'Gekke' zeekoetsterfte wordt onderzocht op de snijtafel
Onderzoekers proberen de massale sterfte van zeekoeten in Nederland te verklaren. Daarvoor worden 124 overleden vogels onder de loep genomen op de snijtafel. "Alles wat we kunnen zien aan die vogels onderzoeken we nu", zegt Mardik Leopold van de Wageningen Universiteit.
Hebben ze plastic gegeten, gif binnengekregen, een ziekte opgelopen of was er voedselschaarste? Wetenschappers van de universiteiten van Utrecht en Wageningen hopen in de aangespoelde zeekoeten het antwoord te vinden. Want het is uitzonderlijk dat er in een paar weken tijd zo'n 20.000 zijn omgekomen.
In een lab in Utrecht gingen onderzoekers vandaag met de aangespoelde zeekoeten aan de slag:
"Er zijn een paar gekke dingen aan deze sterfte", zegt onderzoeker Leopold. "Het zijn alleen zeekoeten - en het gebeurt alleen in Nederland." Alles wijst erop dat er een binnenlandse factor is. Mogelijk het overboord slaan van 345 containers bij de Waddeneilanden.
Tijdens een storm verloor de MSC Zoe in de nacht van 1 op 2 januari een deel van zijn lading. Op de plek waar dat gebeurde zijn volgens Leopold veel dode zeekoeten aangespoeld. Toch is het nog veel te vroeg om conclusies te trekken. "Er moet dan ook wel iets uit de containers zijn gekomen waardoor die vogels snel ziek werden en in de loop van de weken erop doodgingen."
Peroxide en lithium-batterijen
Op sonarbeelden was eerder deze maand te zien dat veel van de verloren containers kapot op de bodem van de vaargeul liggen. Maar het is nog compleet onduidelijk of er giftige stoffen zijn vrijgekomen en of dat invloed heeft gehad op lokale flora en fauna.
Voor zover Rijkswaterstaat weet, zaten er in twee containers gevaarlijke stoffen. Een bevatte peroxide, waarvan een aantal zakken ook is aangespoeld, en de andere een lading lithium-batterijen. De containers met deze inhoud zijn nog niet boven water gehaald bij de lopende bergingsactie.
Er is dus nog geen causaal verband aangetoond tussen MSC Zoe en de mysterieuze vogelsterfte. Desondanks kwam de enorme toename van aangespoelde zeekoeten ongeveer tegelijk met het overboord slaan van de containers, zegt Leopold.
"Toen was er ook een storm en dat is voor vogels sowieso een moeilijke tijd." Hij vermoedt dat er een combinatie is van meerdere factoren waardoor de vogels in groten getale omkwamen.
In het verleden zijn wel vaker enorme aantallen zeekoeten omgekomen. Maar dan ging het volgens Leopold altijd om een olieramp. "De doodsoorzaak was dan heel duidelijk: ze zaten onder de olie. Nu zitten we met schone vogels. Dat is dus een raadsel wat we moeten uitzoeken."
Over een maand moet er duidelijkheid zijn, uiterlijk 15 maart leveren de onderzoekers hun eindrapport in.
