Het advies van het Outbreak Management Team (OMT) waarop de regering de corona-aanpak baseert is te eenzijdig, vindt Roel Coutinho. Hij is oud-directeur van het Centrum voor Infectieziektenbestrijding van het RIVM. "Het idee achter het OMT is dat ze op basis van de medische gegevens advies geven. Maar er moeten bij zo'n crisis niet alleen medische afwegingen gemaakt worden, maar ook maatschappelijke en bestuurlijke afwegingen."
Het team adviseert het kabinet al weken over de aanpak van de coronacrisis. Bij persconferenties wordt het als belangrijkste adviesorgaan van de overheid naar voren geschoven. Maar dat is nadelig voor zowel politici als het team zelf, zegt Coutinho.
"De politiek kan straks als iets niet goed is gegaan zeggen: jullie hebben het gedaan. Maar zo lopen ze weg voor hun verantwoordelijkheden", meent de oud-directeur.
Daarnaast is het volgens hem ook niet de rol van het OMT om op deze manier op te treden. "Het OMT is opgericht om vrij praktisch advies te geven over hoe om te gaan met een outbreak. Hier zie je een situatie waarin het veel langer gaat duren dan alleen een outbreak, waardoor het allemaal veel complexer wordt."
'Wees duidelijk over de verschillende meningen'
Ook de transparantie van het OMT stuitte vandaag op kritiek. De adviezen van het team zijn openbaar, maar de gegevens waar ze de adviezen op baseren niet. En dat vinden wetenschappers kwalijk.
Coutinho ziet dat anders. Hij denkt dat niemand meer z'n mond open zal doen als precies wordt vrijgegeven wie wat heeft gezegd. Maar daar voegde hij aan toe dat in de adviezen wel duidelijk naar voren moet komen welke verschillende meningen er zijn.
"Het lastige aan deze crisis is dat er natuurlijk veel dingen niet duidelijk zijn. Dat zie je ook aan de verschillende standpunten die landen innemen. Dat komt allemaal doordat we sommige dingen simpelweg niet weten."
Daarom moet de adviezen duidelijk staan waar het team zeker van is en waar niet, vindt Coutinho. Ze zouden alleen op basis van hun kennis uitspraken moeten doen en heel voorzichtig zijn met aangeven wat wel en niet moet gebeuren. Zo moet een beslissing over het sluiten van de scholen gemaakt worden op basis van heel veel verschillende factoren. "En dat besluit ligt uiteindelijk bij de politiek. Je moet niet op elkaars stoel gaan zitten."
Het team moet ondersteund gaan worden vanuit andere disciplines.
"Het team is juist opgericht voor situaties waarin we het niet zeker weten", zegt de oud-directeur. Maar daarom is duidelijkheid in deze tijd cruciaal. Want mensen gaan vragen stellen als ze niet snappen waar iets op gebaseerd is, en ze zien dat landen om hen heen iets anders doen.
"Het ene land besluit wel alle scholen te sluiten, het andere land niet, omdat er gewoon nog geen wetenschappelijke gegevens over zijn. Maar wil je wetenschappelijke onderbouwing, dan moet je een andere raad oprichten." De Gezondheidsraad zou bijvoorbeeld aan de slag kunnen gaan met specifieke vragen van het OMT, om wetenschappelijke verdieping te geven, oppert Coutinho.
"We zijn de eerste calamiteitenfase voorbij, dus nu moet het team echt ondersteund gaan worden vanuit andere disciplines. Het kan niet meer alleen een verzameling van virologen, epidemiologen en clinici zijn die zeggen hoe het moet."
