Opnieuw onrust bij Google, nu vanwege samenstelling ethische adviesraad
In een jaar tijd heeft Google te maken gehad met onvrede over samenwerking met het Pentagon, een gecensureerde zoekmachine voor de Chinese markt en het afdekken van seksuele misstanden. En daar is een vierde zaak bijgekomen.
Er is intern en extern kritiek op de samenstelling van een net aangestelde adviesraad voor ethische kwesties. Deze raad moet het bedrijf adviseren bij ethische dilemma's op het gebied van kunstmatige intelligentie, dat de laatste jaren centraal is komen te staan in de strategie van de techreus.
Het bedrijf kondigde vorige week aan dat er acht experts komen die het bedrijf gaan adviseren over wat Googles hoofd juridische zaken de "meest complexe uitdagingen" noemt. Daarbij werd gezichtsherkenning als voorbeeld genoemd. Met name de aanstelling van Kay Coles James, de president van een Amerikaanse conservatieve denktank, leidt tot verzet.
Deze organisatie wordt gezien als uiterst conservatief.
Er is inmiddels een open brief gepubliceerd waarin Google wordt opgeroepen om de aanstelling van Coles James, die The Heritage Foundation leidt, in te trekken. "Deze organisatie wordt gezien als uiterst conservatief", zegt Amerika-kenner Victor Vlam. "Ze helpen mee ideologische invulling te geven aan het beleid van Republikeinse politici. Zo pleit de organisatie voor conservatieve rechters."
De brief is volgens de makers ondertekend door meer dan 1200 Google-medewerkers (van de bijna 100.000) en nog eens 188 mensen van buiten Google - onder meer afkomstig uit de academische wereld of werkzaam bij andere bedrijven in Silicon Valley. Techsite The Verge schrijft op basis van bronnen dat intern, zowel de top als Coles James, het moeten ontgelden. Medewerkers zouden haar omschrijven als "intolerant".
'Een politiek signaal'
Google staat bekend om de warme band met de Democratische partij. Zo steunden medewerkers van het bedrijf massaal de campagnes van president Obama en adviseerde Eric Schmidt, lang topman bij het bedrijf, het Witte Huis tijdens de Obama-jaren. De campagne van Clinton kreeg vervolgens van medewerkers 1,3 miljoen dollar en Trumps campagne 26.000 dollar.
Volgens Vlam kan haar benoeming worden gezien als een signaal van Google aan de Trump-regering dat hun standpunten serieus worden genomen. Vlam: "De Democraten zijn steeds kritischer op Silicon Valley en dus is het belangrijk om bij Republikeinen contacten te kweken."
Volgens tegenstanders is Coles James anti-transgender, -LHBT en -immigratie. Bewijs daarvoor vinden ze naar eigen zeggen in een aantal tweets. In één daarvan heeft ze kritiek op de zogeheten Equality Act (een wet om discriminatie tegen te gaan op basis van seksuele oriëntatie en geslacht op onder meer het werk en bij het krijgen van huisvesting). Volgens James is de wetgeving verkeerd voor onder meer bedrijven en goede doelen.
"Republikeinen zeggen dat deze in de praktijk niet werkt", legt Vlam uit. "Het brengt veel administratieve rompslomp met zich mee, zeggen zij. Waardoor het dus slecht zou zijn voor het ondernemersklimaat."
In een ander twitterbericht kondigt ze aan dat haar organisatie de definitie van gender-identiteit zoals die is vastgesteld door de Verenigde Naties zal bekritiseren. En in een derde tweet steunt ze het uitroepen van de noodtoestand door president Trump: "We hebben een crisis bij onze grens", schrijft ze onder meer.
Ze is niet de enige bij wie vraagtekens zijn geplaatst. Een ander lid van de adviesraad is tevens de bestuursvoorzitter van een bedrijf dat drones ontwikkelt. Apparaten die centraal stonden in een grote discussie vorig jaar over samenwerking tussen de internetgigant en het Amerikaanse leger.
Niet juiste plek
Inmiddels is er binnen de adviesraad zelf ook onrust ontstaan. Gedragseconoom en privacyonderzoeker Alessandro Acquisti besloot zich vorige week al terug te trekken. Via een bericht op Twitter liet hij weten dat "dit niet de juiste plek is voor mij om met dit belangrijke werk bezig te zijn". Volgens een vierde lid van de raad, professor Joanna Bryson, spelen er bij andere leden van de raad nog ergere dingen.
Ik vind dit lijken op ethics washing: een poging om iets te doen met ethiek, maar verkeerd uitgevoerd.
Jeroen van den Hoven, hoogleraar ethiek en technologie aan de TU Delft, snapt dat Google zoekt naar een diverse samenstelling, al benadrukt hij het trackrecord van Coles James niet te kennen. In algemene zin ontbreekt het volgens hem bij het aanstellen van dit soort raden aan een goede doordachte aanpak. "Iedereen is ethicus op het gebied van kunstmatige intelligentie."
"Ik vind dit lijken op ethics washing: een poging om iets te doen met ethiek, maar verkeerd uitgevoerd", zegt Van den Hoven. "Ethiek en vertrouwen is niet iets dat je even kunt regelen of dat te koop is. Naar mijn mening is dit too little too late."
Invloed uitoefenen
Ook wijst de hoogleraar erop dat er vanuit de techwereld steeds meer interesse is voor de ethische kant van tech. "Ethiek is namelijk vaak een voorportaal voor regulering. Door zelf actief deel te nemen aan het ethische debat proberen techbedrijven invloed uit te oefenen op komende wetgeving."
Google wilde geen antwoord geven op vragen van de NOS over deze zaak.