Saudi-Arabië wenst Biden geluk • Oud-president Bush: 'verkiezing eerlijk verlopen'
- Amerikaanse media riepen Joe Biden gisteren uit tot winnaar van de presidentsverkiezingen.
- In zeker drie staten is nog geen uitslag bekend.
- Donald Trump legt zich niet bij zijn nederlaag neer en spant rechtszaken aan.
- Op deze kaart vind je alle uitslagen per staat op basis van de data van persbureau AP. Daar staat ook uitleg over de lijn die de NOS volgt bij het melden van uitslagen.
Liveblog gesloten
Na een weekend vol feest voor Biden-aanhangers en tweets over stembusfraude van president Trump sluiten we dit liveblog, zes dagen na de verkiezingen. Er zullen mogelijk nog rechtszaken volgen voordat de uitslag definitief wordt vastgesteld, maar daarover zullen we verslag doen in reguliere artikelen.
'Rechtszaken over verkiezingsfraude vooral bedoeld om gevoelens Trump te sparen'
De strategie van het campagneteam van president Trump om rechtszaken aan te spannen wegens vermeende verkiezingsfraude, is vooral bedoeld om het gevoel van Trump te sparen. Dat zeggen tien campagnemedewerkers, topambtenaren en andere hooggeplaatste medewerkers van de president tegen persbureau Associated Press. Uit vrees voor repercussies willen zij anoniem blijven.
Volgens de medewerkers zijn de rechtszaken vooral bedoeld om Trump wat meer tijd te geven om te wennen aan het idee dat hij heeft verloren, en om de supporters van de president enthousiast en loyaal te houden. Ze zien het volgens AP ook niet gebeuren dat er daadwerkelijk bewijs naar voren zal komen voor de vermeende, massale fraude met kiezerspassen.
President Trump en zijn advocaat Giuliani hebben de afgelopen week gezegd dat er in verschillende staten gefraudeerd is, in staten die Joe Biden nipt won. Zo zouden in Pennsylvania 21.000 mensen hebben gestemd die in werkelijkheid al overleden zijn, en zouden in verschillende stembureaus Republikeinse waarnemers zijn geweerd, die zicht moesten houden op een eerlijke telling. Voor de beschuldigingen is nog geen bewijs geleverd.
Chris Christie tegen Trump: 'we kunnen je niet blind steunen'
Ex-gouverneur Chris Christie van New Jersey - goede vriend en bondgenoot van Trump - zegt dat de president snel met bewijs moet komen voor de vermeende stembusfraude. "Laat het zien. Want als je het ons niet kunt laten zien, kunnen we dit niet doen. We kunnen je niet blind steunen zonder bewijs."
Christie, een Republikein, zegt tegen ABC News ook dat hij hoopt dat meer partijgenoten er zo over denken. "Niet dat we de president niet steunen, ik ben al meer dan twintig jaar met hem bevriend, maar vriendschap betekent niet dat je blind bent."
Saudi-Arabië feliciteert Biden
De Saudische koning Salman en zijn zoon kroonprins Mohammed bin Salman hebben Joe Biden en Kamala Harris gefeliciteerd met hun verkiezingsoverwinning.
Het bleef lang stil vanuit Saudi-Arabië. De koning en kroonprins waren de afgelopen jaren verheugd over de koers van president Trump in het Midden-Oosten. Ook de stevige Amerikaanse sancties tegen aartsvijand Iran stemden Riyad tevreden.
Biden bezoekt graf overleden zoon
Joe Biden heeft het graf van zijn overleden zoon Beau bezocht in Greenville, Delaware. Dat deed hij samen met zijn dochter en kleinzoon.
Beau Biden overleed in 2015 aan een hersentumor. Hij was toen 46 jaar en het is bekend dat Beau kort voor zijn dood zijn vader overtuigde om zich nog niet terug te trekken uit de politiek.
VS verdient 'eerlijke verkiezingen', zegt Melania Trump
Ook Melania Trump roept op tot "eerlijke verkiezingen". Op Twitter zegt de first lady dat alle legale stemmen - en niet de illegale stemmen - geteld moeten worden. Dat is het argument dat het campagneteam van president Trump de afgelopen dagen gebruikte om te proberen het tellen van de poststemmen in de swing states te stoppen.
Volgens CNN heeft de presidentsvrouw er binnenskamers juist bij haar echtgenoot op aangedrongen om zijn verlies te accepteren.
Krijgt Biden invloed op de brexit?
