Oud-president van Zimbabwe Robert Mugabe (95) overleden

Robert Mugabe, oud-president van Zimbabwe, is overleden. Hij was 95 jaar oud.

Mugabe was al lange tijd ziek. Volgens de BBC is hij overleden in een ziekenhuis in Singapore, waar hij sinds april werd behandeld. De huidige president van Zimbabwe, Emmerson Mnangagwa, bevestigt het overlijden op Twitter.

Dictator

Mugabe kwam in 1980 aan de macht als premier, toen hij de eerste vrije verkiezingen in Zimbabwe won. Zeven jaar later schafte hij die functie af, om zichzelf te benoemen tot president.

Aanvankelijk had Mugabe veel krediet omdat hij tegen de witte overheersers van het toenmalige Rhodesië had gevochten. Maar hij verspeelde dat totaal en ontwikkelde zich tot meedogenloze dictator.

Mugabe was een Shona, de grootste etnische groep in Zimbabwe. Begin jaren 80 richtte hij een slachting aan onder de concurrerende groep, de Ndebele. Steeds weer verdedigde hij zich door witten en kolonialen de schuld te geven.

Staatsgreep

In 2000 nam Mugabe witte boeren hun land af en gaf het aan zijn eigen aanhangers. De landbouw stortte in, de Zimbabwaanse dollar werd waardeloos en de werkloosheid steeg tot boven de 90 procent. Miljoenen Zimbabwanen vluchtten naar het buitenland.

In 2017 werd hij uit de macht gezet toen het leger een staatsgreep pleegde. Daarmee kwam een einde aan zijn 37 jaar durende heerschappij.

Op het overlijden van Mugabe is gemengd gereageerd. President Mnangagwa van Zimbabwe noemt Mugabe een icoon van bevrijding, die zijn leven wijdde aan de emancipatie van zijn volk. "Zijn bijdrage aan de geschiedenis van ons land en ons continent zal nooit worden vergeten", schrijft hij op Twitter.

Oud-minister Coltart roemt Mugabe om zijn rol in het beëindigen van het bestuur van de witte minderheid. Ook wordt de oud-president veelvuldig geprezen voor zijn onderwijsrevolutie. "Zimbabwanen zijn nog steeds de best opgeleide Afrikanen die je kunt tegenkomen", vertelt correspondent Bram Vermeulen.

Maar ook de gewelddadige kant van Mugabe wordt door velen benoemd. Onder anderen door minister Blok van Buitenlandse Zaken: "Hij heeft natuurlijk een grote rol gespeeld in de onafhankelijkheid van Zimbabwe. Maar hij is ook verantwoordelijk voor een zeer bedenkelijk mensenrechtenregime, dus het is een herdenking met zeer gemengde gevoelens."

Andere blik

Volgens Bram Vermeulen kijken veel Afrikanen anders naar Mugabe dan westerlingen. "In het Westen kijken we vooral naar hem vanwege de mislukkingen in de afgelopen twintig jaar. Maar in Afrika wordt hij geroemd vanwege zijn retoriek. Mugabe was een antiglobalist, iemand die durfde in te gaan tegen het kolonialisme en het kapitalisme."

Die politieke retoriek was vooral bedoeld om zichzelf aan de macht te houden, vertelt Vermeulen. "Maar die vond wel weerklank bij partijen in andere landen, bijvoorbeeld in Zuid-Afrika. Mugabe wordt door politici nog steeds aangehaald als hét grote voorbeeld van een leider die het aandurft om de geschiedenis te herstellen."

In Afrika wordt Mugabe volgens Vermeulen dan ook niet herdacht als een mislukte leider, maar wel als iemand die heeft teleurgesteld.