Wie zijn de bestormers van het Capitool?

Pro-Trumpbetogers drongen gistermiddag het Amerikaanse parlementsgebouw binnen. Daarbij vielen vier doden. De oproep om het Capitool over te nemen, circuleert al een tijdje op sociale media. Mensen in groepen als QAnon en de Proud Boys zijn ervan overtuigd dat de verkiezingen zijn gestolen en schuwen geweld niet.

Verslaggever Rudy Bouma volgt voor Nieuwsuur de wereld van extreem-rechtse groeperingen en complotdenkers. Over het geweld zegt hij: "Dit is de logische uitkomst van de normalisering van complottheorieën en de desinformatie in de Verenigde Staten. En het aanmoedigen van rechts-extremisten door president Donald Trump."

Wie zijn de bestormers?

"Onder de indringers van het Capitool bevinden zich aanhangers van QAnon, de bizarre complottheorie waarin Donald Trump het land moet redden van een kinderbloed drinkende elite van Democraten en Hollywoodsterren. Andere bestormers dragen de controversiële confederale vlag van de zuidelijke staten. Die vlag wordt geassocieerd met slavernij en racisme."

"We zien op de beelden van de bestorming ook symbolen van een obscure online gemeenschap, zoals de vlag van Kekistan: een fictieve republiek. De vlag toont grote gelijkenissen met de nazivlag. Ook voeren sommige betogers symbolen van neonazistische groepen. Onder hen rechts-extremisten die ook deelnamen aan de rellen in Charlotteville in 2017, waarbij een vrouw om het leven kwam."

"In die groepen wordt veelvuldig opgeroepen tot een 'burgeroorlog'. Witte racisten worden door de Amerikaanse veiligheidsdiensten beschouwd als de grootste binnenlandse terroristische dreiging."

Deze opvallende man is vaste bezoeker van QAnon-demonstraties.

Was de extreem-linkse beweging Antifa betrokken?

"Op sociale media circuleren ook geruchten dat er Antifa-betogers onder de indringers zouden zijn geweest. Dat zegt ook Rudy Giuliani, de advocaat van president Trump. Maar dat klopt niet. De foto's die daarbij worden getoond zijn juist van een rechts-extremist en de QAnon-sjamaan. Een tattoo op de hand van een man die het Capitool binnenviel zou de communistische hamer en sikkel zijn, maar is in werkelijkheid een symbool uit de videogame-reeks Dishonored."

Krijgen de betogers steun van Trump?

"President Trump moedigde de betogers aan om op te trekken naar het Capitool. Toen de betogers vervolgens binnendrongen, liet Trump lang niets van zich horen. Tot hij gisteravond in een videoboodschap opriep "vreedzaam naar huis te gaan". Maar de president zei ook opnieuw dat de verkiezingen zijn 'gestolen'."

"Daarom besloot Twitter het onmogelijk te maken om de videoboodschap te liken, te delen of erop te antwoorden en waarschuwde in een onderschrift dat de video mogelijk voor geweldsescalatie kon zorgen. Nadat Facebook besloot de video geheel te verwijderen volgde Twitter ook."

"Betogers vernielden ook apparatuur en camera's van aanwezige pers. Trump noemde journalisten en nieuwszenders de afgelopen jaren 'nepnieuws' en 'vijanden van het volk'."

Wat is de rol van de sociale media?

"Trump-aanhangers maken veel gebruik van Facebook. Vlak na de verkiezingen ontstonden grote Stop the Steal-groepen. Sommige werden door Facebook verwijderd, maar niet allemaal. Na grote druk van sterren en grote bedrijven heeft Facebook haar maatregelen tegen haatzaaien de afgelopen tijd wel sterk opgevoerd. Wit nationalisme is nu verboden en ook pagina's over QAnon worden verwijderd."

"Nu rechts-extremisten worden geweerd op de grote sociale mediaplatforms maken ze gebruik van kleinere platforms zoals Gab en Parler. Daarop worden betogers al weken gemobiliseerd. Er werd ook opgeroepen om wapens, slaapzakken en tenten mee te nemen.
Ondanks deze oproepen, was het Capitool onvoldoende beveiligd. Je ziet in beelden op sociale media dat beveiligers zelfs betogers doorlaten en poseren voor selfies."

Voor wie meer wil weten? Kijk hier onze reportage terug over complotdenkers QAnon.