'Spaanse koning komt met gebaar', mogelijk zet hij vader uit paleis
Het rommelt (opnieuw) in het Spaanse koningshuis, waar het imago van oud-koning Juan Carlos steeds verder afbrokkelt. Vorige maand begon een onderzoek naar een smeergeldaffaire waarbij hij betrokken zou zijn. En nu speculeren Spaanse media volop over een "gebaar" van zijn zoon, de huidige koning Felipe. Hij zou deze week met maatregelen komen om zijn vader nog meer op afstand te plaatsen.
Volgens correspondent Rop Zoutberg kan dat betekenen dat Juan Carlos uit zijn paleis in Madrid wordt gezet, waar hij met zijn vrouw Sofía woont. Het kan ook zijn dat koning Felipe zijn vader naar het buitenland stuurt. "Het is ontzettend speculeren", zegt hij op NPO Radio 1.
Het "gebaar" van Felipe komt boven op maatregelen die hij al nam tegen zijn 82-jarige vader. Zo zette hij dit jaar de jaarlijkse toelage van Juan Carlos stop. Ook maakte hij bekend dat hij de toekomstige erfenis niet zal aanvaarden.
Smeergeld en olifantenjacht
De ex-monarch van Spanje, die het koningschap in 2014 overdroeg aan zijn zoon, ligt al jaren onder vuur. Aanvankelijk werd hij juist alom geprezen, voor zijn rol bij de overgang van de Spaanse dictatuur onder generaal Franco naar een democratie, eind jaren 70.
Maar dat imago veranderde vanaf 2011. Juan Carlos zou toen hebben bemiddeld bij de aanleg van een hogesnelheidsspoor in Saudi-Arabië door Spaanse ondernemers. Het vermoeden bestaat dat hij daar 65 miljoen euro aan heeft overgehouden, ondergebracht op een Zwitserse rekening. Een gedeelte van het geld zou naar een vriendin zijn gegaan, zegt correspondent Zoutberg. Juan Carlos wordt ervan beschuldigd meerdere buitenechtelijke relaties te hebben gehad.
In 2012 raakte de oud-monarch in opspraak toen hij op een olifantenjacht in Botswana zijn heup brak. Dat Juan Carlos op een bedreigde diersoort joeg, en ook nog eens in economisch slechte tijden, kwam hem op veel kritiek te staan. Spanje had in die jaren zwaar te lijden onder financiële crisis.
"Iemand vroeg mij laatst: wanneer komt er een Netflix-serie over hem?" vertelt Zoutberg. "Het verhaal heeft inderdaad alle ingrediënten daarvoor in zich."
Beschermende 'firewall'
Waarschijnlijk wordt de komende dagen meer duidelijk over wat koning Felipe van plan is. "Iedereen gaat ervan uit dat hij voor donderdag een beslissing heeft genomen over het toekomstige lot van zijn vader", zegt Zoutberg. Die dag staat een grote herdenkingsdienst voor coronaslachtoffers gepland, waarbij Felipe aanwezig is.
Premier Sánchez heeft de koning in ieder geval een vrijbrief gegeven om naar eigen inzicht te handelen, voegt Zoutberg toe. "Er wordt echt een soort firewall om hem heen gebouwd, om hem te beschermen tegen het gesjoemel van zijn vader."
Zoutberg wijst erop dat de monarchie in Spanje fragiel is. "Sinds eind 19e eeuw is Spanje twee keer een republiek geweest. Tot twee keer toe werd de koning weggestuurd. Dat speelt bij Spanjaarden ook mee in hun denken over de monarchie in hun land."
