Economen willen CO2-heffing voor bedrijven: 'Klimaatakkoord stelt teleur'

Bedrijven moeten een CO2-heffing gaan betalen van 50 euro per ton koolstofdioxide. 71 economen komen met dat idee in het vakblad ESB, omdat ze vrezen dat met het huidige concept-klimaatakkoord de gestelde doelen niet worden gehaald.

Het belangrijkste doel is een reductie van de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 49 procent ten opzichte van 1990. In het voorlopige klimaatakkoord staan honderden voorstellen om dat te bereiken. De plannen worden nog doorgerekend, maar waren de afgelopen tijd al onderwerp van discussie in politiek Den Haag.

In het ontwerpakkoord is geen algemene CO2-heffing voor de industrie opgenomen, maar een boetesysteem voor bedrijven zonder goede duurzaamheidsplannen.

Onder de ondertekenaars is een groot aantal vooraanstaande hoogleraren en economen, zoals Rick van der Ploeg, Arnoud Boot, Coen Teulings, Bas Jacobs en Sweder van Wijnbergen. Zij vinden dat het conceptakkoord teleurstelt en willen dat de industrie meteen in actie komt. Een boetesysteem is volgens de economen niet effectief.

Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft herhaald dat Nederland een aantal klimaatdoelen voor volgend jaar niet haalt, terwijl de rechter dat in de zogenoemde Urgenda-zaak wel heeft bevolen.

De ondertekenaars van het pleidooi zeggen dat de CO2-heffing niet is bedoeld om de lasten voor bedrijven te verhogen, maar als stimulans om de uitstoot te verminderen. De opbrengst van de heffing kan volgens de economen gebruikt worden als steun voor bedrijven die bang zijn dat ze worden ingehaald door buitenlandse concurrentie.

Met een ander deel van de opbrengst van de heffing kunnen huishoudens worden gecompenseerd voor de stijgende energiekosten. Op die manier kan Nederland ook internationaal een leidersrol op zich nemen, denken de economen.

"Het is nu aan de Nederlandse politiek", schrijven zij. "Terecht wijzen politici op het belang van maatschappelijk draagvlak voor de energietransitie. Laat de markt zijn werk doen en geef CO2-vervuiling de prijs die het verdient."

Hoge kosten

Het ontwerp-akkoord dat er nu ligt, bleek de afgelopen weken een splijtzwam in de coalitie. VVD en CDA zijn bang voor hoge kosten voor burgers, D66 en de ChristenUnie wijzen op het grote belang voor de toekomstige generaties.

Ook de oppositiepartijen GroenLinks en PvdA zijn voor een CO2-heffing. Werkgeversorganisatie VNO-NCW is daar juist fel tegen en zegt dat de industrie al genoeg betaalt voor alle vervuiling. Voorzitter Hans de Boer is bovendien bang dat door een extra koolstofbelasting onder meer het Nederlandse staal duurder wordt.

Overigens staan niet alle bedrijven onwelwillend tegenover zo'n heffing. Shell gaf deze maand aan dat een heffing "best bespreekbaar is" onder bepaalde voorwaarden.