IND moet duizenden asielzoekers betalen vanwege vertragingen

Door ernstige vertragingen die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft opgelopen bij de asielprocedures is er dit jaar al ruim een miljoen euro aan dwangsommen betaald. Dat bevestigt de dienst na berichtgeving in de Volkskrant. Het bedrag loopt de komende tijd veel verder op omdat er nog duizenden claims moeten worden bekeken.

Volgens het ministerie van Justitie is de achterstand ontstaan door de "ongekend hoge instroom" van migranten in 2015.

Asielzoekers en personen die zich bij iemand willen voegen die hier al een verblijfsstatus heeft, moeten door de achterstanden nu bijna een jaar wachten voor hun asielverzoek in behandeling wordt genomen. Vluchtelingenwerk Nederland sloeg deze maand ook al alarm; de asielcentra raken door de lange wachttijden overvol. Maar de vertraging kost de IND dus ook geld, in de vorm van schadevergoedingen.

Wettelijk moeten asielzoekers binnen zes maanden weten of ze recht hebben op een verblijfsvergunning. Als die termijn is verstreken, kan een advocaat namens de asielzoeker een zogeheten ingebrekestelling indienen. Wanneer de IND niet reageert kan er per geval een dwangsom van maximaal 1260 euro worden opgelegd.

Flink oplopen

Volgens het ministerie werd er tot 1 oktober van dit jaar 1.036.438 euro uitgekeerd aan asielzoekers, op basis van 1080 ingebrekestellingen. Over 3610 ingebrekestellingen moet nog een beslissing worden genomen, dus het bedrag zal waarschijnlijk nog flink oplopen.

De achterstand is, behalve aan de schommelingen in de toestroom van asielzoekers, ook te wijten aan de complexiteit van een deel van de asielverzoeken en de moeite die het soms kost om alle informatie over een aanvrager te verzamelen.

Acute gevallen

Volgens Jasper Kuipers, adjunct-directeur van VluchtelingenWerk Nederland zitten vluchtelingen die om gezinshereniging hebben gevraagd, helemaal niet te wachten op dat geld. "Het gaat om acute gevallen. Als je kind is achtergebleven in een vluchtelingenkamp in Syrië of Jemen, telt elke dag."

"Daarom is deze vertraging zo fnuikend", zegt Kuipers. "We vinden dat de staatssecretaris orde op zaken moet stellen en gelukkig is de Tweede Kamer dat met ons eens."

Justitie zei in reactie op de achterstanden bij de IND eerder al dat de dienst kampt met een personeelstekort, terwijl het aantal asielaanvragen de laatste maanden juist toeneemt. Nieuw personeel is moeilijk te vinden vanwege krapte op de arbeidsmarkt.