Zorgen over niet-coronapatiënten, maar 'alles gedaan om schade te voorkomen'
De hoogste baas van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd maakt zich zorgen over de gevolgen van de corona-uitbraak voor bijvoorbeeld kankerpatiënten wiens chemokuur of bestraling is uitgesteld. Nu lukt het volgens inspecteur-generaal Ronnie van Diemen ziekenhuizen nog om schade aan patiënten te voorkomen.
Naarmate de crisis langer duurt, dreigt die "fragiele balans" wankeler te worden. "Je kunt een zorgverlener maar één keer inzetten. Maar als je te veel gaat uitstellen, kan het ingewikkelder worden om de juiste behandeling te garanderen."
Tegelijkertijd ziet Van Diemen dat ziekenhuizen hard werken aan concrete plannen om dit soort belangrijke 'niet-coronazorg' langzaamaan weer op te starten. Te beginnen in Noord-Brabant, waar de piek voorbij lijkt.
Daarbij wordt er volgens Van Diemen op een unieke manier samengewerkt. Zo vangt het in kanker gespecialiseerde Amsterdamse Antoni van Leeuwenhoek patiënten uit andere ziekenhuizen op. "Opeens zijn er minder belangen en zijn we alleen nog voor de patiënten bezig", ziet Van Diemen. "De zorg heeft ook in deze totaal andere werkelijkheid kunnen vasthouden dat alles gebeurt om schade aan patiënten te voorkomen."
Chemokuren
De afgelopen weken hebben de meeste ziekenhuizen vanwege de coronacrisis alle 'planbare' zorg afgezegd. Veel artsen en verpleegkundigen worden nu op intensive care-afdelingen of voor andere coronazorg ingezet.
Niet alleen spataderbehandelingen en staaroperaties worden op de lange baan geschoven, maar soms ook niertransplantaties en sommige chemokuren en bestralingen. Onderzoekers van Gupta Strategists becijferden vorige week dat bijna de helft van de reguliere zorg niet doorgaat. Dat komt neer op zo'n 3,5 miljoen 'patiëntcontacten' per week. Sindsdien zijn die aantallen volgens de onderzoekers alleen maar toegenomen.
Jan Douwe Douwstra is kankerpatiënt en mocht na terugkeer uit Spanje twee weken lang niet in het ziekenhuis komen uit angst voor een coronabesmetting. Mede daardoor zaten er zeven weken tussen zijn laatste twee behandelingen:
Volgens Haiko Bloemendal, voorzitter van de vereniging van kankerartsen NVMO, kunnen behandelingen over het algemeen acht weken worden uitgesteld zonder dat het de vooruitzichten van een patiënt negatief beïnvloedt.
Per kankertype hebben de specialisten protocollen opgesteld die duidelijk maken hoe er op een verantwoorde manier met dit soort uitstel kan worden omgegaan. "Daarbij is het wel van het grootste belang om goed met de patiënt te communiceren. Want iedereen die deze diagnose krijgt, wil natuurlijk het liefste binnen een minuut worden behandeld."
Nu het erop lijkt dat de coronacrisis nog maanden aanhoudt, dreigt die grens van acht weken voor kankerpatiënten te worden overschreden. "Voor nu is het begrijpelijk en goed dat de balans erg doorslaat naar de corona-kant. Maar we moeten er nu met z'n allen voor gaan zorgen dat we ook de andere zorg goed gaan regelen. We zullen per patiënt een afweging moeten maken: is verder uitstel verantwoord of niet? We zullen dat goed moeten stroomlijnen."
