Politieke partijen CDA en D66 kampen met scherpe kritiek uit hun eigen achterban op de samenstelling van hun kandidatenlijsten. Bij het CDA is geen enkele kandidaat van Surinaamse of Antilliaanse afkomst op de lijst gekomen. Bij D66 kiest lijsttrekker Sigrid Kaag voor de ervaring van de vertrouwde gezichten uit Den Haag.
Volgens de voorzitter van de diversiteitscommissie van D66 hebben meerdere geschikte kandidaten van kleur zich teleurgesteld teruggetrokken, omdat ze te laag op de kandidatenlijst kwamen. "Als wij niet kunnen bedenken dat in de top-5 iemand met een andere achtergrond aanwezig moet zijn, dan hebben we een boot gemist."
'We laten kansen liggen'
Deze week nog kwam de PvdA met een lijst waarop ook zwarte kandidaten hoog op de lijst staan. Ook GroenLinks kwam eerder al met een kandidatenlijst waarop duidelijk te zien is dat de partij, na de Black Lives Matter-demonstraties, wil laten zien dat de diversiteit in de samenleving ook op verkiesbare plekken terug te vinden moet zijn.
Heel anders gaat het in het CDA. Onder aanvoering van Hugo de Jonge kiest de partij voor een lijst waarbij wel is gezorgd dat alle regio's in Nederland goed vertegenwoordigd zijn. Maar blijkbaar vindt de partij het niet belangrijk dat ook mensen met een Surinaamse of Antilliaanse afkomst een plek krijgen. Er staat geen enkele kandidaat van kleur op de lijst, constateert CDA-lid Alex Krijger.
Hij deed in opdracht van zijn partij onderzoek naar de vorige verkiezingen, en concludeerde toen dat het CDA kansen laat liggen in de grote steden. Als de partij weer groot wil worden, zal het echt ook de diversiteit van die grote steden moeten laten terugkomen op de kandidatenlijst.
Dat is tot nu toe grandioos mislukt, constateert hij:
Ook bij D66 is er kritiek. De partij zegt diversiteit hoog in het vaandel te dragen. Maar in de praktijk valt dat tegen, zegt Janarthanan Sundaram, de voorzitter van de diversiteitscommissie.
Hij stond op de lijst voor de Tweede Kamer, maar gaf zijn plek op. "Ik heb me teruggetrokken van de kandidatenlijst om me juist voor de diversiteit in te zetten. Als ik nu zou kiezen om in de Tweede Kamer te gaan, dan zou ik voor mezelf kiezen. Maar ik zie nu dat er ook in onze partij nog veel moet gebeuren."
Volgens Sundaram is hij zeker niet de enige kandidaat die zich teleurgesteld heeft teruggetrokken. Meerdere kandidaten met een diverse culturele achtergrond hebben gesolliciteerd, maar kregen een lage plek aangeboden. Zij bedankten voor de eer.
D66 moet zo dapper zijn om het team in de Kamer "dat nu goed functioneert", open te breken", zegt Sundaram:
Heel anders doet de ChristenUnie het. Zij zetten de Amsterdammer van Surinaamse afkomst Don Ceder op plaats vier van hun kandidatenlijst. De partij hoopt hiermee een stemmentrekker in te zetten, die grote groepen christelijke migranten aan kan spreken. "Ik probeer heel dicht bij gemeenschappen, organisaties en kerken te zijn", zegt Ceder.
Hij gelooft dat er een flinke groep nieuwe kiezers is die hij kan aanboren:
In een reactie laat CDA-voorzitter Rutger Ploum weten dat zijn partij al minder wit is dan in het verleden. "Er zijn de afgelopen jaren flinke stappen gezet op het gebied van diversiteit. Op de nieuwe kandidatenlijst voor de Tweede Kamer staan vier kandidaten bij de eerste veertig, in 2017 waren dit er twee. De top-10n van deze kandidatenlijst is voor de helft vrouwelijk, voor de hele lijst is dat 40 procent."
D66-voorzitter Anne-Marie Spierings vindt de kritiek onterecht. "Wij staan voor deze kandidatenlijst. In ons team gaat kwaliteit hand in hand met diversiteit en inclusiviteit. Ons team is divers in allerlei opzichten. Het zijn mensen uit bijvoorbeeld het onderwijs en de zorg, ondernemers, mensen met ervaring in de politiek. Het is divers qua vrouw en man, regio en stad, seksuele oriëntatie en culturele- of migratieachtergrond. Zo hebben we ook in de top van de lijst mensen met een Marokkaanse, Surinaamse, Turkse en Antilliaanse achtergrond."
De kandidatenlijsten die nu bekend zijn, zijn overigens nog conceptlijsten. De meeste partijen moeten de voorgestelde volgorde op de lijsten nog definitief vaststellen op hun congressen.