Advocaat Inez Weski is niet te spreken over de manier waarop politie en het Openbaar Ministerie haar cliënt Ridouan Taghi behandelen. "Hoe moet je het noemen? Een uitzetting, een uitlevering, een ontvoering? Als het gaat om deze cliënt, moeten we toch concluderen dat er een patroon lijkt te bestaan van het onthouden van rechten."
Taghi is afgelopen nacht in Nederland aangekomen. Gisteren werd hij Dubai uitgezet en om veiligheidsredenen onder begeleiding van de Nederlandse politie overgevlogen naar Nederland, meldt het OM. Taghi werd in Dubai door de autoriteiten tot ongewenst vreemdeling verklaard en daarom was een formele uitleveringsprocedure niet nodig.
Ontvoering
Daar ging minister van Justitie Ferd Grapperhaus eerder deze week nog wel vanuit. Hij verwachtte toen dat het nog weken kon duren voordat Taghi in Nederland zou zijn. "Het is sneller gegaan dan ik een paar dagen geleden nog dacht."
Van een ontvoering is geen sprake, zegt Grapperhaus. "Het was een besluit van de autoriteiten daar. Niemand van het Nederlandse kabinet heeft daar een rol in gespeeld."
Ook hoogleraar Internationaal Strafrecht Goran Sluiter stelt dat het zeker niet om ontvoering gaat. Daarvan is pas sprake als iemand buiten iedere procedure om wordt gekidnapt op buitenlands grondgebied, zegt hij. "De bekendste is de nazi Eichmann, die in de jaren 60 werd ontvoerd uit Argentinië door de Israëlische geheime dienst. We zien dan vaak dat rechters zeggen 'hoe u hier bent gekomen maakt niet uit, u bent hier nu en we gaan gewoon door met het strafproces want we hebben rechtsmacht'."
Taghi wordt verdacht van betrokkenheid bij vijf liquidaties, vier moordpogingen en het voorbereiden van een aantal moorden. De afgelopen tijd verschuilde hij zich in een luxe villa in Dubai. Na zijn arrestatie zei de recherchechef van de politie in Dubai tegen Nieuwsuur al dat uitlevering van Taghi mogelijk was.
Nederland heeft vervolgens geen formeel uitleveringsverzoek gedaan bij de autoriteiten in Dubai. Maar daar is niks mis mee, volgens OM-hoofdofficier Fred Westerbeke. "Zo'n overdracht kan juridisch op meerdere manieren plaatsvinden, bijvoorbeeld in de vorm van een officieel uitleveringsverzoek. Maar de mogelijkheid bestaat ook dat een land zelf iemand uitzet en wij hem op komen halen, wat we nu hebben gedaan. "
Vervolgingsrecht verspeeld?
Advocaat Weski legde in oktober de verdediging van Taghi in het Marengo-proces neer omdat er volgens haar geen sprake was van een eerlijke verdediging. Wel bleef ze de advocaat van Taghi. Nu staat ze haar cliënt weer bij. "Om te voorkomen dat hij van zijn rechten zal worden ontdaan. Nou, u ziet het resultaat."
Volgens haar "werkt Nederland mee aan het uitzetten van iemand die van zijn rechten is ontdaan". Namelijk "z'n recht om bij een rechter bezwaar te maken en te zeggen 'ik mag niet naar dat land worden uitgezet, want dan wordt ik verkapt uitgeleverd'."
Hier heeft Weski wel een punt, zegt hoogleraar Sluiter. "Het primaire doel van de uitzetting van Taghi is het mogelijk maken van vervolging in Nederland. Als dat een essentieel doel is, zou je de waarborgen van de uitleveringsprocedure moeten volgen."
En dat gebeurt nu niet. Heeft Justitie daarmee het recht verspeeld om Taghi te vervolgen? Weski: "Dat zou kunnen, daar is jurisprudentie over. Dat moet je wel kunnen onderzoeken, en dat wordt vaak een probleem omdat het vaak buiten de zittingzaal tussen landen buiten het zicht plaatsvindt. Daar moet je toegang toe krijgen, en dat hangt af van de vraag of de rechter voldoende nieuwsgierig is naar de gang van zaken."
Nagerecht
Maar hoogleraar Sluiter verwacht dat de vervolging van Taghi gewoon door zal gaan. "De lat om het recht om te vervolgen te verspelen ligt enorm hoog. Dan moet er echt sprake zijn van doelbewuste en grove schending van de beginselen van een behoorlijke procesorde. Dat wordt niet snel aangenomen door een rechter, ook niet bij andere situaties. De kans daarop lijkt me klein."
Weski vreest dat Taghi voor het OM al praktisch veroordeeld is. "Het Marengo-proces is een soort nagerecht. Het proces heeft zich al voltrokken, zou ik zeggen. Iedereen spreekt over hem alsof alles al een feit is. Alsof hij een crimineel is. Ik hoorde laatst op tv zeggen 'een weerzinwekkende crimineel'."