Het zou goed kunnen dat Joe Biden enige invloed krijgt op het brexitproces, zegt NOS-correspondent Tim de Wit in het NPO Radio 1-programma Langs de Lijn. Er is premier Boris Johnson veel aan gelegen om na de brexit een warme band te onderhouden met Washington. Maar Biden is erg kritisch over de koers die de Britten varen.
"Biden is altijd fel tegen de brexit geweest. Daarnaast heeft hij Ierse roots, daar is hij erg trots op. Hij heeft al gezegd: 'We zullen niet accepteren dat brexit, vooral een no-deal-brexit, voor een gespannen situatie in Noord-Ierland gaat zorgen'."
"In die zin zou je kunnen zeggen: met Biden in het Witte Huis is er een extra stimulans voor Johnson om te zorgen dat er een brexit-deal komt de komende weken. Stel dat de onderhandelingen met de Europese Unie toch ontsporen, dan zullen ze aan Biden een hele slechte hebben."
Oud-president Bush: 'we moeten nu samenkomen'
Voormalig president George W. Bush laat in een statement weten dat hij Joe Biden heeft gefeliciteerd met zijn verkiezingsoverwinning. Bush zegt dat Biden een "goede man" is die Amerika zal verenigen, en dat hij Biden daarbij zal helpen als dat nodig is.
De Republikeinse oud-president (2001-2009) zegt ook dat Trump het recht heeft om hertellingen aan te vragen en rechtszaken aan te spannen. Maar volgens hem kunnen Amerikanen erop vertrouwen dat de verkiezing eerlijk is verlopen, dat de integriteit gewaarborgd zal worden en dat de uitkomst van de verkiezingsstrijd duidelijk is.
"We moeten nu tot elkaar komen in het belang van onze gezinnen en buren, en voor onze natie en de toekomst daarvan", aldus Bush. Zijn broer Jeb, eveneens een bekende Republikein, wenste Biden gisteren al geluk.
'Vier of vijf rechtszaken' team-Trump in de maak
Rudy Giuliani, persoonlijk advocaat van president Trump, zegt tegen Fox News dat team-Trump nog voor het eind van de week vier of vijf rechtszaken aanspant in swing states vanwege vermeende stembusfraude. Tot nu toe is er geen bewijs voor fraude bij de verkiezingen. Mogelijk volgen er meer rechtszaken, met een maximum van tien.
Volgens Giuliani worden er op dit moment twee nieuwe rechtszaken voorbereid, naast de juridische strijd die in Pennsylvania al gaande is.
Vechten of accepteren? De Republikeinen zijn verdeeld
Binnen de Republikeinse partij verschillen de meningen over wat president Trump moet doen: zijn verlies toegeven, of via de rechter blijven vechten voor de overwinning.
Op CNN zegt senator en oud-presidentskandidaat Mitt Romney dat het niet in het belang is van de democratie om te suggereren dat er stemfraude is gepleegd. Hij vindt dat men "achter de aanstaande president moet gaan staan, tenzij het om wat voor reden dan ook wordt teruggedraaid".
Maar senator Lindsey Graham uit South Carolina is het daar niet mee eens. "Blijf vechten voor elke legale stem."
Trump citeert anderen over verkiezingsfraude
Wederom heeft president Trump zich op Twitter uitgelaten over verkiezingsfraude, zonder daar bewijs voor te leveren. Niet in zijn eigen bewoordingen, maar door een jurist en een prominente partijgenoot te citeren.
In een reeks tweets haalt Trump Jonathan Turley aan, een kenner van de Amerikaanse grondwet van de George Washington University. Hij is kritisch op het stemmen per post en merkt op dat de VS in het verleden vaker problemen heeft gehad bij verkiezingen. Maar hij benadrukt ook dat het team van Trump met sluitend bewijs moet komen om naar de rechter te stappen en daar succes te boeken. Over dat laatste reppen de tweets van Trump niet.
Trump verwijst op Twitter ook naar zijn partijgenoot Newt Gingrich, die van een "gestolen verkiezing" spreekt.
Asielhond Biden wordt 'first dog'
De Duitse herder Major wordt waarschijnlijk de eerste asielhond ooit die het tot 'first dog' schopt. Major werd twee jaar geleden door Joe Biden en zijn vrouw Jill geadopteerd uit een asiel in Delaware. Het echtpaar heeft nog een Duitse herder, Champ. Beide honden komen in het Witte Huis te wonen als hun baas Biden president wordt.
Amerikaanse presidenten hebben bijna altijd honden. Volgens The Washington Post was Donald Trump de eerste president in 100 jaar zonder 'first dog'.
