Lachgas verboden op vrijwel alle Bevrijdingsfestivals

• Jorn Kompeer

  redacteur Binnenland

Mensen die lachgas willen gebruiken of verhandelen, zijn vandaag niet welkom op de meeste officiële Bevrijdingsfestivals. In sommige plaatsen worden mensen zelfs van het festivalterrein gezet bij handelen of gebruik, blijkt uit een rondgang van de NOS langs alle veertien Bevrijdingsfestivals.

Niet alle festivals gaan even ver in hun verbod op lachgas. Zo worden bezoekers in Almere bij gebruik het terrein af gezet, terwijl ze er in Roermond niet specifiek op gaan controleren. Hoewel het gebruik van lachgas in Nederland legaal is, mogen de organisaties zelf beslissen hoe ze omgaan met lachgas op het terrein. Vaak doen ze dat in overleg met de gemeente.

Vorig weekend, op Koningsdag, rukten ambulances nog tientallen keren uit omdat mensen onwel waren geworden door lachgas. De lachgasballonnen werden onder meer in Amsterdam veel verkocht. Op sommige plekken, waaronder Hoorn en Alkmaar, was het vanwege eerdere incidenten verboden om lachgas te verkopen. Ook de meeste Bevrijdingsfestivals voeren die regel nu dus in.

Wat opvalt, is dat de handel in lachgas op nagenoeg alle festivals verboden is. Partijen die een aanvraag deden voor de verkoop van ballonnetjes, zijn allemaal geweigerd. De festivals in Haarlem, Almere en Utrecht treffen de strengste maatregelen: zowel op het terrein als in het gebied daaromheen is de handel en het gebruik van lachgas verboden. "Het is het laatste wat je wilt, want het is een familiefestival", aldus de organisatie in Utrecht.

Bij sommige festivals hebben negatieve ervaringen in het verleden geleid tot de maatregelen. Zo zette de organisatie in Groningen vorig jaar nog iemand van het terrein omdat die persoon handelde in lachgas. Ook in Almere gebeurde dat twee keer.

Verschillen zijn er vooral in de handhaving van de lachgasmaatregelen. Waar sommige festivals samenwerken met de boa's van de gemeente of tientallen beveiligers inhuren voor de controle, nemen andere organisaties een passievere houding aan. Ze controleren niet actief, maar spreken bezoekers alleen aan bij overlast. De festivals in Vlissingen, Roermond en Wageningen geven daarnaast aan dat handhaven lastig is, omdat het terrein niet is afgesloten met hekken.

Hoe het zit bij het Bevrijdingsfestival in jouw buurt, lees je onderaan dit artikel.

Flesjes water

De groeiende populariteit van lachgas in combinatie met de incidenten tijdens Koningsdag hebben de Bevrijdingsfestivals aan het denken gezet. Bij een aantal festivals is lachgas dit jaar expliciet vermeld in de vergunning en de Algemene Plaatselijke Verordening. Daardoor is het mogelijk ampullen en ballonnetjes met lachgas, net als bijvoorbeeld flesjes water en paraplu's, te verbieden op het terrein.

Er zijn ook festivals waar ze überhaupt weinig lachgasgebruikers verwachten. Onder meer in Roermond en Vlissingen denken de organisaties "dat het meer speelt in de Randstad". Van veelvuldig lachgasgebruik zou in de twee steden geen sprake zijn.

Lachgas wordt steeds populairder in Nederland. NOS op 3 legt uit welke wazige wereld schuil gaat achter een lachgasballonnetje:

Ook het Rode Kruis, dat de eerste hulp op een aantal Bevrijdingsfestivals verzorgt, is extra alert op lachgas. "We houden hiermee inmiddels net zo veel rekening als met andere middelen die gebruikt worden op festivals, zoals alcohol en drugs", aldus een woordvoerder. Dit jaar krijgen veel hulpverleners opnieuw trainingen, waarin ook lachgasverschijnselen aan bod komen.

De risico's van lachgas zijn beperkt, zeggen deskundigen. Volgens de GGD kan door het in- en uitademen in de ballon een tijdelijk zuurstoftekort ontstaan. Mensen kunnen daardoor misselijk of duizelig worden of hoofdpijn krijgen. Het gebruik van lachgas in combinatie met alcohol kan dat effect versterken.

In het verkeer

Het Trimbos-instituut waarschuwt daarnaast voor veelvuldig gebruik van het gas. Dat kan verlammingsverschijnselen opleveren. Ook gebruik in de auto wordt afgeraden. Afgelopen maand gebeurden meerdere ongelukken, vermoedelijk na het gebruik van lachgas.

Gemeenten gaven eerder al aan te worstelen met het gebruik van lachgas. Het gebruik is legaal, maar handelen vaak niet. Dat maakt het handhaven voor gemeenten lastig. Ook de politie komt steeds vaker grote hoeveelheden lachgas tegen die worden vervoerd in auto's, werd afgelopen vrijdag bekend. Volgens de politie kunnen hoeveelheden groter dan 2 liter extra gevaar opleveren bij ongelukken.