Rapporteur Omtzigt noemt Malta 'gevaar voor hele Europese Unie'
Twee jaar na de moord op de Maltese journaliste Daphne Caruana Galizia zit er plots beweging in de zaak. Twee bewindspersonen van de regering van premier Muscat traden gisteren af, vanwege hun vermeende rol in (de nasleep van) de zaak. CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt onderzoekt de moord namens de Raad van Europa.
"De mensen die nu zijn afgetreden kregen vanaf het begin totale bescherming van de premier. Dat is nu weggevallen." Omtzigt noemt het een positieve eerste stap, maar "we zijn er nog niet", zegt hij in het NOS-programma Met het Oog op Morgen.
Omtzigt ontdekte tijdens zijn onderzoek "enorme belangenverstrengelingen die iedereen ziet, behalve premier Muscat zelf". De minister-president voerde de afgelopen dagen het woord over de zaak, nadat hij de politiechef aan de kant heeft gezet. "Terwijl juist de mensen die dichtbij hem zitten, worden verdacht van betrokkenheid."
Boze Maltezers gingen gisteren de straat op om het aftreden van Muscat te eisen en bekogelden hem met eieren:
Het is voor Omtzigt niet duidelijk waarom stafchef Schembri zo lang de hand boven het hoofd werd gehouden. "Waarom kon hij op zijn post blijven zitten? In IJsland, Spanje en zelfs Mongolië zijn politici ontslagen omdat ze in de Panama Papers voorkwamen."
Omtzigt heeft wel een vermoeden: "Muscat is oppermachtig. Hij benoemt rechters, de politiechef, alle ministers. En bijna elke parlementariër heeft een bijbaan aan hem te danken." Daardoor is er volgens de CDA-politicus onvoldoende controle van het parlement op de regering.
Pieter Omtzigt werd na de moord door de Raad van Europa als speciaal rapporteur aangesteld om de moord en de nasleep te onderzoeken. In het onderzoek stuitte hij op ernstige gebreken in de Maltese rechtsstaat. Dat onderzoek werd Omtzigt niet in dank afgenomen.
"Mijn integriteit werd continu in twijfel getrokken, elk woord aangevallen en mijn Wikipedia aangepast, waardoor men dacht dat ik door derde partijen wordt betaald. Dat werd vervolgens weer overgenomen door Maltese media."
Motie van wantrouwen
Ook het contact met prominente politici verliep niet zonder kleerscheuren. De politici die gisteren opstapten weigerden Omtzigt te ontmoeten en het gesprek met premier Muscat was 'ijzig'. "Ik werd de les gelezen, omdat ik partijdig zou zijn."
Later volgde een motie van wantrouwen tegen de rapporteur, maar alle 46 andere landen van de Raad van Europa bleven volgens Omtzigt achter hem staan.
Hij neemt de aanvallen op zijn persoon op de koop toe. "Het is niet fijn, maar we zitten nou eenmaal met Malta in de Europese Unie en de Schengenzone. Het is een klein land, maar je hebt maar een kleine zwakke plek nodig om de rest te schaden."
Bedreiging voor Nederland
Zo zijn er zorgen over de nauwe banden tussen Malta en Libië, faalt het financiële toezicht op witwassen en financiering van terrorisme en worden er paspoorten verkocht aan vermogende buitenlanders. Dat laatste bedreigt volgens de AIVD de nationale veiligheid.
"Dat is niet alleen een gevaar voor Malta, maar voor de hele Europese Unie", concludeert Omtzigt bezorgd. "We letten vooral op Hongarije en Polen en minder op Malta."
De ogen zullen voor nu in ieder geval op Malta gericht blijven: de regering is in een politieke crisis beland, het politieonderzoek gaat door en komend weekend gaan Maltezers opnieuw de straat op om te demonstreren tegen premier Muscat.
