Economen zien signalen van naderende recessie: 'Wellicht eind volgend jaar'

De belangrijkste seinen voor de Nederlandse economie staan niet meer op groen, maar op oranje. Dat is de inschatting van elf Nederlandse economen. De NOS deed een rondgang voor de nieuwe economische podcast POEN. De meeste economen achten een kans op een recessie, waarbij de economie twee kwartalen (of meer) achter elkaar krimpt, steeds groter. Volgens sommigen komt die al in de loop van volgend jaar of aan het begin van 2021.

"We zitten op de top van hoogconjunctuur. Een recessie is aanstaande, wellicht eind volgend jaar", zegt Bas ter Weel, hoofdeconoom van SEO Economisch onderzoek. Volgens econoom Edin Mujagic van OHV vermogensbeheer duurt de economische groei nu zo lang dat je een neergang kunt verwachten. "Op basis van een aantal indicatoren verwacht ik een recessie eind 2020 of in de eerste helft van 2021."

Oud-president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink zei eerder bij BNR signalen te zien dat de economische groei omslaat. "Dit soort dingen kun je niet met precisie voorspellen, maar je ziet wel dat het de verkeerde richting op aan het gaan is."

POEN

De vraag of je kunt voorspellen wanneer er slechte economische tijden aankomen, staat centraal in de eerste aflevering van de nieuwe podcast POEN - de podcast over economisch nieuws van de NOS. De komende weken duiken NOS-verslaggevers Charlotte Waaijers en Nik Wouters in verschillende onderwerpen uit de wereld van het grote geld.

In de eerste aflevering staat de voorspelling van consultant Kees Lieve centraal. Hij werkt bij Kruger en helpt bedrijven in nood. Het kan bijna niet anders dan dat er een nieuwe crisis in aantocht is, denkt hij.

"We hebben de statistieken op een rij gezet", zegt Lieve. "Na vijf jaar van dalende faillissementen, zie je nu het aantal weer oplopen. We zitten nu aan het eind van vijf jaar van daling. Het aantal faillissementen stijgt dit jaar ook weer, al is het nog maar gering."

De elf geraadpleegde economen zien veel gevaren voor de Nederlandse economie - brexit, handelsoorlogen, de extreme steunmaatregelen van de Europese Centrale Bank - maar een datum is volgens de meesten onmogelijk te geven.

"Degene die exact de timing van een crisis denkt te kunnen voorspellen, houdt zichzelf voor de gek", zegt Hans Stegeman, econoom van Triodos. "Het is ook goed mogelijk dat de volgende crisis zich sluipend voltrekt: langzaam afglijdende groeitempi, nog wel tijdenlang behoorlijke werkgelegenheid, maar steeds minder economische dynamiek. Dit is wat mij betreft het meest waarschijnlijke scenario."

Volgens de hoofdeconoom van ING, Marieke Blom, is de kans op een recessie reëel, of dat ook een crisis oplevert, is maar zeer de vraag.

Volgens haar hebben veel mensen een trauma overgehouden aan de kredietcrisis van 2008. "Zo zien we in een enquête onder klanten dat 44 procent van de Nederlanders binnen twee jaar een recessie verwacht, en maar liefst 40 procent verwacht een crisis. Bijna iedereen die een recessie verwacht, denkt kennelijk dat dat ook direct een crisis is."

Het instituut dat voor de Nederlandse overheid ramingen maakt, het Centraal Planbureau, verwacht in ieder geval geen recessie voor 2020. In de laatste cijfers wordt er weliswaar gewaarschuwd voor gure wind uit het buitenland, maar wordt er volgend jaar nog gerekend op een groei van 1,5 procent.

Donderdag worden de cijfers over de economische groei over het afgelopen kwartaal bekendgemaakt.

Voor de rondvraag is gesproken met economen Lex Hoogduin, Wim Suyker, Marieke Blom, Eric Bartelsman, Hans Stegeman, Ivo Arnold, Edin Mujagic, Sylvester Eijffinger, Theo Kocken, Menno Middeldorp en Bas ter Weel