Het is de machtigste Italiaanse maffiaorganisatie en niet alleen actief in Italië: 'ndrangheta. Een grote speler in de cocaïnehandel en het witwassen van crimineel geld. Vandaag werden bij een internationale actie 84 mensen gearresteerd, onder wie een aantal kopstukken.
"Het lijkt misschien een grote actie, maar dat valt wel mee", zegt onderzoeksjournalist Gabriella Adèr, die veel onderzoek doet naar de maffia.
"In Italië gebeuren dit soort acties vaker, al is het wel bijzonder dat het in vier landen tegelijkertijd gebeurt. Maar de clans voelen hier eigenlijk niks van. Er is weinig geld in beslag genomen. Ze verdienen zo ontzettend veel geld. Het is een waarschuwing, maar geen enorme slag", zegt ze.
Verslagen
Tijdens de actie in Nederland zijn tientallen kilo's cocaïne in beslag genomen, miljoenen euro's aan contanten en 140 kilo xtc-pillen.
"Denk niet dat we door deze operatie 'ndrangheta hebben verslagen. Dit is een zeer rijke criminele organisatie die op duizenden mannen kan rekenen", aldus de Italiaanse aanklager Federico Cafiero De Raho vandaag.
Dekmantel
'Ndrangheta uit Calabrië heeft net als de Siciliaanse cosa nostra en de camorra uit Napels diepe wortels in het zuiden van Italië. Maar de clans zijn inmiddels corrupte en witwassende multinationals geworden en verdienen hun geld meer dan ooit ook buiten hun eigen territorium.
Nederland is voor de internationale drugshandel een belangrijk land, zo blijkt. "Eerder zijn er al leden van de clan in Nederland opgepakt vanwege de Duisburg-moorden in 2007. Daarna kwamen ze in beeld door hun cocaïnesmokkel tussen ladingen van de Aalsmeerse bloemenveiling", zegt Adèr, die in het voorjaar komt met een vijfdelige podcast over de tentakels van de Zuid-Italiaanse maffia.
Naast internationale drugshandel wast de organisatie ook geld wit. Via restaurants in het zuiden van Nederland en in Noord-Duitsland. "Ze worden vaak zeer kortstondig geëxploiteerd en opgevoerd als dekmantel", zegt Fred Westerbeke van het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie.
Bloedbanden
De actie van vandaag, die de codenaam Pollino heeft meegekregen, houdt verband met een Europees onderzoek dat al in 2016 begon, zei Eurojust, de Europese instantie voor justitiële samenwerking, vandaag in Den Haag.
'Ndrangheta onderscheidt zich volgens Eurojust van andere criminele organisaties door de zeer sterke nadruk op familierelaties. De maffiaclan controleert in Europa een groot deel van de cocaïnehandel en maakt zich systematisch schuldig aan geweld.
"De familierelaties spelen een nadrukkelijke rol. Bloedbanden in de zin van een broer-van-een-neef-van-een-oom", vertelt oud-correspondent in Italië Rop Zoutberg. "Wat 'ndrangheta anders maakt dan de traditionele maffia is dat de groepen geen piramide-achtige structuur hebben, waardoor ze moeilijk justitieel zijn aan te pakken."
Anders is volgens Zoutberg ook dat ze zo onopvallend mogelijk hun werk doen en uiterlijk geen poenerige types zijn. "Je ziet dat ze op de meest onmogelijke plekken, bijvoorbeeld in Zeewolde, worden aangehouden."
"Zodra ze worden getroffen door arrestaties en acties als vandaag, bewegen ze. Inmiddels werken ze in verschilende havens. Van Rotterdam en Antwerpen tot Napels, Salerno en Livorno", aldus Cafiero De Raho.
Zoutberg: "Ndrangeta is momenteel de grootste criminele organisatie ter wereld. Ze zitten in drugs. Maar ook bijvoorbeeld (zeer winstgevend) in afvalverwerking. Hun jaaromzet is vergelijkbaar met die van gigant Google."
