Misère van iSkate achtervolgt schaatsers in nieuw seizoen
Na een roerige zomer in het schaatsen begint aanstaande vrijdag het seizoen met een selectiewedstrijd voor de wereldbekers. Maar één bekende naam ontbreekt: iSkate. De koepelorganisatie waaronder veel topschaatsers de afgelopen acht seizoenen in actie kwamen, is vanwege financiële problemen ten onder gegaan.
De ondergang van iSkate heeft bij velen een wrange smaak nagelaten. Sommige schaatsers hebben nog een flinke som geld tegoed, omdat salarissen en bonussen bij herhaling niet zijn uitgekeerd. Hoewel iSkate formeel nog bestaat, heeft het bedrijf als gevolg van de financiële problemen en het niet kunnen vinden van sponsoren de banden met de schaatssport verbroken.
Ter Mors moest bruiloft verplaatsen
Tal van schaatsers werden door de misère rond iSkate in verlegenheid gebracht. Zo moest olympisch kampioene Esmee Visser geld meenemen om bij de commerciële ploeg Plantina te kunnen aansluiten en werd sprinter Dai Dai Ntab daags voor het olympisch kwalificatietoernooi gesommeerd uitleg te geven over declaraties.
Het grootste slachtoffer van alle malaise is Jorien ter Mors. Zij ontving maanden geen salaris en heeft nog tienduizenden euro's tegoed van iSkate. Het heeft zelfs een forse impact op haar privéleven. "Het hield voor mij onder andere in dat ik mijn bruiloft dit jaar moest verplaatsen omdat het gewoon financieel niet haalbaar was", zegt Ter Mors. "Dat heeft mentaal zeker schade aangericht."
Hoe kon het zo ver komen? Een reconstructie van hoe iSkate in snel tempo de schaatswereld veroverde, maar nog sneller van het toneel verdween.
Een schaatsorganisatie met de allure van een betaald voetbalclub. Eigen commerciële ploegen, een opleidingsploeg en een schaatsacademie: dat is de droom van oud-schaatser Yuri Solinger als hij in 2010 iSkate opricht. Door een samenwerking tussen de VPZ schaatsacademie en de professionele APPM schaatsploeg krijgt die droom zowaar gestalte.
Broers Mulder, Tuitert, Ter Mors
Erwin ten Hove is een van de oprichters van de schaatsacademie die in 2010 onder de paraplu van iSkate komt te hangen. "Wij waren de eerste die onder schooltijd met een groep kinderen ging trainen. Het was echt pionieren. Een fantastische tijd", zegt Ten Hove, die in 2016 vertrekt bij iSkate door een verschil van inzicht over het te voeren beleid binnen de organisatie.
Van één ploeg in 2010 breidt iSkate in vijf jaar tijd uit naar drie commerciële teams in 2015. Door verbintenissen aan te gaan met grote schaatsers als de gebroeders Mulder, Mark Tuitert en Jorien ter Mors nemen de sponsorinkomsten ook fors toe. In diezelfde periode groeit iSkate uit tot een organisatie met 140 schaatsers en 25 begeleiders.
Maar de ambities gaan verder. In het voorjaar van 2012 wordt Beslist.nl binnengehaald als grote geldschieter en iSkate breidt de activiteiten uit. Een eigen talkshow op het internet, grote perspresentaties in een afgehuurde Jaarbeurs en een eigen cameraploeg die de schaatsers van Team Beslist.nl over de hele wereld volgt. Op zeker moment lanceert iSkate zelfs plannen voor de bouw van een eigen ijsbaan.
Maar het uitgavenpatroon van de organisatie vereist ook een grote instroom van sponsorgeld. Als hoofdsponsor brengt internetbedrijf Beslist.nl het meeste geld in. Maar ook Athleteshop.nl, een webshop in sportartikelen, van directeur Solinger vormt een belangrijke geldader. Dat bedrijf verzorgt de kleding en sportartikelen voor de schaatsers en prijkt met sponsorlogo's op de pakken van de teams.
In het voorjaar van 2016 stopt Beslist.nl als hoofdsponsor. Kort daarop wordt een verbintenis aangegaan met Plantina, maar daarmee kan niet het hele gat gevuld worden dat is ontstaan door het vertrek van Beslist.nl. Vanaf dat moment komt er minder geld binnen en het blijkt vervolgens lastig voor de leiding van iSkate om alle eindjes aan elkaar te knopen.
