Gemeenten en politie maken zich ernstig zorgen over de nieuwe Wet Verplichte GGZ die vanaf 1 januari 2020 van kracht wordt. De verwachting is dat als gevolg van deze wet nog meer mensen dan nu al het geval is, thuis zullen worden behandeld voor hun ernstige of minder ernstige psychische probleem.
Dat zal de druk op de politie verhogen, omdat er nog niet voldoende ambulante zorg is om mensen 24 uur per dag thuis te begeleiden. Liesbeth Spies, burgemeester van Alphen aan den Rijn en voorzitter van het Genootschap van Burgemeesters, deelt die zorg. "De politie wordt steeds vaker en intensiever bij de zorg voor mensen met verward gedrag betrokken. Die trend móeten we keren."
Ernstig gestoorde mensen
Bij de politie van Almere gaat nu al gemiddeld bijna de helft van de politiecapaciteit op aan de opvang en begeleiding van mensen met verward gedrag. Dat is een veelomvattende categorie waar alles onder valt: bijvoorbeeld mensen die dement zijn en op straat dwalen, maar ook ernstig gestoorde mensen die een gevaar zijn voor zichzelf of voor de omgeving. De man die verdacht wordt van de moord op twee mensen, dit weekend in Groningen, valt ook onder die categorie.
Het aantal incidenten met mensen die verward zijn en waar de politie ingrijpt of hulp biedt, is in de afgelopen vijf jaar verdubbeld en dat aantal stijgt nog steeds. Volgens Henk van Dijk, portefeuillehouder van de Nationale Politie, zoeken politie en gemeenten al sinds 2015 naar oplossingen. "Maar tot nu toe nemen de incidenten alleen maar toe."
Van Dijk verwacht nog meer incidenten met verwarde personen die op het bordje van de politie komen, als in januari de nieuwe wet van kracht wordt. "Het is natuurlijk mooi als meer mensen thuis hulp kunnen krijgen, maar we zien dat die hulp er nu al niet voldoende is en wij vinden dat de gemeente nog meer dan nu daar de regie moet pakken."
Burgemeester Spies deelt de zorgen van de politie en de ggz-instellingen. "Het is echt dweilen met de kraan open op dit moment, om de zorg voor deze mensen - die ook echt die zorg nodig hebben - beter geregeld te krijgen."
De crux van het probleem is onder andere dat de privacy van patiënten voorop staat en politie en ggz-instellingen daarom informatie niet kunnen delen. Daarnaast wijst Spies naar het personeelstekort in de zorg als belangrijke oorzaak. "En dat hebben we per 1 januari niet opgelost."
Beschikbare bedden
In Almere doen politieambtenaren dagelijks hun uiterste best om de mensen op te vangen die dringend hulp nodig hebben. Volgens teamchef Paul van den Assum gaat de zorg voor deze mensen altijd voor. "Voor hulpverlening zijn we er altijd. Dat gaat vóór de opsporing. We laten altijd de dief lopen als iemand in gevaar is of als iemand een gevaar is voor anderen."
Van den Assum zegt dat de groep mensen met verward gedrag steeds complexere problemen heeft. "Dat is omdat vaak meerdere problemen samenkomen, bijvoorbeeld drugsverslaving, woningnood, schulden en lichtelijk verstandelijke beperkingen. Of een combinatie van allemaal."
Ook de afname van het aantal beschikbare bedden in de zorg en het doel om steeds meer mensen thuis te behandelen, zijn een oorzaak.
