Fokkerijen wachten in spanning af: worden alle nertsen preventief gedood?
Nederland telt miljoenen nertsen in fokkerijen, maar dat zouden er binnenkort nul kunnen zijn. Want als er na 15 augustus nog nertsenbedrijven besmet raakten, schreven ministers De Jonge en Schouten vorige maand, dan zouden ze allemaal preventief worden geruimd. En dat eerste bleek woensdag het geval.
Op nog eens drie nertsenbedrijven werd covid-19 vastgesteld bij de marterachtigen, die het coronavirus kunnen overdragen op mensen. Het totaal staat nu op 36 besmette bedrijven, ongeveer een derde van de totale sector.
Het Outbreak Management Team Zoönosen (OMT-Z) komt daarom op zeer korte termijn met een nieuw advies aan de regering. Deze groep wetenschappers en deskundigen had ook vorige maand de ministeries van Volksgezondheid en Landbouw geadviseerd alle nertsen in fokkerijen te doden bij nieuwe besmettingen, om te voorkomen dat de bedrijven als virusreservoir functioneren.
'Heel spannende periode'
Een voorwaarde daarvoor was wel dat het aantal besmettingen onder mensen gelijk bleef. Dat laatste is niet het geval, maar nertsenbedrijven vragen zich hoe veel dat uitmaakt voor het advies. "Het is een heel erg spannende periode", zegt nertsenhouder Huub Kuijpers uit Deurne. "Want we horen binnenkort ook met wat voor stopregeling de minister komt. Als die fatsoenlijk is, overweeg ik te stoppen."
Nertsen fokken mag nog tot 2024, daarna moeten alle bedrijven sluiten. Een Kamermeerderheid wil dat de fokkerijen via een compensatieregeling al dit jaar stoppen. Deze maand komt het kabinet met een besluit over deze vrijwillige stopregeling.
Kuijpers was een van de eerste fokkers bij wie het coronavirus werd vastgesteld. Al zijn dieren zijn geruimd. Inmiddels zijn in Nederland sinds het begin van de coronacrisis bijna 1,5 miljoen nertsen vergast met koolmonoxide.
Nieuwe nertsen onder optie
Begin niet opnieuw met fokken als een bedrijf eenmaal is geruimd, adviseerde het OMT-Z vorige maand. Maar Kuijpers heeft voor de zekerheid alvast een optie tot het kopen van nieuwe nertsen bij een collega. "Als de stopregeling niet fatsoenlijk is, ga ik die optie toch verzilveren." Want van de compensatie voor zijn geruimde nertsen kan Kuijpers niet rondkomen.
"Vanwege het dierenleed zou het onacceptabel zijn als fokkers na ruiming nog drie jaar verder mogen", zegt Erwin Vermeulen van Animal Rights. De dierenrechtenorganisatie wil dat er zo snel mogelijk een einde komt aan het houden van nertsen voor bont. "Als het kabinet nu besluit preventief te ruimen zonder dat te koppelen aan een verbod, dan zullen we dat aanvechten om de druk op de ketel te houden."
De nertsenfokkers benadrukken dat ze wettelijk nog tot 2024 door mogen werken. Directeur van de Nederlandse Federatie van Edelpelsdierenhouders (NFE) Wim Verhagen: "Het zou vreemd zijn dat nertsenbedrijven, die daar zo veel geld in hebben geïnvesteerd, geen inkomen meer mogen hebben. Iemand zal toch de rekeningen moeten betalen."
'Einde industrie'
Het valt lastig te zeggen hoe groot de kans is op preventief ruimen. Wat het besluit van de betrokken ministeries uiteindelijk ook wordt, het zal grote impact hebben op de toekomst van de sector. Vooral in combinatie met de bekendmaking van de nieuwe stopregeling voor fokkerijen.
"Experts hebben al aangegeven dat preventief ruimen het einde van de industrie betekent", zegt Vermeulen van Animal Rights. Maar je kunt niet drie jaar eerder stoppen zonder financiële compensatie, stelt NFE-directeur Verhagen. Hij zegt: "De overheid is aan zet."
