Reddingsschip van Artsen Zonder Grenzen naar kust Libië

Een nieuwe humanitaire missie gaat beginnen om migranten in nood op de Middellandse Zee op te halen. Het schip Ocean Viking vertrekt morgen uit Marseille, met aan boord reddingswerkers van Artsen Zonder Grenzen en SOS Méditerranée. Het schip zet koers naar de Libische kust. Daar zijn alleen al dit jaar meer dan 600 migranten verdronken.

Zoals vorige week. Voor de Libische kust kapseisden drie aan elkaar vastgeknoopte houten boten met bijna 400 migranten aan boord. Bijna 150 daarvan zijn door vissers gered en teruggebracht naar Libië, maar eind vorige week haalde een hulporganisatie 62 lichamen uit het water. Er blijft een onbekend aantal vermisten. Het is het dodelijkste incident in de Middellandse Zee van dit jaar.

"Voor de Libische kust is de nood het hoogst, daar vertrekken de meeste bootjes en daar verdrinken de meeste mensen," zegt Annemarie Loof, operations manager voor Artsen Zonder Grenzen. Vanaf daar hebben dit jaar tot nu toe ongeveer achtduizend mensen de oversteek naar Europa gewaagd.

Migranten die in nood raken op zee worden vaak door koopvaardijschepen gered. Daartoe zijn zulke schepen verplicht door internationale verdragen. Ook de kustwachten van Italië en Malta halen regelmatig mensen uit zee.

Daarnaast zijn er humanitaire missies als die met de Ocean Viking - maar daar krijgen initiatiefnemers veel kritiek op. Volgens critici dienen ze als een taxiservice die de internationale mensensmokkel in de hand werkt. De Europese Unie is al gestopt met het oppikken van migranten op de Middellandse Zee.

Loof is het niet eens met de kritiek. "Libië is een huis dat in brand staat. Mensen zullen hoe dan ook proberen dat huis te verlaten. Daarnaast zijn de NGO-schepen de afgelopen maanden slechts verantwoordelijk geweest voor tien procent van de reddingen. Wij zijn dus maar een kleine speler in het geheel. Het is buitenproportioneel dat wij zo beschuldigd worden."

Mocht het de Ocean Viking lukken om migranten te redden, dan blijft het onduidelijk waar de organisaties mensen aan vaste land kunnen zetten. Ergens in Europa lijkt moeilijk, want Italië heeft al aangegeven geen humanitaire schepen als de Ocean Viking in hun havens binnen te laten. En de Europese Unie slaagt er maar niet in om overeenstemming te bereiken over de verdeling van migranten over de lidstaten.

Zo ziet de Ocean Vinking er van binnen uit:

Mede door deze patstelling dreigt 2019 het zesde achtereenvolgende jaar te worden dat er meer dan 1000 migranten op zee omkomen bij hun poging Europa te bereiken.

Artsen Zonder Grenzen geeft toe dat succes allerminst gegarandeerd is. Kloof: "We lopen inderdaad het risico dat we langere tijd met mensen aan boord op zee zullen zijn. Maar voor ons is het niet acceptabel dat mensen verdrinken. Er is geen enkel scenario waarin dat acceptabel is."