Nederlandse atletiek flink in de lift: 'Gevolg van heel lange adem'

Het zaadje is volgens Charles van Commenée zo'n vijftien jaar geleden al geplant. "En ineens schieten de prestaties dan uit grond", zegt de hoofdcoach van de Atletiekunie over de opmerkelijke opmars van de Nederlandse atleten de afgelopen jaren.

Komend weekeinde komen 35 Nederlandse atleten in actie bij de EK indoor in het Poolse Torun. Wie naar de Europese indoorranglijsten van deze winter kijkt, ziet diverse atleten van vaderlandse bodem in de top vertoeven. Een ongekende weelde voor de Nederlandse atletiek in een jaar, waarin de focus vooral op de Olympische Spelen in Tokio ligt.

Records

Nadine Visser (60 m horden), Femke Bol (400 m) en Liemarvin Bonevacia (400 m) voeren de seizoenranglijst aan. Lieke Klaver (400 m), Joris van Gool (60 m), Tony van Diepen (400 m), Mike Foppen (3.000 m) en Menno Vloon (polsstokhoog) staan op of in de buurt van podiumplaatsen.

En gezien de individuele tijden op de 400 meter zijn de Nederlandse mannen- en vrouwenestafetteploeg op de 4x400 meter ook kansrijk voor een medaille in Polen. De afgelopen weken sneuvelde het ene na het andere nationale indoorrecord.

Dafne Schippers ontbreekt eind deze week bij de EK indoor in Polen. De wereldkampioene op de 200 meter van 2015 focust zich volledig op de Olympische Spelen in Tokio. Indoor past daar niet in.

Van Commenée, voormalig technisch directeur van sportkoepel NOC*NSF en hoofdcoach van de Britse atletiekbond ten tijde van de Spelen in Londen (2012), is uiteraard opgetogen over de progressie van de Nederlandse atleten.

Zeker gezien de problemen door de coronapandemie, die trainen en wedstrijden afwerken een stuk lastiger maakten. "Het is echter niet zo dat plotseling één coach of één hoofdcoach iets magisch doet. Dit is iets van een heel lange adem. Het proces is jaren geleden al ingezet."

Met 'het proces' bedoelt hij de keuzes die door de Atletiekunie zijn gemaakt. De bond zette, met hulp van sportkoepel NOC*NSF, in op de meerkamp, de sprintonderdelen en werpen. En in iets mindere mate op de middellange afstand.

Instroom talenten

De focus lag op talenten vroeg scouten en het verbeteren van de technische staf en faciliteiten. "We hebben een hele strakke cultuur, een goede organisatie en een goede samenwerking. Dat levert een constante instroom van talenten op", legt technisch directeur Ad Roskam van de Atletiekunie de basis van het succes uit.

Voor Van Commenée is de weg naar succes niet zo heel moeilijk. "De simpele formule voor elke topsport is eigenlijk de beste sporter combineren met de beste coach en en de beste faciliteiten."

De Atletiekunie probeert meer en meer talent op jonge leeftijd te ontdekken. En ze dan kennis te laten maken met de faciliteiten en topsporters op sportcentrum Papendal, waar de faciliteiten ongekend goed zijn. "Dat is voor ons een thuis waar we de atleten op het hoogste niveau kunnen begeleiden en de faciliteiten bieden die op het allerhoogste niveau vereist zijn", zegt Van Commenée.

Erfdrager

"Stop talentvolle sporters in een omgeving waar het goede voorbeeld elke dag zichtbaar is, dan hebben ze de goede gewoontes binnen twee maanden overgenomen. Dat is goud waard."

"Daarnaast ligt de ontwikkeling van talent vooral in handen van de coach. Coaches zijn er vaak voor 30, 40 jaar. Atleten komen en gaan, bestuurders komen en gaan, directeuren komen en gaan. Maar de erfdrager van de sport, die het succes in de sport bepaalt, is de kwaliteit van de coaching en de faciliteiten er omheen", vult Van Commenée aan.

De Atletiekunie haalde kennis naar Papendal toe. De bond strikte bijvoorbeeld bewegingswetenschapper Paul Brice, in Engeland eerder werkzaam onder Van Commenée. Meten is weten, was de achterliggende gedachte.

"Dat is onmisbaar in de moderne sport", legt Roskam het binnenhalen van de ervaren Brit uit. "Een aantal jaren geleden liep atletiek daar eigenlijk nog een beetje in achter als je dat bijvoorbeeld vergelijkt met de zwemsport. Het was een braakliggend terrein in de Nederlandse atletiek."

Achterstand

Roskam heeft zelf een verleden in de zwemsport. "De achterstand die atletiek had, hebben we in hoog tempo ingehaald. Ik denk nu zelfs dat we min of meer toonaangevend zijn als we naar de internationale atletiekwereld kijken."

Naast Brice haalde de Atletiekunie ook de internationaal goed aangeschreven Zwitser Laurent Meuwly binnen. Die heeft in samenwerking met Bart Bennema het sprint- en het hordenprogramma onder zijn hoede genomen en is de hoofdcoach van estafetteploegen die de laatste jaren flink aan de weg timmeren.

"Als we betere en meer goede coaches hebben, gaat het niveau van de coaches ook omhoog. Betere coaches betekent betere atleten", is de voor de hand liggende verklaring van Van Commenée.

"Wat we op Papendal proberen, is het collectief sterker maken. Ik heb geen geniale artiest nodig, maar iemand die ook met andere coaches het programma probeert sterker te maken. Daar is Laurent heel goed in. De slag die we de laatste jaren hebben gemaakt, is dat de staf beter samenwerkt, niet meer op eilandjes zit."

Nog wensen

Toch zijn er ook nog disciplines in Nederland waarin de aansluiting met de wereldtop niet is gemaakt. "De laatste jaren hebben we voor drie onderdelen projecten opgezet. Daar zat de de 400 meter bij en is dat is enorm succesvol geworden. Bij polsstokhoogspringen en speerwerpen wisten we dat die onderdelen lastiger te ontwikkelen zijn. We zouden in Nederland ook goed moeten zijn in springen, hoog en ver. Daar zullen we eerst mensen enthousiast voor moeten maken."

Goede voorbeelden zijn daarbij van belang. De wereldtitel en het olympisch zilver van Schippers op de 200 meter zijn daarvan misschien het mooiste voorbeeld. "Dat is heel belangrijk. Iemand moet laten zien dat wij het ook kunnen. Als je gepassioneerd bent, talent hebt en je gaat er helemaal voor, dan kun je op het podium komen, de wereldtop bereiken", is de overtuiging van Roskam.