Blijf investeren en schaad de economie niet met bezuinigingen, zoals in de vorige crisis gebeurde. Dat adviseert de 'Denktank Coronacrisis' aan het kabinet. Ook roept het adviesorgaan het kabinet op om veel beter samen te werken binnen Europa en meer solidariteit te tonen.
Op verzoek van het kabinet presenteert de denktank onder leiding van SER-voorzitter Mariëtte Hamer vandaag zijn eerste advies voor de volgende fase, de 'herstartfase' van de economie met "intelligent herstelbeleid". In de denktank zitten vertegenwoordigers van "polderend" en "adviserend" Nederland: een brede groep vertegenwoordigers van de planbureaus, sociale partners en kennisinstituten.
De denktank spreekt van een "ongekende economische crisis", die verregaande gevolgen kan hebben. Problemen die in Nederland al speelden, komen versneld en verhevigd naar boven. Denk bijvoorbeeld aan de positie van flexwerkers en jongeren.
Investeren, investeren, investeren
Het open karakter van de Nederlandse economie maakt Nederland extra gevoelig voor economische schokken. Maar Nederland werd in de vorige crisis ook zo hard getroffen, omdat er te hard is bezuinigd, stelt de denktank.
Het advies aan het kabinet is dan ook investeren, investeren, investeren. En zet versneld in op zaken als klimaat en vergrijzing. De denktank hoopt dat het investeringsfonds dat met Prinsjesdag werd aangekondigd er op de een of andere manier alsnog komt.
De Denktank vindt dat Nederland veel beter moet samenwerken binnen Europa. Ook in het belang van ons land zelf. We moeten niet protectionistisch worden, bijvoorbeeld als het gaat om beschermingsmiddelen. "Het is heel inefficiënt als elk land dit op eigen houtje gaat regelen."
De denktank vindt sowieso dat Nederland veel meer moet kiezen voor Europese samenwerking en solidariteit. Het is ook in ons eigen belang als we andere landen helpen, stelt de denktank. "Nu bepaalde lidstaten door het virus zwaarder zijn getroffen dan andere, hebben alle lidstaten belang bij zowel een effectieve bestrijding ervan, ongeacht waar in de EU, als een zo goed mogelijk sociaaleconomisch herstel uit de crisis van elk van de lidstaten."
Voorkom verloren coronageneratie
Er zijn grote zorgen over de verregaande gevolgen van de crisis voor jongeren. Het gevaar van langdurige jeugdwerkloosheid ligt op de loer. Jongeren hebben vaker een flexibel arbeidsconctract of werken als ZZP'er. Diegenen die wel een vast arbeidscontract hebben, verliezen dat sneller vanwege het "last in first out principe".
"Als jongeren een slechte start op de arbeidsmarkt maken, heeft dat negatieve gevolgen voor de rest van hun leven." De denktank roept het kabinet daarom op om bij hun beleid rekening te houden met de gevolgen voor jongeren en die te onderwerpen aan een "generatietoets".
De denktank waarschuwt ook dat een tweede grote uitbraak van het coronavirus desastreus kan zijn voor de economie en zal leiden tot een nog diepere crisis. Wees daarom voorbereid op een nieuwe pandemie, schrijft de denktank, waarbij er moet worden geleerd van de afgelopen tijd.
Bij alle afwegingen moeten naast veiligheid en gezondheidszorg ook "een sterke economische basis, kwaliteit van leven, sociale gevolgen en werkgelegenheidseffecten" worden meegewogen.
