De brexit-rapporteurs Anne Mulder (VVD) en Pieter Omtzigt (CDA) zijn niet te spreken over hun Britse collega's. "Ze zijn bezig met politieke spelletjes, niet met het landsbelang", is hun gedeelde mening. Vorig jaar wisten ze eigenlijk al dat het niet zou lukken met een brexit-deal. "Een bizarre vertoning."
De brexit-rapporteurs van de Tweede Kamer - in totaal drie - zorgen voor voldoende informatie over de brexit en organiseren gesprekken en werkbezoeken om inzicht te krijgen in de nieuwe relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk en de gevolgen van de brexit voor Nederland. Ze spreken mensen achter gesloten deuren.
"We spraken hoofdrolspelers in Londen, Brussel en Parijs en zagen toen al dat binnen de Britse conservatieve partij de verdeeldheid zodanig groot was, dat ze er niet zouden uitkomen", zegt Omtzigt. "Ze beseffen gewoon niet dat ze door de brexit banen verliezen. Ze leven in een droomwereld waarin ze denken dat als ze uit de EU stappen, het land welvarend wordt", zegt zijn collega Mulder.
Chaos
De rapporteurs trokken in 2017 aan de bel en waarschuwden voor een 'chaosscenario' waarbij de Britten uit de Europese Unie stappen zonder overgangsperiode en zonder afspraken over de nieuwe relatie tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. "Er was nooit een plan."
Vandaag reageren ze dan ook niet al te verbaasd op de ontwikkelingen aan de andere kant van de Noordzee.
Dat er geen plan is in het Verenigd Koninkrijk en er geen enkel initiatief uit het Britse parlement is gekomen, heeft de politiek geen goed gedaan, vinden de rapporteurs. En ook de prijs van de ontstane chaos is hoog. Ook voor Nederland. Mulder: "Tomaten die 's ochtend worden geplukt in het Westland, liggen nu de volgende dag op de markt in Londen. Maar dat wordt straks een stuk moeilijker voor kwekers en transporteurs. En dat gaat Nederland banen kosten."
Omtzigt: "Een harde brexit, zonder deal, heeft echt voorbereiding nodig. En die kostbare tijd is nu verspild. Zelfs als we in Nederland alles goed doen, dan kan het aan de Britse kant helemaal vastlopen. En dus zal er serieuze schade zijn."
Volgens het CPB zal de schade van een harde brexit voor Nederland 1 tot 2 procent economische groei zijn. "Dat is een miljard of tien per jaar", zegt Mulder. "Dat is twee keer de politie in Nederland per jaar. En door die Britse politici raken mensen hun baan kwijt. Dat is het allerergste."
Geen plan
Mulder heeft zich ontzettend geërgerd aan zijn collega-politici in het Verenigd Koninkrijk. "Politici die het belang van mensen op het spel zetten voor hun eigen politieke spelletjes." En het ergste is, zegt Omtzigt, dat de Britten nog steeds geen plan hebben. "Er is geen enkel idee hoe het wel moet. Als er al vijf jaar niks is gebeurd, lukt het ook zeker de komende 72 uur niet. De prijs van deze chaos is hoog."
De Britse premier Theresa May heeft een vertrouwensstemming over haar positie in het Britse Lagerhuis overleefd en moet haar parlement uiterlijk maandag vertellen met welk plan ze hoopt tot een deal te komen die in Brussel en in Londen op steun kan rekenen.
"De mensen die wel een plan hadden, hebben gewoon geen grote groep mensen om zich heen verzameld. De EU kan pas een compromis sluiten als de Britten eerst eens duidelijker maken wat ze willen en de zekerheid hebben dat de deal door het parlement kan worden geloodst. Dat er draagvlak is", zegt Mulder.
Omtzigt: "En Nederland moet er echt op voorbereid zijn, dat er klappen gaan vallen. Voor kleine bedrijven kan dit de doodssteek zijn. De schade voor Nederland zal door een harde brexit enorm zijn, dus we moeten nog beter inzetten op alle scenario's en zo goed mogelijk voorbereid zijn. Want zonder voorbereiding is er alleen nog maar chaos."
