Er komt misschien een recessie, wat kan je zelf doen?

In de loop van volgend jaar of aan het begin van 2021 belandt Nederland mogelijk in een recessie. Dat is tenminste de verwachting van een aantal economen die de NOS sprak voor de nieuwe podcast POEN.

Ze voorzien verschillende gevaren voor de Nederlandse economie, zoals de brexit, de handelsoorlog tussen de VS en China en de historisch lage rentestand. Allemaal dingen waar je als gewone consument geen invloed op hebt, maar waar je je misschien wel zorgen over maakt. Hoe kan je jezelf het beste wapenen tegen de gure economische tegenwind die binnenkort wellicht gaat waaien?

Een geruststelling vooraf: het is nog lang niet zeker of er een recessie komt en daarbij: een recessie is nog geen crisis. Voor een recessie moet de economie twee kwartalen achter elkaar krimpen. Van een crisis is pas sprake als een recessie jarenlang aanhoudt en grote economische gevolgen heeft, zoals tijdens de kredietcrisis van zo'n tien jaar geleden. Honderdduizenden mensen verloren toen hun baan, de huizenprijzen daalden 20 procent en de koopkracht daalde vier jaar op rij.

Daarvan is nu trouwens helemaal geen sprake. De economie groeit al meer dan twintig kwartalen op rij en daar lijkt in ieder geval op korte termijn geen einde aan te komen.

Nederland heeft een crisistrauma

Het is nog helemaal niet te zeggen of de verwachte recessie weer in een crisis uitmondt. Maar veel mensen denken van wel, blijkt uit een enquête van ING. 40 procent van de ondervraagden verwacht een crisis. Hoofdeconoom Marieke Blom denkt dat mensen een soort trauma hebben overgehouden aan de kredietcrisis.

Terwijl echte crises volgens haar maar heel weinig voorkomen. Bovendien staan we er een stuk beter voor dan in 2008. Blom: "Mensen mogen nu minder lenen voor hun hypotheek dan tien jaar geleden. Ook zijn hun huishoudfinanciën veel beter geregeld. Mensen hebben meer spaargeld op de bank."

Een kwart van de Nederlandse huishoudens heeft meer dan 39.000 euro op de bank, blijkt uit recente cijfers. De helft heeft een vermogen van tussen de 3000 en 39.000 euro. Het resterende kwart van de gezinnen en huishoudens zit op 3000 euro of minder. Het gemiddelde spaarboekje is, ondanks de rente van rond de 0 procent, vanaf 2014 gegroeid van 10.700 euro naar 13.000 euro.

Dat is dan ook meteen het belangrijkste advies van Marieke Blom: houd een spaarpotje achter de hand. "De beste manier voor huishoudens om crisisbestendig te zijn, is door een buffer op te bouwen die je kunt aanspreken in slechte tijden."

Ook het Nibud adviseert iedereen om een buffer aan te houden, om grote noodzakelijke uitgaven te kunnen doen zonder dat je daarvoor geld hoeft te lenen of je leefstijl moet aanpassen. Om hoeveel geld het gaat, hangt van je persoonlijke situatie af.

Het instituut voor budgetvoorlichting heeft daarvoor een rekentool online staan. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat een doorsnee huishouden (gezin met twee kinderen, een koopwoning en een auto) minimaal 5000 euro op de spaarrekening nodig heeft als buffer voor onvoorziene uitgaven zoals een kapotte wasmachine.

Het Nibud raadt mensen aan om elke maand 10 procent van het netto-inkomen opzij te zetten. Dat kan bijvoorbeeld met een automatische overboeking naar een spaarrekening. "Al is het maar een laag bedrag, alle beetjes helpen. Zo komt er ongemerkt geld op de spaarrekening te staan", zegt het instituut.