Grotere voorsprong in Georgia voor Biden
In de staat Georgia, waar nog geen uitslag is, heeft Biden zijn voorsprong iets uitgebouwd. Volgens persbureau AP is de Democraat goed voor 49,5 procent van de stemmen, Donald Trump heeft 49,3 procent. Het verschil is nu ruim 10.000 stemmen, zaterdagochtend was dat ruim 7000 stemmen.
Van de uitgebrachte stemmen in Georgia is nu 99 procent geteld.
Team Biden komt met transitiewebsite
Aankomend president Joe Biden en aankomend vicepresident Kamala Harris hebben vanaf vandaag een website en een Twitteraccount om nieuws te delen over de transitieperiode. De komende tien weken bereiden zij zich voor op hun komst naar het Witte Huis.
Biden maakte afgelopen dagen in zijn speeches duidelijk dat hij na zijn inauguratie prioriteit wil geven aan onder meer het bestrijden van het coronavirus, zonder (ambtelijk) oponthoud.
Op BuildBackBetter.com staan vier onderwerpen waarmee Biden meteen aan de slag wil: covid-19, economisch herstel, raciale gelijkheid en klimaatverandering. Bij ieder onderwerp staat uitgelegd hoe Biden en Harris de zaken willen aanpakken. Via het Twitter-account @Transition46 kunnen mensen op de hoogte blijven.
Gedetailleerd plan
Komende week gaan ook een aantal "agency review teams" van start, bestaande uit stafleden van de aankomend president en vicepresident. Zij zullen zich op de hoogte stellen van alle lopende zaken bij verschillende departementen. Ook kondigt Biden maandag een team van wetenschappers en experts aan dat een gedetailleerd plan zal maken om hem te helpen het coronavirus in de VS onder controle te krijgen als hij president wordt.
Zo verloopt de procedure tot Biden en Harris officieel beëdigd worden
Amerikanen kiezen hun president niet direct, maar via een kiescollege. Pas als ten minste 270 kiesmannen hun goedgekeurde stem op de winnaar Joe Biden hebben uitgebracht, staat niets zijn inauguratie op 20 januari 2021 meer in de weg.
Een overzicht van de stappen die er formeel nog moeten worden doorlopen:
Johnson: VS is en blijft onze belangrijkste bondgenoot
De Verenigde Staten zijn en blijven de belangrijkste bondgenoot van de Britten, heeft premier Boris Johnson gezegd in reactie op de verkiezingsoverwinning van Joe Biden. "Dat is zo geweest van president op president, premier op premier. En dat zal niet veranderen." Hij feliciteerde Biden en Harris opnieuw met hun zege.
De aankomende president omschreef Johnson vorig jaar als een kloon van Donald Trump, "zowel fysiek als geestelijk". Maar dat mag volgens de Britse premier geen beletsel zijn voor het behouden van de speciale relatie die het Verenigd Koninkrijk en de VS hebben. "Er is veel meer dat ons verbindt dan dat ons scheidt."
Johnson heeft er vertrouwen in dat zijn land met de toekomstige Amerikaanse regering een nieuw handelsverdrag kan afspreken. "Het zijn stevige onderhandelaars, maar ik denk dat er een aardige kans is dat we iets zullen doen." Hij hoopt verder dat Biden het voortouw neemt in het aanpakken van klimaatverandering.
Feest in dorp waar Harris' grootvader woonde
In het Indiase dorp Thulasendrapuram, waar de opa van Kamala Harris vandaan komt, en het naastgelegen Painganadu wordt flink feest gevierd. "We zijn enorm trots. Wat ze heeft en wie ze is geworden."
De 55-jarige Harris is de dochter van een Indiase moeder en een Jamaicaanse vader die beiden naar de Verenigde Staten kwamen om te studeren. Harris werd geboren in Californië.
In zeker drie staten is uitslag nog onduidelijk
Joe Biden heeft genoeg staten binnengehaald om de presidentsverkiezingen te winnen, maar Amerikaanse media hebben nog niet alle staten tussen hem en president Trump verdeeld. In Georgia, North Carolina en bij sommige media ook Arizona is de strijd nog te spannend om een winnaar aan te wijzen. Ook Alaska is nog niet toegewezen. Een overzicht:
Georgia (16 kiesmannen)
Biden: 49,5 procent van de stemmen; Trump: 49,3 procent van de stemmen. Naar schatting is 99 procent van de stemmen geteld. Vanwege de kleine marge komt er een hertelling.
