De Nederlandse Orde van Advocaten slaat opnieuw alarm over de sociale advocatuur. Pro-deo-advocaten krijgen zo weinig betaald door de overheid dat steeds meer van hen hun toga aan de wilgen hangen. De algemeen deken van de orde heeft daarom vanavond een brandbrief gestuurd naar minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming.
"Deze advocaten lopen op hun tandvlees. Als er geen geld bijkomt dan zullen we moeten nadenken over onorthodoxe maatregelen", zegt algemeen deken Johan Rijlaarsdam in Nieuwsuur. "Het zou kunnen dat wij stiptheidsacties gaan voeren of misschien wel een staking gaan houden. Als dit appel niet werkt dan zegt de minister in feite dat het hem niet interesseert."
Volgens Rijlaarsdam zegt minister Dekker al jarenlang dat hij iets aan de gefinancierde rechtshulp gaat doen. "Hij voert experimenten uit en doet van alles, maar er gebeurt ondertussen niets. We vragen om een noodmaatregel om de advocaten enig perspectief te bieden, zodat zij niet gedwongen zijn om binnen twee weken te stoppen."
Zeven uur voor een zaak
De algemeen deken waarschuwt dat mensen die zelf geen advocaat kunnen betalen straks in de kou staan, omdat er in de toekomst mogelijk geen sociaal advocaten meer zijn. Sinds 2015 zijn er al 350 advocaten gestopt en op dit moment overweegt nog eens 70 procent te stoppen als de situatie niet verbetert.
Advocaat Sanne van Oers is een van hen. "Als er niks gaat veranderen dan denk ik dat het uiteindelijk noodzakelijk zal zijn om te stoppen. Dit houdt niemand vol." Ze vertelt dat ze aan zaken veel meer tijd kwijt is dan dat de overheid daarvoor stelt, en daardoor dus weinig geld overhoudt.
"Neem een zaak tegen een uithuisplaatsing van kinderen. Daar krijg je zo'n zeven uur de tijd voor. En daarin moet alles gebeuren: het gesprek met je cliënt, alle stukken verzamelen en opstellen, de zitting, de nabespreking. Ik denk dat ik daarvoor zeker drie tot vier keer zoveel uren moet maken."
Voor zo'n zaak krijgt Van Oers 700 euro. "Dat is 100 euro per uur, maar daarvan houd je dus eigenlijk maar 25 euro over. Bovendien is dat ook niet je inkomen, maar dat is je omzet. Daar moet je dus alles van betalen. Je huisvesting, alles wat er in het kantoor nodig is, de secretaresse, noem maar op."
Advocaten zeggen: ik heb niet al die jaren gestudeerd om net boven het minimumloon te verdienen.
Een commissie onder leiding van Herman van der Meer, de president van het Gerechtshof in Amsterdam, concludeerde in 2017 al dat de vergoeding van sociaal advocaten te laag is in verhouding tot het aantal uren dat zij aan een zaak besteden. De vergoedingen zijn volgens hem gebaseerd op normen van twintig jaar geleden.
"Als je bijvoorbeeld kijkt naar het familierecht dan was het destijds bij een echtscheiding vrij gebruikelijk dat de kinderen en het huis naar de vrouw gingen en dat de man alimentatie moest betalen. Dat is tegenwoordig niet meer zo", zegt Van der Meer. "Daardoor heeft de rechter, en dus ook de advocaat, veel meer werk aan een zaak."
Hij ziet ook dat veel sociale advocaten afhaken. "Die berichten lees je steeds vaker. En ik ken ook een aantal mensen die gestopt zijn met dit soort zaken, omdat ze zeggen: ik heb niet eerst zes jaar rechten gestudeerd en drie jaar advocatenopleiding gevolgd, om vervolgens net boven minimumloon te blijven verdienen."
