Sea Watch maakt bezwaar tegen plotselinge nieuwe regels migrantenschepen
De organisatie achter het migrantenschip Sea Watch 3 laat juridisch onderzoeken of het kabinet per direct nieuwe eisen mag stellen aan schepen die als doel hebben drenkelingen uit zee te halen.
"De Sea Watch 3 voldoet aan de technische eisen", zegt Jelle Goezinnen namens Sea Watch. "Maar we voldoen niet aan de nieuwe veiligheidseisen, en moeten een nieuwe vergunning aanvragen."
De organisatie is het daar niet mee eens; het betekent dat het schip nu niet mag uitvaren. De Inspectie Leefomgeving en Transport laat weten dat als de organisatie dat toch doet, er "handhavend" wordt opgetreden. Het schip wordt dan aan de ketting gelegd.
Pleziervaartuig
De Sea Watch 3, die onder Nederlandse vlag vaart, staat geregistreerd als pleziervaartuig maar wordt feitelijk gebruikt om grote groepen migranten uit de Middellandse Zee op te pikken om ze vervolgens in een Europees land aan wal te brengen.
Het kabinet kwam daardoor regelmatig in een lastig parket. Nederland werd als vlaggenland aangesproken door Malta en Italië, waar de Sea Watch-bemanning de migranten aan land wilde laten gaan. Nederland is als vlaggenland niet verplicht de migranten zelf op te nemen, en doet dat ook niet meer, heeft staatssecretaris Harbers laten weten. Toch verwachten andere Europese landen wel dat Nederland bijdraagt aan een oplossing.
Onveilig voor grote groepen
Op uitnodiging van de Italiaanse kustwacht voerde de Inspectie verschillende onderzoeken uit. Daarbij werd gekeken naar technische eisen en naar hoe het schip daadwerkelijk wordt gebruikt. De Sea Watch 3 bleek ronduit onveilig te zijn voor het redden en vervoeren van grote groepen migranten gedurende een langere tijd.
Zo bleek de bemanning niet goed te zijn opgeleid om met een motorboot op volle zee drenkelingen aan boord te halen. De bemanning is niet toegerust op het opvangen van grote groepen mensen die verschillende talen spreken en in panieksituaties kunnen komen.
Ook zijn er aan boord onvoldoende reddingsmiddelen, en die zijn ook niet volgens de regels gekeurd. Daarnaast is er geen goed veiligheidsplan. Wel voldoen de voorzieningen aan boord aan de internationale standaard van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Met onmiddellijke ingang
Minister Van Nieuwenhuizen besloot deze week met onmiddellijke ingang veiligheidseisen te stellen aan "de categorie schepen die stelselmatig drenkelingen aan boord nemen". De nieuwe eisen zijn overgenomen uit verdragen voor de internationale scheepvaart. Daar geldt al: hoe meer mensen aan boord, hoe strenger de eisen.
De minister wijst erop dat de situatie daar aanleiding toe geeft. Tot voor kort konden schepen migranten die zij in het Middellandse Zeegebied aan boord hadden genomen snel van boord laten gaan. Nu is dat anders.
"Bij iedere groep drenkelingen die aan boord wordt genomen, vinden er lange onderhandelingen plaats om te bepalen welke landen bereid zijn om mensen op te nemen, voordat het schip de haven mag invaren", schrijft Van Nieuwenhuizen aan de Tweede Kamer. "Hierdoor liggen schepen noodgedwongen langer op zee met grote groepen mensen aan boord."
Bezwaren
In de Tweede Kamer klinken er bezwaren tegen de maatregel van Van Nieuwenhuizen. GroenLinks steunt Sea Watch, en wil dat de nieuwe eisen van Van Nieuwenhuizen worden opgeschort. De partij vindt dat eerst de Tweede Kamer zich moet uitspreken, voordat de regels kunnen ingaan. Regeringspartijen D66 en ChristenUnie steunen dit voorstel.
Regeringspartijen VVD en CDA spraken eerder het vermoeden uit dat Sea Watch 3 meewerkt aan mensensmokkel. Voor de PVV staat dit vast. Het CDA vindt het besluit van VVD-minister Van Nieuwenhuizen juist. "Het is goed dat zij het gebrek aan regels voor deze schepen heeft goedgemaakt." Ook de PVV spreekt met goedkeuring over "reparatie" van de wet.
Er moet dinsdag nog over het voorstel van GroenLinks worden gestemd, maar het ziet ernaar uit dat een Kamermeerderheid de minister steunt.