North Carolina (15 kiesmannen)
Trump: 50,1 procent van de stemmen; Biden 48,7 procent van de stemmen. Naar schatting is 99 procent van de stemmen geteld. Hoewel Trump een voorsprong van ruim 75.000 stemmen heeft, is hij door persbureau AP en andere media niet als winnaar uitgeroepen omdat er nog veel poststemmen te tellen zijn. Dat mag doorgaan tot 12 november.
Arizona (11 kiesmannen)
Biden: 49,5 procent van de stemmen; Trump: 49 procent van de stemmen. Naar schatting is 90 procent van de stemmen geteld. Persbureau AP en Fox News hebben Biden woensdag al uitgeroepen tot winnaar in Arizona, maar zijn tot nu toe de enige grote Amerikaanse media die dat doen. Andere media stellen dat de uitkomst van de nek-aan-nekrace nog onduidelijk is.
Alaska (3 kiesmannen)
Trump: 62,1 procent van de stemmen; Biden: 33,5 procent van de stemmen. Naar schatting is de helft van de stemmen geteld. Trump heeft een enorme voorsprong op Biden in deze staat, die op de verkiezingen in 1964 na altijd naar de Republikeinse kandidaat ging. Toch is er nog geen winnaar. Persbureau AP wijst erop dat er nog geen gegevens over poststemmen bekend zijn gemaakt en de staat dat ook niet verwacht te doen voor 10 november.
De bron van deze cijfers is Associated Press, het grootste Amerikaanse persbureau. Dat heeft op basis van eerdere verkiezingen een sterke reputatie opgebouwd en wordt door tal van Amerikaanse en buitenlandse media beschouwd als 'gouden standaard' bij het volgen van de uitslagen. Ook de kaart op NOS.nl is gemaakt door AP.
Minister Kaag: blij dat Biden en Harris er staan
Minister Kaag (D66) voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking vindt het geweldig dat Joe Biden is uitgeroepen tot winnaar. "Ik vind ook de combinatie met Kamala Harris super, vanwege haar achtergrond", zegt ze in WNL op Zondag. "Ik ben blij dat ze daar staan."
Ze denkt dat Bidens toon, leiderschap en ervaring ontzettend belangrijk zijn voor het Amerika van nu. "Hij krijgt natuurlijk wel een formidabele opdracht: de coronacrisis, de economie. Het zijn geweldige uitdagingen, die hij aangaat met de wil om boven de partijen uit te stijgen."
Kaag ziet voor Europa een enorme kans om de hechte vriendschap met de VS aan te halen. "Om weer nader tot elkaar te komen op het gebied van handel, het klimaat; de grote uitdagingen."
Uitzinnige Democraten na speech: 'Je bent ontslagen, Trump!'
Aanhangers van Joe Biden reageren uitgelaten op zijn overwinningsspeech in Wilmington. "Hier hebben we vier jaar op gewacht."
Speech Biden in ruim 3 minuten: 'Dit is een duidelijke overwinning voor ons'
'Fraudelijn Trump overspoeld door grappenmakers'
Het speciale telefoonnummer dat Trumps campagneteam heeft opengezet voor burgers om meldingen te doen over stembusfraude wordt vooral gebruikt door grappenmakers, schrijft ABC News. Medewerkers worden volgens de nieuwszender bestookt met telefoontjes van mensen die in lachen uitbarsten of hen belachelijk maken.
Onder anderen cartoonmaker Alex Hirsch belde met de hotline en zette de gesprekken op Twitter:
Kamala Harris doorbreekt weer barrière
Toen Amerikaanse media gisteren Pennsylvania callden, werd er geschiedenis geschreven. Niet alleen omdat Joe Biden daarmee president Trump had verslagen, maar ook omdat het betekent dat Kamala Harris vicepresident wordt.
Nooit eerder bekleedde een vrouw die functie. Of een zwarte Amerikaan. Of iemand van Aziatische afkomst. Harris is het alle drie.
The Four Seasons, maar niet het luxehotel
De plek in Philadelphia waar Trumps advocaat Giuliani gisteren een persconferentie gaf leidt op sociale media tot veel hilariteit. Dat was namelijk bij het Four Seasons-hoveniersbedrijf aan de rand van de stad en dus niet bij het gelijknamige luxehotel in het centrum. Zeker toen mensen ontdekten dat naast de hovenier een seksshop en een crematorium zitten, kwamen de grappen op gang.
