Waarschuwing voor arts na euthanasie op demente vrouw

Het Regionale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg heeft een specialist ouderengeneeskunde een waarschuwing gegeven vanwege een onzorgvuldige euthanasie. Het college oordeelt dat de arts uit de regio Amsterdam onvoldoende heeft onderbouwd waarom ze afweek van het advies van de SCEN-arts, die als onafhankelijk arts negatief oordeelde over het euthanasieverzoek.

De arts maakte in mei 2017 een einde aan het leven van een 67-jarige vrouw, die zeer zwaar dement was. Toen zij jaren daarvoor de diagnose alzheimer had gekregen, liet ze in een wilsverklaring vastleggen dat ze absoluut niet in een verpleeghuis wilde worden opgenomen. Als het toch zover zou komen, wilde ze dood. Toch werd ze in 2013 opgenomen.

De huisarts van de vrouw begon in 2017 met het euthanasietraject, na aanhoudende verzoeken van de familie. De huisarts wilde het uiteindelijk niet zelf doen en haalde de specialist ouderengeneeskunde erbij, die het traject overnam.

SCEN-arts: geen ondraaglijk lijden

Na uitgebreid onderzoek raakte zij overtuigd van de juistheid van de euthanasie en schakelde ze de verplichte SCEN-arts in. Maar die oordeelde dat er geen sprake was van ondraaglijk lijden en dat de euthanasie niet kon doorgaan.

Na overleg met haar collega's vroeg de specialist ouderengeneeskunde een andere arts, van de Stichting Levenseindekliniek (nu Expertisecentrum Euthanasie), om een oordeel. Die was er wel van overtuigd dat aan alle zorgvuldigheidseisen was voldaan en dat er dus kon worden overgegaan tot de euthanasie.

Volgens het tuchtcollege ging de arts daarmee in de fout. Ze had de SCEN-arts moeten bewegen om een ander advies te geven of ze had een tweede SCEN-arts moeten vragen. Het college vindt de 'Levenseinde-arts' niet onafhankelijk. "Ook kan zijn verklaring niet dienen als alternatief voor het SCEN-advies en kan bovendien niet als eenduidige bevestiging van het uitzichtloze en ondraaglijke lijden worden aangemerkt."

De arts had al zo'n zeventig keer euthanasie toegepast, maar nog nooit bij een wilsonbekwame patiënt. Dat daarover de nodige discussie bestaat in binnen- en buitenland en dat deze zaak voor haar uitzonderlijk was, had volgens het college "tot nog grotere procedurele zorgvuldigheid moeten leiden dan al gebruikelijk is".

Euthanasie mocht wel

Het college heeft ook bekeken of de euthanasie mocht doorgaan, hoewel de patiënt daar niet mondeling meer om kon vragen. Daarin werd de arts in het gelijk gesteld. Het college vindt dat er sprake was van een vrijwillig en weloverwogen verzoek en dat de arts de wilsverklaring van 2011 in de plaats mocht stellen van een mondeling verzoek om euthanasie.

De Hoge Raad, de hoogste rechter van Nederland, oordeelde in april dat een arts gehoor mag geven aan een schriftelijk verzoek tot euthanasie van iemand die niet meer wilsbekwaam is door vergevorderde dementie.