) vindt dat de maatschappij een plicht heeft om te zorgen voor deze ernstig zieke mensen. Voorzitter Elnathan Prinsen "We moeten zieke mensen helpen herstellen en zo snel mogelijk laten terugkeren in de maatschappij en dat niet nodeloos moeilijk maken."
Per direct verandering
Eerder deze week zei staatssecretaris Blokhuis dat het kabinet serieus gaat kijken naar dit onderdeel van de Participatiewet. De Nederlandse ggz, NVvP en patiëntenorganisatie MIND willen daar niet op wachten en vinden dat gemeenten per direct moeten stoppen met gebruikmaken van de wet.
Ook roepen zij het kabinet op om de wet aan te passen. Blokhuis kon niet toezeggen dat het tot een wetswijziging leidt. De Participatiewet valt onder minister Koolmees van Sociale Zaken. In juni wordt de wet geëvalueerd, dan gaat Koolmees ook in gesprek met de Kamer over dit probleem.