Ook het satirische tv-programma Saturday Night Live kwam erop terug:
Velen veronderstelden een vergissing van Trumps campagneteam, maar volgens The New York Times was het dat niet. De locatie bij het hoveniersbedrijf was uitgekozen omdat het in een meer Trumpgezind deel van Philadelphia ligt. De hoop bij het campagneteam was dat de persconferentie daardoor beter te volgen zou zijn. Bij vorige bijeenkomsten maakten Biden-aanhangers zo veel lawaai dat de sprekers soms onhoorbaar waren.
Trumps adviseur Lewandowski zegt dat "alle geweldige Amerikanen in Pennsylvania het hoveniersbedrijf inhuren":
Harris: 'Ik ben de eerste, maar niet de laatste'
Kamala Harris is de eerste vrouw en de eerste persoon van kleur die vicepresident wordt in de Verenigde Staten. "Ik mag dan de eerste vrouwelijke vicepresident zijn, maar ik ben zeker niet de laatste", zei ze in haar overwinningsspeech vannacht. De hele speech kijk je hier terug.
Enkele grote landen hebben nog niet gereageerd
Veel staatshoofden en regeringsleiders hebben Joe Biden en Kamala Harris gisteren al gefeliciteerd met hun verkiezingsoverwinning, maar er zijn ook enkele grote landen die dat nog niet hebben gedaan. Zo zijn er nog geen officiële felicitaties uit Rusland en China gekomen.
Ook de Braziliaanse president Bolsonaro, een groot bondgenoot van Trump, heeft nog niet gereageerd. Hetzelfde geldt voor Saudi-Arabië. President Lopez Obrador van Amerika's zuiderbuur Mexico wil wachten "tot alle zaken zijn opgelost", verwijzend naar de rechtszaken die Trump heeft aangekondigd. "We willen niet roekeloos zijn. We wachten tot het verkiezingsproces is afgerond", zei hij.
Persbureaus interviewden overal ter wereld mensen op straat om hun reactie te peilen op de overwinning van Biden en Harris. Sommigen hopen dat de relatie met Amerika zal verbeteren, anderen zijn bang dat de nieuwe president een andere koers gaat varen.
Ook Netanyahu feliciteert Biden en Harris
Vanochtend heeft ook de Israëlische premier Netanyahu Joe Biden en Kamala Harris gefeliciteerd met hun verkiezingsoverwinning. Netanyahu schrijft op Twitter dat hij Biden al bijna veertig jaar kent en weet dat hij een groot vriend van Israël is.
In een volgende tweet bedankte Netanyahu president Trump voor zijn inzet voor Israël en voor hem persoonlijk. Hij verwijst onder meer naar de erkenning van Jeruzalem als hoofdstad, eind 2017.
Trump is de afgelopen jaren een groot bondgenoot geweest van Israël en van Netanyahu. Begin dit jaar noemde de premier Trump nog "de grootste vriend van Israël ooit in het Witte Huis".
Kijk de hele speech van Joe Biden terug (niet ondertiteld)
'Schoonzoon benaderde Trump over erkennen verlies'
Jared Kushner, schoonzoon en adviseur van president Trump, heeft zijn schoonvader benaderd over het erkennen van de verkiezingsnederlaag. Dat meldt CNN op basis van twee anonieme bronnen. Ook AP meldt dat Kushner met Trump sprak over het aanvaarden van de uitkomst van de verkiezingen. Het is niet duidelijk wat ze precies hebben besproken.
De Amerikaanse president legt zich niet bij het verlies neer, want volgens hem is er massaal gefraudeerd. Hij heeft aangekondigd allerlei rechtszaken te gaan voeren. Er zijn geen aanwijzing van grootschalige stembusfraude.
Anonieme medewerkers van Trump hebben tegen ABC News gezegd dat vermoeidheid en teleurstelling nu overheersen in het campagneteam. "Een vreselijk gevoel", zegt een van hen.
Biden verzoenend in overwinningstoespraak
Joe Biden gaf vannacht zijn overwinningsspeech, waarin hij beloofde om het land te verbinden in plaats van te verdelen. Verwijzend naar de kleuren van de Democraten, respectievelijk de Republikeinen zei hij: "Ik ben er niet voor de blauwe of rode staten, maar voor de Verenigde Staten".
"Dit is een duidelijke overwinning", zei Biden ook:
Welkom in het liveblog
Welkom in het liveblog van zondag 8 november 2020. Hier lees je vandaag al het nieuws over de Amerikaanse verkiezingen. Het liveblog van gisteren kan je hier teruglezen.