Hotels weigeren reserveringen
Het leidt voor de sporters tot pijnlijke taferelen. Zo worden schaatsers in hotels aangesproken op het feit dat facturen die aan iSkate zijn gestuurd nog niet zijn betaald. Tot op de dag van vandaag hebben de sporters en andere teams er hinder van. Er zijn hotels in bekende schaatsoorden die geen reserveringen van schaatsploegen meer aannemen vanwege achterstallige betalingen.
"Op een gegeven moment werd de organisatie groter en groter. En de sponsoren komen en gaan. Maar dan staat er wel een hele grote organisatie die gevoed moet worden. En dat is uiteindelijk spaak gelopen", zegt Martin ten Hove, de broer van Erwin en tot en met het seizoen 2016/2017 trainer was bij iSkate.
Contractbesprekingen met schaatsers verlopen steeds moeizamer. Waar normaal gesproken in het voorjaar de onderhandelingen worden afgerond, duurt het bij iSkate vaak tot diep in de zomer alvorens de handtekeningen gezet kunnen worden. En er worden constructies bedacht waarbij het salaris aangevuld kan worden met een stipendium van NOC*NSF.
"Waar je op het randje kan lopen, zal de mens altijd op het randje blijven lopen. En zoeken mensen de beste manier", zegt Solinger in oktober 2015 over het misbruik van NOC*NSF-uitkeringen.
2.000 euro meenemen
Daar waar de opleiding van talent eerst kon worden betaald uit de sponsorinkomsten, lijkt het tij zich in die periode te keren. Junioren van de schaatsacademie moeten een fors geldbedrag meenemen - soms oplopend tot 2.000 euro - om bij iSkate te kunnen trainen. "Op een bepaald moment ging het geld de lijn en de visie bepalen binnen de organisatie. Daar ging de schoen wel heel erg wringen", zegt Martin ten Hove.
Het overkomt ook Esmee Visser. Volgens de reglementen van de schaatsbond KNSB zou een commerciële ploeg haar ten minste een minimumloon moeten betalen, maar bij iSkate krijgt ze te horen dat ze zelf geld moet meenemen wil ze kunnen aansluiten bij het team Plantina. Zo kan het gebeuren dat Visser in het seizoen waarin ze uiteindelijk olympisch goud zal winnen zichzelf moet inkopen bij het team.
Dai Dai Ntab moet een paar dagen voor het olympisch kwalificatietoernooi tekst en uitleg geven over declaraties die hij had ingediend. "Met dat soort zaken wil je een week voor het OKT helemaal niet mee bezig zijn", zegt Ntab.
Plantina laat na de Olympische Spelen van Pyeongchang weten niet verder te willen onder de vlag van iSkate. Het bedrijf onderzoekt of het mogelijk is zelfstandig verder te gaan en maakt vervolgens een paar weken later bekend volledig uit het schaatsen te stappen.
Failliet verklaard
Andermaal moet de directie van iSkate dan op zoek naar een hoofdsponsor. Maar Solinger is rond die tijd druk met het overeind houden van zijn webshop, Athleteshop.nl. Ook daar blijkt van alles mis te gaan en regent het klachten van klanten. Slechte publiciteit in onder andere het tv-programma Kassa zorgt voor teruglopende inkomsten en leveranciers die niet meer willen leveren. In juli wordt Athleteshop.nl officieel failliet verklaard. Ook iSkate is dan al een paar maanden niet meer actief.
Vrijwel alle sporters zijn het erover eens dat het in beginsel een succesvolle formule was. Maar na het stoppen van Beslist.nl als hoofdsponsor lijkt de opzet van de organisatie nooit meer een sluitende begroting te hebben gehad, waardoor de schulden in de laatste twee seizoenen fors zijn opgelopen.
Terwijl inmiddels een nieuw seizoen voor de deur staat, worden veel schaatsers nog altijd achtervolgd door de spoken uit het iSkate-tijdperk. Als gevolg van die malaise gaan velen met een financiële achterstand de winter in. "Ik wacht nog op een hele bak met geld", zegt Jorien ter Mors.
'Waar niks is, is niks te halen'
Onder de vlag van iSkate veroverde Ter Mors drie wereldtitels en greep ze in februari olympisch goud op de 1.000 meter in Pyeongchang. Maar haar herinneringen aan iSkate zullen bepaald niet zoet zijn.
"Je hebt een heel mooi moment, maar daarnaast een heel diep dieptepunt", zegt Ter Mors doelend op eerst het goud op de Spelen en daarna het getouwtrek met haar werkgever. "Ik heb een rechtszaak gewonnen en in principe zouden ze mij alles moeten uitbetalen. Alleen waar niks is, valt ook niks te halen. Ergens in mijn achterhoofd ben ik wel bang dat het een verloren zaak is."
