Trump wil leger naar onrustige staten sturen met wet uit 1807
President Trump dreigt het leger in te zetten om de gewelddadige protesten die al dagen aan de gang zijn in de Verenigde Staten een halt toe te roepen. "We maken een einde aan de rellen en de wetteloosheid die zich in ons land hebben verspreid", zei Trump in zijn toespraak in de tuin van het Witte Huis.
De Verenigde Staten zijn al meer dan een week in de greep van grootschalige demonstraties tegen politiegeweld naar aanleiding van de dood van de zwarte arrestant George Floyd. Hij overleed nadat een agent bij een aanhouding minutenlang zijn knie in Floyds nek had gedrukt, waardoor hij niet kon ademen. Trump sprak nu voor het eerst daarover het land toe.
"Mijn eerste en belangrijkste taak als president is het verdedigen van ons geweldige land en het Amerikaanse volk", begon Trump. "Ik heb gezworen om de wetten in ons land te handhaven, en dat is wat ik zal doen." De president zegt alle beschikbare federale middelen, civiel en militair, in te willen zetten om de orde te herstellen.
"Alle Amerikanen walgen met recht van de gruwelijke dood van George Floyd", zei Trump, die beloofde dat Floyds overlijden "niet tevergeefs" zal zijn. Daar voegde hij aan toe dat de herinnering aan Floyd niet overstemd mag worden door een woedende menigte. Hij noemde het geweld van de laatste dagen "binnenlands terrorisme" en "een misdaad tegen God".
"Ik ben een president van law and order, en ik steun alle vreedzame protestacties. Maar in de afgelopen dagen is ons land in de greep geraakt van professionele anarchisten, gewelddadige groepen, brandstichters, criminelen, relschoppers, antifascisten en anderen", zei Trump. De president vindt dat een aantal staten en steden hebben gefaald bij het beschermen van hun inwoners.
Oproerwet
"Hij schuift de schuld voor de chaotische situatie af op de gouverneurs, die hij zwak noemt. Hij wil uitstralen: ik ben nu de sterke leider die de controle over de situatie weer herpakt", zegt correspondent Marieke de Vries. "Daarom dreigt hij troepen naar onrustige staten te sturen als de gouverneurs niet onmiddellijk de orde herstellen."
Om militairen in te zetten op Amerikaans grondgebied wil Trump gebruikmaken van een wet uit 1807, de zogenoemde Insurrection Act of Oproerwet. "Daarmee kan een president het leger inzetten om de orde te herstellen in een staat, maar dat kan alleen op verzoek van de gouverneur", zegt De Vries. "In Washington D.C. is geen gouverneur, dus daar kan hij doen wat hij wil, maar voor de andere staten heeft hij die toestemming wel nodig."
Groen licht van de gouverneurs zal hij niet zomaar krijgen. De Democratische gouverneur Pritzker van de staat Illinois heeft tegen Trump gezegd dat het illegaal is om buiten hem om het leger naar zijn staat te sturen. Ook veroordeelde hij de retoriek van Trump, die de situatie volgens hem alleen maar verergert.
Voorafgaand aan Trumps toespraak dreef de militaire politie in Washington de demonstranten tussen het Witte Huis en de historische St. John's Kerk uit elkaar met traangasgranaten en wapenstokken. De burgemeester van Washington is woedend over het optreden tegen de vreedzame betogers.
De demonstranten werden met harde hand weggejaagd:
Na afloop van zijn toespraak stak Trump het ontruimde plein over om de St. John's Kerk te bezoeken, waar gisteren brand werd gesticht. Die plek heeft een historische betekenis voor het Amerikaanse presidentschap. Alle presidenten sinds 1816 hebben deze kerk bezocht. Eenmaal bij St. John's Kerk hield Trump een bijbel omhoog en zei hij dat hij de veiligheid van het land garandeerde.
Vanuit de kerk is met afschuw gereageerd op de hardhandige ontruiming die Trump in staat stelde de kerk te gebruiken als "een decorstuk". "Dat is in strijd met de leer van Jezus en druist in tegen alles waar onze kerk voor staat", twittert bisschop Budde van de Episcopaalse Kerk in Washington.
